Cytrusy w domu? Wbrew pozorom sprawienie, że w naszych domowych doniczkach zakwitną drzewka cytrusowe, a następnie dadzą owoce, nie jest takie trudne. Przyjrzyjmy się najpopularniejszym gatunkom cytrusów możliwych do uprawy w doniczkach oraz sposobom ich pielęgnacji. Dzięki nim nasze wnętrza nabiorą nieco egzotycznego klimatu, a poranne koktajle świeżości i witamin.
Rośliny z rodziny cytrusowatych (Rutaceae) pochodzą ze wschodniej Azji. Są tak ciekawymi gatunkami do uprawy w doniczkach, ponieważ wydają owoce. Te znane nam wszystkim kwaśne piłeczki, to tak naprawdę jagody, zrośnięte z kilku lub kilkunastu owocolistków. Zawierają one bardzo dużo witaminy C i najczęściej zjada się je na surowo. Przed pojawieniem się owocu, najpierw rozkwita kwiat. Jest on biały i w przypadku miniaturowych odmian doniczkowych dość drobny. Liście również są niewielkie, ale mięsiste i mocno zielone. Cytrusy w domu więc nie tylko dają pyszne i zdrowe owoce, ale też bardzo ładnie się prezentują.
Najciekawsze cytrusy do hodowli w doniczkach
Cytryna zwyczajna
Cytryna zwyczajna (Citrus limon) nazywana jest często po prostu cytryną. Drzewa dorastają nawet do 10 metrów wysokości, ale w doniczce rzadko są większe niż metr. Daje żółte, bardzo kwaśne owoce, często używane przez nas w kuchni jako przyprawa do herbaty bądź ryb.
Cytrusy w domu – Cytryna, autor: William Avery Hudson/flickr. com
Grejpfrut
Grejpfrut (Citrus paradisi), choć tak jak pozostałe cytrusy pochodzi z Azji, obecnie jego największe uprawy znajdują się na Karaibach. Jest to roślina o dużych i nieco gorzkich owocach. Jej liście są owalne i również należą do tych większych. To doskonały dodatek do sałatek z mięsem.
Cytrusy w domu – Grapefruit, autor: Richard Barrett/flickr. com
Kalamondyna
Kalamondyna (Citrus mitis) to mieszaniec kwaśnej mandarynki (Citrus reticulata) z kumkwatem japońskim (Fortunella japonica). Znana jest także jako pomarańcza miniaturowa. Jest uważany za jeden z najmniej smacznych cytrusów, za to bardzo pięknie wygląda w doniczce. Niemniej jednak jej cierpki smak może przypaść niektórym do gustu. Często można zaobserwować równoczesne jej kwitnienie i owocowanie. Zachwyca wtedy drobnymi, białymi kwiatkami i intensywnie pomarańczowymi owocami w efektywnym kontraście barw. Dorasta do 2,5 metra, uprawiana w domu najczęściej jest jednak dużo mniejsza.
Cytrusy w domu – Kalamondyna, autor: Hotarugari/flickr. com
Mandarynka
Owoce mandarynki (Citrus reticulata) większość osób uważa za te najsmaczniejsze spośród wszystkich cytrusów. Są one bowiem bardzo słodkie i mają przyjemny aromat. W optymalnych warunkach może dorastać do 8 metrów, w domu najczęściej prowadzi się ją do metra wysokości, co i tak można już uznać za zadowalający wynik.
Cytrusy w domu – Mandarynka, autor: VG Spanien – Spain/flickr. com
Jak wyhodować cytrusa z pestki?
Mimo że najczęściej kupuje się gotowe sadzonki lub drzewka, nie jest trudne wyhodowanie cytrusa z pestki. Wystarczy wybrać najładniejsze pestki ze zjedzonych owoców, umyć je i wsadzić do ziemi. Zazwyczaj jednak dorodniejsze rośliny powstają z nasion zakupionych od hodowców niż tych z owoców ze sklepu czy targu. Podłoże trzeba utrzymywać stale wilgotne, a za około trzy tygodnie doczekamy się wykiełkowania. Najlepsza temperatura to około 27 stopni. Aby taką uzyskać, można kiełkowanie wykonywać na parapecie i pod przykryciem ze szkła. Kiedy pojawią się dwa listki, roślinkę można przesadzić do większego pojemnika.
Drzewka doczekamy się oczywiście dopiero po kilku latach, jednak warto zachować cierpliwość, jeśli nie chcemy wydawać pieniędzy w sklepie ogrodniczym. Rozwinięte cytrusy są bowiem dość drogimi roślinami. Jest tak między innymi dlatego, że są one specjalistycznie hodowane i od razu wydają owoce. Może minąć nawet kilkanaście lat, zanim drzewko z pestki zacznie kwitnąć i je wytwarzać. Warto jednak spróbować i cieszyć się z satysfakcjonującego osiągnięcia. Może to mini drzewko to opcja dla osób, które nie posiadają domu z ogrodem. Na parapecie mogą wtedy stworzyć własny kawałek ziemi z cytrusami, owocami i kwiatami. Dla chcącego nic trudnego.
Jak uprawiać cytrusy w domu? Wymagania
Cytrusy nie mają ogromnych wymagań, jednak pamiętajmy, że pochodzą z rejonów cieplejszych od Polski. Trzeba będzie więc im zapewnić dużo światła i odpowiednią temperaturę.
Ziemia dla cytrusów
Cytrusy w domu potrzebują ziemi próchniczej, lekko kwaśnej i przepuszczalnej. Sprawdzi się tutaj torf zmieszany z domieszką piasku. Na spodzie doniczki warto umieścić warstwę drenażową.
Stanowisko cytrusów
Jak dobrze się domyślamy, rośliny te potrzebują dużo światła. Tylko w takich warunkach mają szanse rozkwitnąć i wydać owoce. Idealnym stanowiskiem będzie więc dla nich słoneczny parapet, najlepiej południowy lub zachodni.
Temperatura odpowiednia dla cytrusów
Rośliny te lubią wysoką temperaturę, jednak zimą przechodzą w stan spoczynku. Warto wtedy przenieść je w nieco chłodniejsze miejsce. Dzieje się tak od października do kwietnia a optymalna temperatura dla nich to wtedy około 13 stopni.
Pielęgnacja cytrusów
Po wyhodowaniu własnej rośliny z pestki bądź zakupieniu jej ze sklepu warto wiedzieć, jak ją pielęgnować. Poniżej znajduje się kilka wskazówek, które powinny wystarczyć, by roślina pięknie kwitła.
Podlewanie cytrusów
Ziemia w doniczce powinna być stale lekko wilgotna, więc cytrusy w domu podlewamy umiarkowanie. Nie dopuszczamy ani do przeschnięcia gleby, ani do tego by zmieniła się w błoto. Wodę, która spłynie do podstawki po podlaniu, należy wylać, ponieważ pozostawienie jej może spowodować gnicie korzeni.
Zraszanie cytrusów
Cytrusy zraszamy późną wiosną i latem, co utrzyma je w pięknym estetycznym stanie i pomoże im rosnąć. Pamiętajmy, by nie robić tego w pełnym południowym słońcu, a raczej wczesnym rankiem, ponieważ liście są podatne na oparzenia. Można to robić również wieczorem, ale nie jest to optymalna pora, ponieważ nieodparowana przez noc wilgoć może przyciągnąć szkodniki.
Nawożenie cytrusów
Istnieją specjalne nawozy do cytrusów, które podajemy im w okresie wzrostu, czyli od kwietnia do października, co dwa tygodnie. Są to najczęściej nawozy płynne, do rozcieńczenia z wodą. Najczęściej rośliny młodsze niż rok dobrze radzą sobie bez zasilania, nie trzeba więc tego wykonywać, dopóki nasza siewka nie wyrośnie na drzewko.
Przesadzanie cytrusów
Młode, szybko rosnące okazy przesadzamy co roku, starsze co dwa, trzy lata. Nie musimy przesadzać roślin kilkunastoletnich, tym wystarczy wymienić jedynie wierzchnią warstwę ziemi. Pamiętajmy, żeby za każdym razem na spodzie doniczki utworzyć warstwę drenażową, na przykład z keramzytu lub małych kamyczków.
Przycinanie cytrusów
Jeśli chcemy, by nasze drzewko nie przebiło nam sufitu, a dodatkowo pięknie się zagęściło, przycinanie będzie niezbędnym zabiegiem. Robimy to z roślinami już nieco wyrośniętymi, kilkuletnimi. Młode pędy przycinamy na około jednej trzeciej ich długości. Starsze rośliny dobrze jest utrzymywać w wysokości jednego do półtora metra. Jest to dobra wiadomość przede wszystkim dla fryzjerów posiadających te drzewka, którzy mogą się nieco wykazać podczas tego zabiegu pielęgnacyjnego.
Cytrusy w domu, autor: Hornbeam Arts/flickr.com
Choroby i szkodniki cytrusów
Jak każdy organizm, również cytrusy w domu narażone są na choroby. Niektóre wynikają z niewłaściwej hodowli rośliny, inne są wynikiem infekcji lub ataku pasożytów. Poniżej wymieniliśmy najczęściej występujące choroby, które mogą zaszkodzić naszemu drzewku.
Żółknięcie i opadanie liści cytrusów
To najczęściej występująca choroba fizjologiczna cytrusów. Może być ona objawem niedoboru magnezu. Upewnijmy się, że używamy odpowiedniego nawozu. Jeśli tak jest, a mimo to obserwujemy chorobę, przyczyną może być zbyt niska wilgotność powietrza. Pomóc może nawilżacz lub zraszanie rośliny.
Grzybowe plamy na liściach – antraknoza cytryny
Objawem antraknozy cytryny jest pojawianie się na liściach brązowe, owalne plamy z widocznymi ciemnymi zarodnikami grzybów. Przeciwko niej stosuje się opryski specjalistycznymi preparatami. Powtarza się je co tydzień i najczęściej to wystarcza, by uporać się z grzybami.
Przędziorki, mszyce i czerwce na cytrusach
Owady te często atakują cytrusy w domu. Do czerwców należą tarczniki, miseczniki i wełnowce. Zwalcza się je chemicznie, stosując opryski, a na tarczniki dodatkowo można użyć doglebowych pałeczek. Mszyc można się pozbyć także, smarując ślady po żerowaniu szarym mydłem.
Teraz kiedy wiemy już jak hodować cytrusy w domu, z pewnością już wkrótce ujrzymy ich kwiaty, a może nawet owoce. Choć mogą nie być one tak smaczne, jak te kupowane w sklepach, z pewnością widok owocującej rośliny będzie ogromną satysfakcją dla hodowcy.
Fot. główna autor: WolfBlur/pixabay.com
