Janowiec barwierski – uprawa i pielęgnacja

Janowiec barwierski (Genista tinctoria) to dekoracyjny, nieduży krzew liściasty z rodziny bobowatych. Powszechnie występuje zarówno na terenie Europy jak i Azji. Również w Polsce dość często spotykany na całym niżu i w reglu dolnym Karpat, rosnąc sobie w borach sosnowych a także w lassach mieszanych na słonecznych stanowiskach. Barwniki, które zawiera roślina wykorzystywane były dawniej do barwienia lnu oraz wełny na kolor żółty i pomarańczowy.

Janowiec barwierski to roślina trująca

Janowiec barwierski, autor: Stefan.lefnaer, CC BY-SA 3.0 at, commons.wikimedia.org

Janowiec barwierski – jak wygląda

Janowiec barwierski dorasta do około 50 – 100 centymetrów wysokości. Kwitnie w miesiącach letnich, od czerwca do sierpnia. W czasie kwitnienia jest uroczo i gęsto obsypany motylkowatymi, dwuwargowymi kwiatami o intensywnie żółtej barwie. Kwiaty zebrane są w gęste grona na szczytach młodych pędów. Pędy jałowca są sztywne, miotlasto rozgałęzione, pięknie ozdobione drobnymi, gęsto pokrytymi, zielonymi, lancetowatymi lub eliptycznymi z zaostrzonymi końcami liśćmi. Jesienią na krzewie pojawiają się owoce w postaci krótkiego, zielonego, podłużnego i płaskiego strąka, który dojrzewając brunatnieje i wysycha.

Uprawa janowca barwierskiego

Janowiec barwierski wymaga stanowiska w pełni nasłonecznionego. Doskonale znosi przedłużające się okresy bezdeszczowe. Preferuje niezbyt żyzne, dość suche, a nawet ubogie gleby o lekko kwaśnym lub kwaśnym odczynie pH. Podłoża ciężkie, zimne i mokre hamują rozwój i kwitnienie rośliny, a w okresach zimowych może dojść do przemarznięcia pędów, dlatego dobrze jest przed nadejściem mrozów założyć na pędy osłony z białej agrotkaniny.

Janowiec barwierski to krzew który od początku wegetacji powinien mieć miejsce docelowe, ponieważ źle znosi przesadzanie. Za to doskonale reaguje na cięcia. Zabieg ten przeprowadzamy po kwitnieniu, a także po okresie zimowym, kiedy to silniejsze mrozy mogą uszkodzić wierzchołki jego pędów. Ogólnie jest krzewem odpornym na niskie temperatury. Janowiec barwierski może być rozmnażany przez wysiew nasion, jak również za pomocą zielnych sadzonek pędowych, które sporządza się latem.

Janowiec barwierski, autor: Franz Xaver, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

Janowiec barwierski – zastosowanie

Janowiec barwierski z racji bardzo małych wymagań pielęgnacyjnych chętnie wykorzystywany jest do upiększania ogrodów przydomowych, pięknie wygląda na wrzosowiskach i na rabatach. Często sadzony jest przy murkach, płotach i na skarpach. Należy pamiętać że janowiec barwierski to roślina trująca, która również posiada właściwości lecznicze. Dawno temu z powodu intensywnego żółtego barwnika jałowiec był wykorzystywany do barwienia tkanin.

Janowiec barwiarski, nieumiejętnie stosowany (w zbyt dużych dawkach) jest rośliną trującą, która wywołuje nudności i wymioty oraz kurcze toniczno-kloniczne. Jednak jest również produktem zielarskim, który ma działanie moczopędne, lekko przeczyszczający, poprawiający przemianę materii i nasercowy. Zalecany jest dla osób z zaburzeniami ciśnienia tętniczego, z podagrą, puchliną wodą oraz reumatyzmem.

Najpopularniejsze odmiany janowca barwierskiego

’Royal Gold’ – odmiana o dużych, intensywnie żółtych kwiatostanach, dorastająca do 1 metra wysokości. Krzew ten jest gęsty i pięknie zaczyna kwitnąć w czerwcu, obsypując się żółtozłotymi kwiatostanami. Jest odporny na suszę. Podłoże dla 'Royal Gold’ powinno być kwaśne, a stanowisko słoneczne. Roślina świetnie rośnie na wrzosowiskach. Przed przyjściem mrozów krzew należy osłonić białą agrotkaniną.

Janowiec barwierski, autor: Kurt Stübere, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

’Flore Pleno’ – dorasta do wysokości 30 cm  i jest zimozieloną rośliną płożącą o ciemnozielonych liściach. Kwitnie od wiosny do wczesnego lata a jego kwiaty są pełne, gęsto porastające pędy rosnąc w skupiskach w kolorze jaskrawożółtym. Gdy nie kwitnie i tak pięknie zdobi skarpy lub skalniaki.

Fot. główna: Hectonichus, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org