Strona Główna OgródRośliny ozdobne Chaber bławatek – uprawa, właściwości lecznicze, zastosowanie

Chaber bławatek – uprawa, właściwości lecznicze, zastosowanie

autor Ogarnij Ogród

W skrócie

  • Charakterystyka roślina zielna, dorasta do 30-90 cm, pędy żeberkowane, lekko owłosione, mocno rozgałęzione. Liście pierzastodzielne, jakby poszarpane. Kwiat ma w koronie 5 rurkowych płatków. Kolory: ciemnobłękitny, biały, różowy, czerwony.
  • Uprawa – podłoże przepuszczalne, średnio zasobne, miejsce nasłonecznione.
  • Pielęgnacja – uszczykiwanie siewek dla bujniejszego wzrostu i podlewanie w początkowej fazie wegetacji. 
  • Rozmnażanie – wysiew nasion bezpośrednio w gruncie jesienią (okryć przed mrozami) lub w kwietniu lub na początku marca do inspektów i przepikowanie.  
  • Właściwości leczniczemoczopędne, bakteriobójcze, antybakteryjne i przeciwzapalne, żółciopędne a także przeciwgrzybicze.
  • Zastosowanie – roślina silnie miododajna, stosowana jako napary, herbaty, nalewki i płatki bławatka jako jadalny dodatek do potraw. 

Chaber bławatek (Centaurea cyanus) jest gatunkiem rośliny zielnej z rodziny astrowatych i jest najczęściej spotykanym z chabrów. Wystarczy pole z rosnącym zbożem a wśród łanów zawsze widać morze niebieskiego kwiecia, które choć pięknie wygląda, to w tym miejscu jest po prostu chwastem. Jest to jednak roślina o wielu obliczach. I nie to chwastowe jest tym dominującym. Przede wszystkim jest to znany i ceniony surowiec zielarski, posiadający właściwości lecznicze. Również kosmetologia doceniła jego właściwości. Jego niezwykły urok został doceniony i teraz często można spotkać bławatki rosnące w ogrodach. Żadna kwietna łąka nie może się bez niego obyć. Chaber jest kwiatem miododajnym. Wykorzystuje się go również do barwienia, np. sok lub papier zabarwi na niebiesko. Płatki chabra są jadalne. Doceniono również jego walory jako dodatek do naturalistycznych bukietów, sprawdza się zatem także w roli kwiatu ciętego.  

Chaber bławatek dorasta do 30-90 cm wysokości. Jego pędy są mocno rozgałęzione, żeberkowane i lekko owłosione. Liście mają pierzastodzielny kształt i wyglądają jakby były poszarpane. Na kwiatową koronę składa się 5 rurkowatych płatków o barwie najczęściej ciemnobłękitnej, ale często można spotkać chabry w kolorach białym, czerwonym czy różowym. Kwiaty zapylane są przez motyle, błonkówki lub muchówki. Owoce natomiast rozsiewa wiatr i roznoszą mrówki. Zdolność kiełkowania zachowują nawet prze 5-10 lat.  Chaber bławatek jest rośliną jednoroczną. 

Uprawa chabra bławatka

Chaber bławatek nie ma dużych wymagań uprawowych. Poradzi sobie rosnąc nawet na piaskach, czyli glebach ubogich. Najlepiej czuje się rosnąć w słońcu, na glebach przepuszczalnych i dość zasobnych. Nasiona wywiewamy wprost do gruntu jesienią i zabezpieczamy osłaniając np. agrowłókniną. Możemy wysiać bławatki również w marcu, ale wówczas do inspektów albo w kwietniu, wprost do gruntu. Nasiona kiełkują po około dwóch tygodniach. Gdy siewki nieco podrosną dobrze jest je uszczykiwać, będzie się wówczas bławatek pięknie zagęszczał i bujniej kwitł. Kwitnienie rozpoczyna się po tygodniach dziesięciu. Młode rośliny w przypadku braku opadów należy podlewać. 

Właściwości lecznicze chabra bławatka

Ten niepozorny kwiatuszek kryje w sobie wielką moc. Wykazuje właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, moczo- i żółciopędne a także przeciwgrzybicze. Zawdzięcza to zawartości flawonoidów (przede wszystkim antocyjanów), garbnikom roślinnym a także kwasom organicznym. 

chaber bławatek właściwości lecznicze

Chaber bławatek – właściwości lecznicze, źródło: depositphotos.com

Choroby jamy ustnej

Chaber bławatek dzięki właściwościom przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym wspiera zwalczanie wszelkich infekcji w obrębie jamy ustnej jak: zapalenie gardła, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej czy grzybicę jamy ustnej. Można go stosować w formie kompresów lub płukanek. 

Choroby układ moczowego

Dzięki właściwościom przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i moczopędnym oraz zawartych w nim glikozydów antocyjanowych wspiera leczenie wszelkich dolegliwości układu moczowego, pomaga np. leczyć zapalenie pęcherza. Wspomaga również leczenie zapalenia pęcherza kłębuszkowego i odmiedniczkowego zapalenia nerek a także kamicę nerkową. 

Choroby skóry 

Zbawiennie na stany grzybicze skóry działa kąpiel z bławatka – pół godziny w wannie z wodą, do której dodaje się napar z płatków (garść suszonych płatków zalać wrzątkiem i po odstaniu 20 min pod przykryciem wlać przecedzony do wanny). Taki napar działa też łagodząco na zmęczoną i zaczerwienioną skórę pod oczami. W przypadku problemów ze skórą głowy – łupieżem, grzybicą skóry głowy czy łojotokowym zapaleniem skóry świetnie sprawdzą się chabrowe płukanki. 

Choroby oczu

Napar z bławatka stosuje się zewnętrznie wspomagając leczenie chorób oczu, np. zapalenia spojówek czy zapalenia brzegów powiek. Okłady działają kojąco na oczy zmęczone długim wpatrywaniem się w ekran komputera czy telewizora. 

Trądzik

Chaber bławatek jest również bardzo często wykorzystywany w kosmetyce. Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i antybakteryjnym znajduje się w składzie wielu kosmetyków np. przeciwtrądzikowych. Doskonały jako składnik kremów do cery tłustej i mieszanej, które mają skłonności łojotokowe i trądzikowe. 

Zastosowanie chabra bławatka

Roślina miododajna 

Kwitnienie chabra bławatka rozpoczyna się po około 10 tygodniach po wysianiu. Jeśli wysiew nasion miał miejsce jesienią to powinien zakwitnąć nieco wcześniej, koniec maja i czerwiec. Roślina ta ma wyjątkowo wysoką miodową wydajność. Z jednego hektara można uzyskać nawet 350 kg miodu, a źródła podają, że może być ich nawet ponad 400. Miód bławatkowy ma jedną z największych zawartości lizozymu (więcej niż miód gryczany czy spadziowy), które to specyficzne białko ma niezwykle korzystny wpływ na układ odpornościowy człowieka, wspomagając zwalczanie różnych infekcji, działa wspomagająco przy chorobach układu moczowego i nerek. 

Herbata z bławatka

Z suszonych kwiatów bławatka można zrobić pyszną herbatę. Wystarczy łyżeczkę płatków kwiatowych zalać wrzątkiem, przykryć i odstawić na 15 minut. Gdy przestygnie, dodać łyżeczkę bławatkowego miodu (miód w temperaturze powyżej 60oC traci właściwości) i już jesteśmy bardziej odporni. Jeśli herbatę będziemy pili po posiłku, wspomoże trawienie, pracę wątroby i woreczka żółciowego. Zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych. 

herbata z chabra bławatka

Herbata z chabra bławatka, źródło: depositphotos.com

Nalewka z bławatka

Nie należy do tych najsmaczniejszych (wyczuwa się nuty trawy, siana?), ale zyskuje z latami. 

Na 750 ml nalewki potrzeba 4 szklanek płatków kwiatowych, które zabrać należy w miejscu oddalonym od cywilizacji. Kwity zbieramy w samo południe (są wówczas maksymalnie otwarte) i kładziemy na białej ściereczce w słońcu, wtedy pozbędziemy się robaków. Płatki oddzielamy od kielicha. Potrzebujemy jeszcze 1/2 l spirytusu, 3/4 szklanki cukru i 1/2 szklanki wody. 

Płatki wsypujemy do dużego słoja, zasypujemy cukrem i zalewamy spirytusem zmieszanym z wodą. Zakręcamy i umieszczamy w słonecznym miejscu na 3 tygodnie. Codziennie lekko mieszamy całym słojem, by cukier się dokładnie rozpuścił. Po tym czasie przecedzamy nalewkę, zlewamy do butelek, zakręcamy i wynosimy w chłodne i ciemne miejsce na kilka miesięcy. 

Chaber bławatek w kuchni

Płatki kwiatowe chabra są jadalne, można zatem dekorować nim potrawy, ale również dodawać do sałatek, deserów i innych potraw. 

fot. główne: erwin66as, Pixabay

Przeczytaj także

Dodaj komentarz