Czosnek olbrzymi – uprawa i pielęgnacja

Czosnek olbrzymi (Allium giganteum) – to jeden z około 1000 gatunków czosnku, należących do rodziny amarylkowatych, który dawniej zaliczany był do osobno wyodrębnianej rodziny czosnkowatych. Czosnek olbrzymi, jako że jest rośliną uprawianą u nas jako gatunek stricte ozdobny, znany jest również jako Czosnek ozdobny, należy jednak do dużo większej grupy czosnków ozdobnych, obejmujących wiele gatunków czosnku (Allium). Przywędrował do nas z Azji i na stałe zagościł w ogrodach.

Jak wygląda czosnek olbrzymi

Czosnek olbrzymi jest wieloletnią rośliną cebulową, uprawianą ze względu na bardzo atrakcyjne kwiatostany. A kwiatostany są naprawdę imponującej wielkości, niezwykle dekoracyjnymi kulami (12-18 cm średnicy) koloru fioletowego (’Gladiator’, Goliath’,  'Globemaster’), białego (np. 'Mont Blanc’, 'White Giant’, 'Mount Everest’) lub purpurowo-fioletowego. Kulę tę tworzą gęsto ułożone, drobniutkie kwiatuszki.

Czosnek olbrzymi, autor: W. Bulach, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Wznoszą się na sztywnej, wysokiej, osiągającej 120, a czasami nawet 150 cm wysokości, gładkiej, zielonej łodydze. Górują one nad morzem niebieskozielonych liści, równowąskich, dorastających do 45 cm długości. Całość wyrasta z cebuli mającej około 7 cm średnicy. Czosnek olbrzymi kwitnie od końca maja do początków sierpnia.

Czosnek olbrzymi – uprawa

Czosnek ozdobny ma dość duże wymagania glebowe. Raz, że ziemia musi być żyzna, lekka i przepuszczalna, najlepiej próchnicza o odczynie lekko zasadowym do obojętnego, dwa, trzeba przed posadzeniem dobrze spulchnić podłoże. A trzy, wilgotność ziemi musi być stała (umiarkowana) w okresie uprawy. Zbyt mokra sprawi, że cebule szybko zaczną gnić, zbyt sucha szybko je wysuszy i cała roślina zacznie zamierać. Czosnek lubi miejsca słoneczne, ale lekki półcień również będzie odpowiedni. Zasada jest taka, że im mniej światła, tym słabiej będzie kwitnął, a w zupełnym cieniu nie zakwitnie wcale.

Czosnek olbrzymi, autor: F. D. Richards from Clinton, CC BY-SA 2.0, commons.wikimedia.org

Cebule sadzi się jesienią, najlepiej we wrześniu i październiku. Głębokość sadzenia to trzykrotność wysokości cebul, rozstaw między cebulami powinien sięgać od 30 do góra 50 cm. I tak sobie może przez 3 lata rosnąć w jednym miejscu. Czosnek olbrzymi jest rośliną w pełni mrozoodporną, więc nie ma potrzeby zajmowania się nim zimą. Po 3 sezonie, wczesną wiosna, cebule trzeba wykopać, gdy uschną już liście. Oczyszcza się je i odłącza cebule przybyszowe, dzięki czemu mamy kolejne okazy do zasadzenia. Całość trzeba przechować aż do jesieni, by móc znów je zasadzić. Wiedzieć trzeba, że cebulki przybyszowe osiągną zdolność kwitnienia dopiero po  dwóch, trzech latach.

Czosnku olbrzymiego nie ma potrzeby sadzić w koszyczkach, jako chyba jedyna roślina cebulowa, której nie zagrażają bowiem gryzonie. Wytwarza bowiem silny zapach, którego zwierzęta nie znoszą.

Pielęgnacja czosnku olbrzymiego

Roślina ta nie wymaga wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Czosnek olbrzymi lubi umiarkowanie wilgotne podłoże i źle znosi długie okresy bezdeszczowe, dlatego trzeba rośliny systematycznie podlewać.

Żeby nie nadwyrężać cebul, kwiatostany zaraz po przekwitnięciu należy usuwać, żeby cebule nie marniały kosztem nasion. Kwiatostany czosnku pięknie prezentują się w wazonie, więc warto je ścinać w trakcie kwitnienia. Nie usuwa się natomiast liści, nawet pożółkłych, roślina tego nie lubi. Trzeba czekać z tym zabiegiem aż uschną. Jeśli rośliny są ściółkowane korą czy też zrębkami drzew liściastych (iglaste zakwaszają podłoże), będą one nie tylko systematycznym dostarczycielem próchnicy i substancji pokarmowych, ale również będą chroniły glebę przed przesuszeniem i zapewnią dłuższą wilgoć podłożu.  Warto wiec ściółkować podłoże.

Czosnek olbrzymi, autor: Cillas, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Czosnek potrzebuje substancji odżywczych, jeśli więc nie jest zabezpieczony naturalną ściółką, wówczas należy go kilka razy w sezonie zasilić. Można podsypać rośliny kompostem, może to być obornik granulowany albo wieloskładnikowy nawóz mineralny. I jeszcze jeden ważny element pielęgnacji – czosnek olbrzymi wymaga systematycznego odchwaszczania, z racji bowiem na spore wymagania glebowe, źle znosi konkurencję.

Jeśli zapowiadane są trzaskające mrozy (poniżej 20^oC), a cebuli nie przykrywa warstwa ściółki, można wówczas powierzchnię ziemi okryć świerkowymi gałązkami lub białą agrowłókniną.

Choroby i szkodniki czosnku olbrzymiego

Czosnek olbrzymi jest rośliną bardzo odporną na ataki patogenów chorobotwórczych. Zbyt wilgotne podłoże może być jednak powodem, że dopadnie go zgnilizna cebuli.

Czosnek olbrzymi, autor: Mith, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

Ze szkodnikami jest nieco inaczej, choć dzięki wydzielaniu dość silnego zapachu chroni zarówno siebie jak i wiele innych roślin rosnących obok przed atakami szkodników, to jednak czasem sam pada łupem niektórych. Z są to mianowicie mszyce, ślimaki oraz śmietka cebulanka.

O domowych sposobach na mszyce można przeczytać tutaj:

Domowe sposoby na mszyce

Mszyce potrafią uprzykrzyć ogrodnikowi życie. Pojawiają się nagle, najczęściej w dużych ilościach i nie…

Czytaj więcej...

Fot. główna: Dguendel, CC BY 3.0, commons.wikimedia.org