Kalina wonna – uprawa i pielęgnacja

Kalina wonna (Viburnum farreri) to pięknie pachnący, okazały krzew liściasty, o luźnym, rozłożystym, zaokrąglonym pokroju. Roślina ta należy do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae) a pochodzi w północnych rejonów Chin. U nas bardzo popularny ozdobny krzew ogrodowy.

Kalina wonna dobrze prezentuje się w ogrodach japońskich, w ogrodach orientalnych, jak również w ogrodach przydomowych, może być sadzona jako soliter, a także w grupach z innymi roślinami kwitnącymi. Ze względu na dużą odporność na zanieczyszczenia powietrza, często wykorzystywana do nasadzeń zieleni miejskiej.

Kalina wonna – jak wygląda

Kalina wonna jest dużym, rozłożystym krzewem o kulistym pokroju. Dorasta do 2-3 m wysokości i osiąga tyleż rozpiętości. Tworzy liczne, grube, wyprostowane pędy, które po złamaniu lub uszkodzeniu, wydzielają nieprzyjemny zapach.

Kalina wonna, autor: Krzysztof Ziarnek, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Kalina wonna należy do grona najwcześniej kwitnących roślin ogrodowych. Zakwita bardzo wcześnie, na długo przed pojawieniem się liści. Przy sprzyjających warunkach pogodowych kalina może rozpocząć kwitnienie już w styczniu, bądź w lutym, a czasem zdarza się że i w grudniu. Kwiaty jej są drobne, rurkowate, z pięcioma dużymi gwieździście rozłożonymi płatkami, w pąkach różowe, po rozwinięciu białe lub biało-różowe. Kwiaty zebrane są na szczytach pędów w niewielkie wiechowate kwiatostany, które wydzielają bardzo przyjemny, słodki zapach.

Liście kaliny pojawiają się pod koniec kwietnia, są one duże, szeroko lancetowate z ząbkowanymi brzegami. Początkowo mają barwę brązowo-bordową, później ciemnozielone, a jesienią malują się na czerwono-brązowy kolor. Zdarza się że po przekwitnięciu na kalinie pojawiają się kuliste, czerwone, a po dojrzeniu czarne owoce, jednak w naszym klimacie to rzadkość.

Kalina wonna, autor: Aord, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Uprawa kaliny wonnej

Kalina wonna dobrze będzie rosła na glebie żyznej, świeżej, próchnicznej, lekko stale wilgotnej o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Dobrze jest wybrać roślinie stanowisko słoneczne, ewentualnie lekki półcień i koniecznie osłonięte od wiatru. Roślina ta bowiem pochodzi z tej części Chin, gdzie klimat jest nieco łagodniejszy od naszego. Tym niemniej kalina wonna nie powinna u nas przemarzać. Jeśli to się zdarza, to przemarzają najczęściej kwiaty, które pojawiają się bardzo wcześnie. Najbardziej zdradliwe są mroźne wiatry, stąd konieczność sadzenia krzewu w miejscach osłoniętych.

Krzewy kaliny sadzimy wiosna lub jesienią. By nie przemarzły korzenie młodych roślin dobrze jest krzewy zaraz po posadzeniu ściółkować. Ściółkowanie podłoża nie tylko będzie chroniło korzenie przed niską temperaturą, ale również zapewni przed dłuższy czas wilgoć w podłożu co jest ważne, gdy długo nie pada deszcz. Gatunek ten jest odpory na choroby i szkodniki. 

Kalina wonna’Nanum’, autor: Krzysztof Ziarnek, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Rozmnażanie kaliny wonnej

Rozmnażanie kaliny wonnej nie jest proste i często się nie udaje. Można ją wysiać z zakupionych nasion, jednak na pierwsze kwiaty przyjdzie czekać kilka lat.

Najprostsze i najbardziej skuteczne rozwiązanie to rozmnażanie kaliny wonnej przez odkłady. Wystarczy przygiąć do ziemi kilka pędów już po przekwitnięciu rośliny, tak jak to pokazuje poniższy rysunek. Kolejnej wiosny pędy (jeśli się uda) powinny być już ukorzenione.

Rozmnażanie przez odkłady pojedyncze – Ogarnij Ogród

Innym sposobem jest pozyskanie sadzonek półzdrewniałych późnym latem i zasadzenie ich w pojemniku wypełnionym mieszanką torfu i piasku (1:1). Oczywiście dobrze jest zastosować ukorzeniacz. Takie pędy powinny mieć 10-15 cm długości. Całość dobrze jest okryć jakimś pojemnikiem lub folią spożywczą i postawić na parapecie. Trzeba dbać by podłoże było stale lekko wilgotne. Późną wiosną można sprawdzić czy sadzonki się ukorzeniły.

Krzew kaliny wonnej można również podzielić (rozmnażanie przez odrosty korzeniowe). Ale należy mieć świadomość, że krzewi się on mocno i głęboko. Jeśli za bardzo uszkodzimy korzenie odrostów korzeniowych, roślina się nie przyjmie w nowym miejscu.

Kalina wonna 'December Dwarf’, autor: Salicyna, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Pielęgnacja kaliny wonnej

Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych kaliny wonnej należy regularne podlewanie w czasie przedłużających się upalnych dni. Roślina źle znosi przesuszone podłoże. Natomiast z latami zyskuje mocno rozbudowany system korzeniowy i radzi sobie nawet w dłuższych okresach bezdeszczowych.

Cięcie kaliny wonnej nie jest koniecznością, kalina wręcz nie przepada za corocznym przycinaniem – najważniejsze są cięcia sanitarne, usuwamy wówczas po kwitnieniu chore, połamane, zbędne pędy. Mocno rozrośnięty krzew można co kilka lat skorygować, poprawić pokrój, powycinać stare pędy i prześwietlić koronę. Cięcie kaliny wonnej wykonujemy zawsze po kwitnieniu.

Kalina wonna 'Nanum’, autor: Salicyna, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Aby roślina dobrze się rozwijała i pięknie zakwitła, to należy raz w roku dostarczyć jej składników pokarmowych w postaci nawozu wieloskładnikowego, ściółki z kompostu albo podlewając biohumusem.

Odmiany kaliny wonnej

• ‘Candidissimum’ – odmiana o śnieżnobiałych kwiatach, dorasta do 2 m wysokości,
• ‘Nauman’ – odmiana karłowa o jasno różowych kwiatach w pąkach, później białych, intensywnie, przyjemnie pachnących. Dorasta do 1 m wysokości i 1,5 m rozpiętości. Krzew jest zwarty, gęsty o liściach początkowo brązowych, później oliwkowo-zielonych a jesienią purpurowych. Kwitnie zanim pojawią się liście (III-IV). Można sadzić w szpalerach, jako soliter, ale też jako roślinę okrywową.
• ‘Farrer’s Pink’ – odmiana o kwiatach białych z lekkim różowym rumieńcem, dorasta do 2,5 m wysokości,
• ’December Dwarf’ – odmiana gęsta, mocno się rozgałęziająca dorasta do 2 m wysokości i rozpiętości. Kwiaty w fazie pąka różowe, potem białe. Jedna z odmian kwitnących najwcześniej (XII-I). Liście początkowo ciemnozielone, jesienią mają ładny, bordowo-czerwony kolor.