Oregano, lebiodka pospolita – uprawa i pielęgnacja

Oregano vel Lebiodka pospolita (Origanum vulgare) to zioło należące do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), naturalnie występujące w Azji, Ameryce Północnej i w Europie, w tym także powszechnie spotykane na terenie Polski. Ta wieloletnia roślina znana jest również pod nazwą dziki majeranek. Jest to ziele powszechnie używane w kuchni, ale posiada również właściwości lecznicze.

Oregano – Lebiodka pospolita, autor: HansLinde/pixabay.com

Jak wygląda oregano

Oregano dorasta do 80 cm wysokości. Jest to bylina o poziomo rozrastających kłączach z 4-kanciastą, czerwonawą łodygą. Posiada gruczoły wytwarzające olejek eteryczny. Lebiodka pospolita tworzy biało-różowe kwiatostany o kwiatach w tym samym kolorze. Kwitnie od kwietnia do sierpnia, przyciągając całe mnóstwo zapylaczy. Owocem dzikiego majeranku jest rozłupnia, która  zawiera 4 brunatne, kuliste rozłupki. Porasta róże zarośla, lasy oraz skały. Całą roślina wydziela charakterystyczny, korzenny zapach.

Lebiodka pospolita – uprawa

Lebiodka pospolita najlepiej czuje się na stanowisku słonecznym, osłoniętym od wiatru. Dziwki majeranek ma niewielkie wymagania glebowe. Może być jedną z wielu roślin na kwietnej łące, doskonale sprawdzi się w ogródkach skalnych, na rabatach kwiatowych albo w pojemnikach na balkonach, tarasach albo po prostu w kuchni na parapecie. Dzięki temu można mieć to cudownie aromatyczne ziele zawsze pod ręką.

Oregano – Lebiodka pospolita, autor: FalkenOBR/pixabay.com

Oczywiście można kupić gotowe sadzonki albo nawet już dorodne okazy lebiodki pospolitej, ale bez problemu można to zioło wyhodować z nasion. Można to zrobić późnią wiosną lub z początkiem lata. Nasiona rozmieszcza się w doniczce wypełnionej lekką ziemią i stawia na słonecznym parapecie lub w szklarni. Gotowe, wyrośnięte rośliny można sadzić do gruntu. Pod koniec kwietnia można również lebiodkę wysiać bezpośrednio do gruntu. Lebiodka pospolita, w zależności od odmiany, jest dość wytrzymała na mróz, dlatego jeśli chcemy żeby przez lata rosła w tym samym miejscu, trzeba nabyć wytrzymałą odmianę.

Pielęgnacja lebiodki pospolitej

Dziki majeranek pochodzi z ciepłego klimatu, lubi kamieniste podłoża, więc nie ma większych problemów z podlewaniem. Wytrzymuje naprawdę długie, bezdeszczowe okresy. Oczywiście te uprawiane w pojemnikach trzeba podlewać systematycznie, ale z umiarem. Ważne jest natomiast, by miał zapewnioną jak największą ilość słońca.

Przez zimą dobrze jest wokół pędów lebiodki usypać kopczyk z trocin, liści lub kompostu. Wiosną pędy lebiodki pospolitej uprawianej  w gruncie należy ściąć na wysokości kilku centymetrów nad ziemią. Roślina bez problemu wypuści młode pędy.

Oregano – Lebiodka pospolita, autor: marone/pixabay.com

Zasilania wymagają jedynie lebiodki uprawiane w pojemnikach, a i to rzadko. A skoro używa się tego ziela w kuchni, to dobrze jest stosować tylko naturalne, organiczne nawozy. Wystarczy co jakiś czas dodać do wody biohumus i podlać rośliny.

Liście lebiodki pospolitej można zrywać na bieżąco i stosować w kuchni, natomiast, co może niektórych zdziwić, suszone jest dużo bardziej aromatyczne. Najbardziej esencjonalne są młode listki, dlatego do suszenia powinno się je zrywać zanim lebiodka zakwitnie. Kolejny zbiór można przeprowadzić, gdy roślina jest w pełni rozkwitu. Wówczas ścina się całe łodygi, wiąże w pęczki i wiesza w ciemnym, przewiewnym i ciepłym miejscu. Następnie obrywa się zasuszone listki i zamyka w szczelnym naczyniu.

Zastosowanie oregano

Dziki majeranek, zarówno to świeże jak i suszone jest doskonale nam znane jako dodatek do wielu potraw. Pizza jest takim sztandarowym daniem z dodatkiem tego ziela. Ale dziki majeranek świetnie komponuje się również z daniami mięsnymi, zupami, sosami i sałatkami. W kuchni naprawdę ma szerokie zastosowania. Dodaje daniom aromatu, podkręca smak.

Przyjemny dla nas aromat dzikiego majeranku niekoniecznie podoba się choćby molom. Dlatego warto suszonym, dzikim majerankiem wypełniać lniane woreczki i wieszać w szafach. Roślina ta zawiera bardzo esencjonalny olejek, który wykazuje działanie antyseptyczne, dlatego też jest szeroko wykorzystywany w kosmetologii do produkcji leczniczych olejków do kąpieli czy mydeł. Stosuje się je również w aromaterapii.

Oregano – Lebiodka pospolita, autor: ariesa66/pixabay.com

Ale lebiodka pospolita to również zioło lecznicze. Jego spożywanie wspomaga układ pokarmowy, poprawia bowiem procesy trawienne i wzmaga apetyt. Również układ oddechowy zyskuje na jego stosowaniu, sprawdza się bowiem w leczeniu kaszlu i przy infekcjach górnych dróg oddechowych.

Lebiodka pospolita – odmiany

Dostępnych jest bardzo wiele odmian lebiodki pospolitej, różniących się miedzy sobą barwą, kształtem, wielkością liści, porą kwitnienia oraz stopniem mrozoodporności.

• Lebiodka pospolita 'Diabolo’ – odmiana dorastająca do 40 cm wysokości z tendencją do pokładania się, co tworzy zwarte, kwitnące jasnoróżowym kwieciem (od lipca do sierpnia) kobierce. Liście ma podłużne, ciemnozielone. Odmiana o wyjątkowym smaku i aromacie.
• Lebiodka pospolita 'Gold Nugget’ – odmiana osiąga wysokość 20 do 50 cm. Jest odporna na niskie temperatury. Wyróżnia ją intensywnie żółty kolor liści. Należy do odmian wyjątkowo aromatycznych. Kwitnie od lipca do końca września, kwiaty barwy liliowo-różowej.
• Lebiodka pospolita Oregano Cytrynowe 'Aureum’ – odmiana dorastająca do 15 cm wysokości o liściach barwy cytrynowej. Kwitnie od końca lipca do września, kwiatuszki barwy lila-róż. Odmiana mrozoodporna.

Fot, główna: Kathas_Fotos/pixabay.com