Strona Główna Dom i Balkon Róża – uprawa i pielęgnacja

Róża (Rosa) jest rodzajem krzewu, który należy do rodziny różowatych. Na półkuli północnej spotkać można nawet 260 gatunków róż, naukowcy w tej kwestii nie są oczywiście zgodni. Rosnące w naturze potkać można w lasach i zaroślach. Przybierają formy krzewów albo pnączy. Wykorzystywane są przede wszystkim jako rośliny ozdobne, ale róże to również rośliny jadalne – konfitury z płatków róży mają niebiański smak i zapach, natomiast owoce są wykorzystywane choćby do robienia nalewek. Róża jest również rośliną leczniczą. A dzięki woni, którą wiele gatunków i odmian zachwyca, wykorzystywana jest w przemyśle perfumeryjnym i kosmetycznym.

Jak wygląda róża

Róża jest krzewem, który w warunkach naturalnych osiąga przeważnie do 3 m wysokości, wyjątkiem są róże pnące mogące osiągać nawet 30 m. Jej pędy najczęściej są koloru zielonego, czasem z czerwonymi przebarwieniami, przeważnie pokryte kolcami o bardzo różnej budowie, zdarza się, że pokryte są włosiem. Z czasem pędy drewnieją i pokrywa je pękająca kora w kolorze szaro-brunatnym. W zależności od gatunku, pędów wyrastających z korzeni jest różna ilość.

Róża 'Blue Moon'

Róża 'Blue Moon’, autor: 掬茶, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Liście róży są owalne lub jajowate, przeważnie na brzegach ząbkowane, ułożone skrętolegle na pędzie. Wierzchnia strona blaszki liściowej bywa błyszcząca lub matowa, spód nagi albo owłosiony, w zależności od gatunku. Roślina przed zimą traci liście.

Kwiaty róży są bardzo różnej wielkości, pojedyncze lub pełne, wyrastające na różnej długości szypułkach pojedynczo lub zebrane w kwiatostany. U gatunków rosnących w naturze kolor płatków jest biały, różowy lub czerwony, tylko u gatunków i odmian hodowlanych różnorodność barw jest dużo większa. Kwiaty róży najczęściej mniej lub bardziej intensywnie pachną. Gdy przekwitną, w ich miejscu pojawiają się owalne lub podłożone owocostany długości od 5 do 50 mm, barwy najpierw zielonej, z czasem zmieniającej się w pomarańczową, następnie czerwienieją, ciemnieją, aż stają się czarne. W ich mięsistym wnętrzu znajdują się owoce w formie twardych niełupków.

Róża 'Golden Monica'

Róża 'Golden Monica’, autor: Alexey V. Kurochkin, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Na powierzchni całej rośliny rozmieszczone są gruczoły, w których znajdują się olejki eteryczne. Wystarczy fragment z gruczołem rozetrzeć by poczuć intensywną woń, różną w zależności od gatunku róży. Nowością ostatnich lat są róże pienne, czyli szczepione na pniu. Można w ten sposób poprowadzić większość odmian.

Ozdobne odmiany róż

W klasyfikacji ogrodniczej wyróżnia się siedem grup całego mnóstwa odmian róż ozdobnych:

Róże wielkokwiatowe

Róże te uprawia się przede wszystkim na kwiat cięty i to właśnie przede wszystkim należące do tej grupy kupujemy w kwiaciarniach. Mają bowiem najwyższą wartość handlową. Dorastają do 50 a nawet 120 cm wysokości, tworząc na pojedynczych, mocnych i wyprostowanych pędach pojedyncze kwiatostany. Najczęściej pięknie pachną. Ich uprawa jest dość wymagająca, a pielęgnacja pracochłonna, dlatego niezbyt często uprawiana jest w przydomowych ogródkach. Wymagają żyznego podłoża oraz ciepłego, słonecznego i osłoniętego od wiatru stanowiska.

Sprawdź co zrobić, żeby róże dłużej stały w wazonie:

Róże rabatowe

To odmiany róż najczęściej goszczące w ogrodach. Zalicza się do nich róże wielokwiatowe, bukietowe oraz ich mieszańce. Mają piękne, duże, pachnące kwiaty, ale nie dorastają wyżej niż do 1 m. Bardzo długo i obficie kwitną, od czerwca do pierwszych przymrozków. Na jednym pędzie mogą mieć do nawet kilkudziesięciu kwiatów półpełnych lub pełnych. Mają niewielkie wymagania i są łatwe w uprawie. Można jest uprawiać zarówno w podłożu jak i w donicach na balkonach i tarasach.

Róże pnące

Róże pnące, to kolejna, niezwykle bogata grupa odmian róż, bardzo chętnie uprawianych w ogrodach. Ich pędy mogą być sztywne, ale również giętkie i przewieszające się. I choć w nazwie mają „pnące”, to nie posiadają organów czepnych, wymagają zatem podpór. Pięknie prezentują się na ścianach domów lub altan, na pergolach, murach i ogrodzeniach. Większość z odmian intensywnie pachnie, wiele powtarza kwitnienie. Ich kwiatostany mogą być pełne, półpełne, od malutkich do naprawdę imponujących wielkości.

Róże okrywowe

Grupa róż okrywowych to róże niskopienne, ale obdarzone długimi pędami, która pokładają się na powierzchni ziemi tworząc niezwykle barwne, pachnące kobierce. Jeden pęd jest zdolny do wydania nawet kilkudziesięciu kwiatów. Rożne te zaczynają kwitnąć wczesnym latem, a ostatnie kwiaty ścina już mróz. Róże okrywowe są mało wymagające i proste w uprawie, do tego odporne na choroby. Pięknie prezentują się na zboczach i skarpach, albo w ogródkach skalnych. Można je również uprawiać w pojemnikach.

Róże angielskie

Róże angielskie to stosunkowo najpóźniej wyodrębniona grupa róż, do których zalicza się te o pełnych, dużych, pachnących kwiatach w jasnych, pastelowych kolorach. Odmiany te powtarzają kwitnienie w trakcie sezonu. Z jednej strony są to róże odporne na ataki patogenów chorobotwórczych, ale z drugiej źle znoszą niskie temperatury i często przemarzają.

Róże miniaturowe

Róże z grupy miniaturowych to odmiany niewielkich rozmiarów, idealne do sadzenia w małych ogródkach, w donicach na balkonach i tarasach ale również w pomieszczeniach. Miłośnicy róż, którzy ogrodu nie posiadają, mogą zatem cieszyć się ich pięknem uprawiając róże w doniczkach na parapecie w salonie. Odmiany z tej grupy są odporne zarówno na choroby jak i niskie temperatury i są łatwe w uprawie.

Róże parkowe

Róże parkowe można sadzić jako solitery, w dużych grupach po środku choćby trawnika albo w formie kolczastych, pięknie i bujnie kwitnących żywopłotów. A kwitną cały sezon aż do przymrozków i często pięknie i intensywnie pachną. Pędy mają sztywne i mocne i nie wymagają podpór. Są to odmiany odporne na niskie temperatury i na choroby.

Jak uprawiać róże

Królowe kwiatów, jak to królowe, mają swoje wymagania i bywają kapryśne. Dlatego uprawa róż, zwłaszcza tych szlachetnych odmian jest zajęciem dość wymagającym. Oczywiście są również odmiany, które tych wymagań mają niewiele i radzą sobie nawet przy niewielkiej ingerencji ogrodnika. Niezależnie od tego, na które odmiany się zdecydujemy, to odpowiednia pielęgnacja zasadzonych krzewów przyniesie wymierne efekty –  przepięknie kwitnące i cudownie pachnące kwiaty. Ale by doczekać się takich efektów trzeba poznać tajniki uprawy róż i stosować się przynajmniej do kilku  najważniejszych zasad.

Róża – sadzenie róży

Róża – sadzenie róży, źródło: depositphotos.com

Stanowisko dla róży

By zacząć uprawiać róże w ogrodzie, przede wszystkim trzeba dla nich wybrać odpowiednie stanowisko. Generalnie róże kochają słońce, ale są odmiany, które będą rosnąć w półcieniu. Jednak większość krzewów woli stanowiska słoneczne (min. przez 6 godzin dziennie) i przewiewne. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że nie wszystkim różom odpowiada miejsce choćby przy murze, gdzie przewiew jest niewielki, a od muru bije dodatkowy żar. Miejsce dla róży powinno być przewiewne, ale jednocześnie osłonięte od silnych wiatrów i przeciągów. Ciepłe, żeby wrażliwe krzewy nie przemarzały zimą. Różom należy zapewnić również odpowiednią ilość miejsca w zależności od odmiany.

Podłoże dla róży

Teraz podłoże – to musi być przepuszczalne, ale nie piaszczyste czy kamieniste. Najlepsze jest piaszczysto gliniaste, żeby utrzymywało wilgoć, ale nie tworzyły się zastoiny wodne. Róże w kwestii podłoża są dość wymagające. Im bardziej optymalne przygotujemy, tym piękniejsze kwiaty wyhodujemy. Trzeba zadbać od odpowiednie pH gleby, a to optymalne mieści się w granicach 6,0-7,0 (czyli oscylujące wokół obojętnego). Bogate kwitnienie zapewni próchnica, więc dobrze jest dostarczyć podłożu ziemi kompostowej, ziemi liściowej i torfu.

Róż nigdy nie sadzimy po świeżym nawożeniu obornikiem – zniszczy on bowiem korzenie!

Jak i kiedy sadzić róże

Róże można sadzić w bardzo różnych terminach, a jest to uwarunkowane rodzajem sadzonek, które posiadamy.

Róże z nagim korzeniem

Sadzenie róży najlepiej jest przeprowadzać jesienią, ewentualnie wczesną wiosną i zaraz po zakupie. Takie sadzonki kupujemy często owinięte czarnym streczem. Należy je odwinąć i umieścić na 2-3 godziny przed sadzeniem w pojemniku z wodą. W tym czasie możemy wykopać dołki. Jeśli ziemia jest jałowa, dołki powinny być większe i przed sadzeniem należy wypełnić je żyzną ziemią (kompostową np.). Miejsca w dołku powinno zostać tyle, by włożony do niego krzew miał rozprostowane korzenie. Miejsce okulizacji (szczepienia róż) róż powinno się po przysypaniu znaleźć pod powierzchnią ziemi (jakieś 3-5 cm). Dołek należy zasypać, docisnąć ziemię, zrobić wkoło niby fosę (woda nie będzie odpływać) i intensywnie podlać.

Róża – sadzenie róży z nagim korzeniem

Róża – sadzenie róży z nagim korzeniem, źródło: depositphotos.com

Jeśli nie mamy możliwości by od razy zasadzić krzewy, trzeba je koniecznie zadołować. Czyli wykopać w zacienionym miejscu niewielki dołek i korzenie przysypać ziemią. Nie można zapominać o ich podlewaniu. Można je również na kilka dni umieścić w chłodnym pomieszczeniu, ale korzenie owinąć wilgotną tkaniną i pilnować, żeby nie wyschła.

Jeśli dopuścimy do przesuszenia korzeni róż rośliny mogą zamrzeć!

Przed zimą krzewy róż powinny zostać dokładnie zabezpieczone kopczykami (ok. 20 cm). Zabezpieczą one rośliny przez przemarznięciem. Wiosną kopczyki należy rozgarnąć. Przed nadejściem silnych mrozów dobrze jest również okryć pędy gałązkami świerka lub agrowłókniną.

O tym jak zabezpieczyć róże na zimę przeczytasz tutaj:

Róże w donicach

Róże kupione w donicach można sadzić przez cały sezon wegetacyjny. Mają one bowiem dobrze rozbudowany system korzeniowy, którego w trakcie sadzenia nie uszkadzamy. Dołek pod róże powinien być nieco większy niż system korzeniowy wraz z ziemią. Jeśli jednak podłoże jest marnej jakości musi być sporo większy i wypełniony choćby kompostem.

Krzew z doniczki powinien być wyjęty bardzo ostrożnie, żeby nie rozbić bryły korzeniowej. I w tym wypadku miejsce okulizacji powinno się znaleźć jakieś 3 do 5 cm pod powierzchnią ziemi, nawet jeśli w donicy wystaje ponad. Dołek należy dokładnie zasypać, ugnieść, zrobić wkoło nieckę i obficie podlać.

Róża – sadzenie róży

Róża – sadzenie róży, źródło: depositphotos.com

Jeśli nie mamy możliwości od razu zasadzić róży, mogą one przez jakiś czas stać w cieniu, w osłoniętym od wiatru miejscu. Trzeba tylko pamiętać o ich podlewaniu.

Co sadzić obok róży

Ostatnio dużo pisze się o zasadach dobrego sąsiedztwa roślin (allelopatia roślin). To bezkosztowy sposób ochrony roślin przed szkodnikami i chorobami, bo chronią się wzajemnie same. Róże będą chronione przez posadzone obok lawendy i wszelkie gatunki i odmiany czosnków. Lawendy reklamować nie trzeba, ale mało znane są u nas czosnki ozdobne, których pięknie kwitnących odmian jest całe mnóstwo. Ich zapach odstraszy wiele szkodników róż. No i niezastąpione aksamitki (aksamitka wyniosła, aksamitka rozpierzchła, aksamitka wąskolistna), które chronią inne rośliny przed nicieniami.

O czosnkach ozdobnych przeczytacie tutaj:

Jak rozmnażać róże

Róże można rozmnażać na kilka sposobów i nie jest to czynność nazbyt skomplikowana. Wystarczy nieco wiedzy i cierpliwość. I jeśli są odmiany, które nas zachwycają i chcemy mieć ich więcej w ogrodzie, możemy sami o to zadbać bez ponoszenie kosztów zakupu nowych sadzonek.

Trzeba wiedzieć, że wiele odmian róż ma swoich właścicieli i nie wolno nam rozmnażać odmian przez nich stworzonych w celu sprzedaży ani nawet wymiany. Róże te są na licencji i dopiero po jej opłaceniu można to czynić. A więcej na ten temat przeczytacie tutaj:

Krzewy róż można rozmnażać wysiewając nasiona, poprzez odkłady, szczepienie na podkładce, sadzonki zielone oraz sadzonki zdrewniałe oraz przez podział.

Należy jednak mieć świadomość, że róża, którą stworzymy rozmnażając krzewy może nie przypominać rośliny matecznej, która często powstała w skutek wielu skomplikowanych procesów krzyżujących ze sobą wiele odmian. Często wiec nasze przyszłe dzieło będzie niespodzianką. Może się jednak okazać, że ta niespodzianka będzie jeszcze piękniejsza niż roślina, z której powstała. Warto więc eksperymentować i tworzyć.

Rozmnażanie róży z nasion

Rozmnażanie róż z nasion to tzw. rozmnażanie generatywne. I od razu spieszymy donieść, że nie wszystkie odmiany można rozmnożyć z nasion, a róże z wysiewu często znacząco różnią się od rośliny matecznej. Nie jest to również proste, bo nasiona przed wysiewem potrzebują stratyfikacji (przechłodzenia chociażby w lodówce), chyba że nasiona wysiewamy przed zimą w rozsadniku. Po stratyfikacji nasiona wysiewamy w pojemnikach wypełnionych wilgotną mieszanką piasku i torfu. Pojemnik okrywamy folią spożywczą i stawiamy na ciepłym i jasnym parapecie. Należy pilnować by podłoże było stale lekko wilgotne. Pierwsze siewki powinny pojawić się po około 4 tygodniach. Gdy rośliny mają po 4-6 liści należy je bardzo delikatnie poprzesadzać do osobnych pojemników wypełnionych żyzną, kompostową ziemią. W kolejnym sezonie można je zasadzić w ogrodzie w drugiej połowie maja, uprzednio rośliny zahartowawszy. I chodzi tu głównie o słońce.

Rozmnażanie róży z sadzonek zielonych

Do tej metody rozmnażania róż należy pobrać dorodne, ale niezdrewniałe pędy o długości kilkunastu cm (10-15 cm). Takie zielone pędy powinny mieć ok. 5-7 liści. Wierzchołek ścinamy, pozostawiamy dwa najwyżej umiejscowione liście, a resztę również usuwamy. Takie pędy umieszczamy w pojemnikach (0,5 l) wypełnionych wilgotną mieszanką torfu i piasku. Dobrze jest każdą sadzonkę zanurzyć w ukorzeniaczu. Cała sadzonka ląduje w ziemi, na wierzchu pozostają tylko te dwa listki. Całość dobrze jest przykryć folią spożywczą. Sadzonki te można postawić na dworze w cieniu. Po miesiącu powinny już być ukorzenione, ale nie sadzimy ich już w tym sezonie w ogrodzie. Przed zimą należy je przenieść do chłodnego i jasnego pomieszczenia, a dopiero późną wiosną, po zahartowaniu, można je przesadzić do ogrodu.

Róża – ukorzenianie pędów róży

Róża – ukorzenianie pędów róży, źródło: depositphotos.com

Rozmnażanie róży z sadzonek zdrewniałych

Sadzonki te można pobierać z róży w trakcie ich przycinania, tak przy okazji. Ale można je wycinać z krzewów w zasadzie w każdym momencie. Powinny mieć długość ok. 25 cm i mieć co najmniej grubość ołówka. Nie mogą być to pędy stare. Usuwa się z nich wszystkie liście. Można je powtykać do pojemników wypełnionych mieszaniną torfu i piaski i przykryć ściętą plastikową butelką po wodzie. Dobrze jest i w tym wypadku skorzystać z ukorzeniacza. Takie ukorzenianie może trwać nawet kilka miesięcy. Te patyki można również umieścić w naczyniu z wodą, wówczas korzenie powinny pojawić się do dwóch miesięcy. Pamiętać należy o wymianie wody raz w tygodniu.

Róża – rozmnażanie w wodzie

Róża – rozmnażanie w wodzie, źródło: depositphotos.com

Rozmnażanie róż przez podział

To bardzo prosty a jednocześnie skuteczny sposób na pozyskanie nowych krzewów, ale tylko w wypadku tych odmian, których system korzeniowy rozrasta się tworząc odrosty korzeniowe. Najlepiej jest dzielić rośliny wczesną wiosną, ale jesienią już po zakończeniu kwitnienia. Wystarczy taki boczny pęd oddzielić ostrym szpadlem, wykopać ostrożnie, żeby uszkodzić jak najmniej korzeni i od razu zasadzić w nowym miejscu.

Róża – rozmnażanie poprzez odrosty korzeniowe

Róża – rozmnażanie poprzez odrosty korzeniowe, źródło: depositphotos.com

Pielęgnacja róży

Gdy róże są już posadzone, kluczowa w ich uprawie staje się odpowiednia pielęgnacja. Róże potrzebują podlewania, gdy nie pada, trzeba stosować opryski, wiele bowiem odmian choruje albo są atakowane przez szkodniki, należy również je systematycznie nawozić. Konieczne jest również umiejętne przycinanie krzewów.

Podlewanie róży

Zaraz po zasadzeniu krzewy róży należy podlać dużą ilością wody (nawet 10 l), a jeśli nie pada, rośliny podlewamy nawet codziennie przez okres pierwszych kilku miesięcy po zasadzeniu. Ważne jest to zwłaszcza latem, żeby nie dopuścić do przesuszenia systemu korzeniowego.

Z czasem róża na tyle głęboko zapuszcza korzenie, że podlewanie ogranicza się tylko do dłuższych okresów bezdeszczowych.

W trakcie podlewania róż NIGDY nie moczymy liści ani kwiatów!

Polewanie wodą liści i kwiatów to proszenie się o choroby dla krzewów róży. Dodatkowo zimna woda w trakcie upałów sprawi, że zniszczymy zarówno liście jaki i kwiaty.

Nawożenie róż

Najlepszymi nawozami dla róż są nawozy organiczne. Powód jest prosty – nie powodują podniesienia się poziomu zasolenia podłoża, co zawsze hamuje wzrost i kwitnienie roślin. Roże więc powinno się zasilać kompostem, ściółkując nim powierzchnię ziemi, stosować oborniki granulowane, mączkę rogową oraz biohumus.

Jeśli stawiamy na nawozy mineralne, dobrym rozwiązaniem są nawozy długodziałające, które zapodaje się wiosną, a one sukcesywnie przez cały sezon zasilają podłoże w którym rosną róże. Na ostatnim miejscu są nawozy mineralne dedykowane różom bądź roślinom kwitnącym, których na rynku jest ogromny wybór. Dobrze by były wieloskładnikowe z dodatkiem mikroelementów.

Róże nawozi się wiosną i wczesnym latem, później nie stosuje się już nawożenia, zwłaszcza nawozami bogatymi w azot.

Ściółkowanie róż

By róże pięknie rosły, miały odpowiednio wilgotne podłoże a ich korzenie nie przegrzewały się latem i nie przemarzały zimą, konieczne jest ich ściółkowanie. Jednak nie powinna to być świeża kora sosnowa bo zbyt zakwasi podłoże, ani też kora drzew liściastych, bo zawiera garbniki, które hamują rozwój róż.

Do ściółkowania róż można używać kory sosnowej, ale wówczas gdy jest już przekompostowana, wówczas nie zakwasi już nazbyt podłoża, gdyż jej pH jest już tylko lekko kwaśne.

Natomiast idealnymi komponentami do ściółkowania róż jest kompost, obornik oraz próchnica. Oczywiście obornik również, jak kora sosnowa musi być dobrze przekompostowany (kilkuletni), czyli spróchniały i pulchny. By ściółkowanie róż dobrze spełniało swoją rolę, warstwa ściółki powinna być grubości nawet 10ciu centymetrów.

Przycinanie róż

Przycinanie róż jest jednym z kluczowych zabiegów pielęgnacyjnych, dlatego dobrze jest wiedzieć jak i kiedy przycinać róże by cieszyć się cały sezon ich pięknem. Róże przycina się generalnie wiosną, najlepiej w okolicach połowy kwietnia, gdy mija już widmo silnych przymrozków. Sekator powinien być bardzo ostry, by nie miażdżył pędów. Cięcia mogą być proste, mogą też być również wykonywane po skosie. Narzędzia do pielęgnacji róż muszą zostać przed użyciem zdezynfekowane, żeby nie porazić krzewów patogenami chorobotwórczymi.

Róża – przycinanie martwych pędów

Róża – przycinanie martwych pędów, źródło: depositpgotos.com

Pierwsze cięcie róż powinno się przeprowadzić zaraz po ich zasadzeniu, zwłaszcza tych sadzonych wiosną. Ogranicza się w ten sposób powierzchnię odparowywania wody, a sama róża może wówczas całą energię wkładać w ukorzenienie się. Pędy do 10 cm długości w zupełności wystarczą. Jeśli natomiast sadzi się róże jesienią, gdy są już w stanie spoczynku, wówczas można zostawić pędy długości 20 cm.

Przycinanie róż w kolejnych latach uzależnione jest od odmiany krzewów, które rosną w naszym ogrodzie. 

Róże wielkokwiatowe przycinać można na dwa sposobny w zależności od tego jaki efekt chcemy uzyskać. Jeśli mają to być pojedyncze, duże kwiatostany na łodygach, trzeba je przyciąć pozostawiając 3-4 oczka. Gdy kwiatostanów ma być kilka, a krzewy mają zakwitnąć 2-3 tygodnie wcześniej, wówczas pozostawia się pęd takiej długości, by pozostało na nim 7 oczek. Kwiaty będą wówczas również mniejsze.

Róże rabatowe przycina się podobnie, zostawia się tylko nieco więcej pąków na pędach, bo 6-7. Ale też wycina się nadmiar pędów. Zdowy krzew nie powinien mieć ich więcej niż 5 do 10. Zbyt mocno zagęszczone krzewy słabiej bowiem kwitną.

Róże pienne przycina się w taki sposób, by zachować kulisty kształt korony. Gdy zaszczepione na pniu mamy róże wielkokwiatowe, wówczas pozostawiamy pędy z 3-4 oczkami, resztę ścinamy. Inne rodzaje róż szczepionych na pniu nie wymagają tak radykalnego cięcia. Uważać trzeba szczególnie na te kwitnące na pędach zeszłorocznych. Jeśli bowiem zbyt mocno je przytniemy, może się okazać, że nie zakwitną wcale.

Róża – przycinanie róży wiosną

Róża – przycinanie róży wiosną, źródło: depositphotos.com

Róże parkowe przycina się w zależności od odmiany. W wypadku róży angielskiej pędy skraca się góra o 1/3 długości. Odmiany kwitnące raz w roku wystarczy przyciąć raz na 2-3 lata stosując jedynie ciecia sanitarne (pędy chore, przemrożone, uszkodzone) oraz prześwietlające. Natomiast róże powtarzające kwitnienie (pochodne piżmowych i burbońskich) skraca się o 1/3 a nawet 2/3 długości pędów.

Jeśli chodzi o róże pnące, przycinanie ich uzależnione jest od tego, czy róże te kwitną raz w sezonie czy też powtarzają kwitnienie. A zatem ta, która kwitnie tylko raz powinna zostać po kwitnieniu pozbawione przekwitniętych kwiatostanów i wszystkich cienkich i wiotkich pędów, które wypuściła u podstawy krzewu. Natomiast pędy dwuletnie mogą zostać skrócone o połowę.

W przypadku róż pnących, które kwitnienie powtarzają przycinanie ogranicza się do minimum wycinając pędy stare, co odmłodzi krzew oraz te przemarznięte, uszkodzone albo z objawami choroby.

Choroby róż

Jeśli w uprawie róż przyłożymy się do zabiegów pielęgnacyjnych, wówczas będziemy cieszyli się zdrowymi, pięknie kwitnącymi krzewami. Jeśli natomiast nasze krzewy będą rosnąć w miejscu mało przewiewnym, do tego krzewy będą gęste, rzadko przycinane, do tego będziemy całe polewać wodą, to niestety szybko zobaczymy objawy chorób na liściach, kwiatach i pędach.

Wśród najgroźniejszych chorób róż wyróżnić można:

  • Mączniak prawdziwy róży – choroba grzybowa, która pojawia się w trakcie ciepłego i suchego lata. Objawem jest biały, mączysty nalot wyraźnie widoczny na liściach. Konieczny jest szybki oprysk preparatem grzybobójczym, inaczej kwitnienie róż będzie marne, a choroba może w konsekwencji doprowadzić do zamarcia całego krzewu.
  • Rdza róży – to również choroba grzybowa, której objawem jest pojawienie się na dolnej części blaszki liściowej drobnych, rdzawych grudek, które jesienią czarnieją. Porażone liście opadają i na nich grzyb zimuje atakując ponownie w kolejnym roku. Konieczne jest zatem usunięcie porażonych i opadłych części rośliny i ich utylizacja.
  • Czarna plamistość róży – to choroba grzybowa atakująca krzewy gdy lato jest chłodne i mokre i jest bodaj najgroźniejszą chorobą róż. Objawem są czarne plamy pojawiające się na liściach i pędach. Zaatakowana róża szybko słabnie, liście opadają a kwiaty zamierają. Konieczna jest szybka interwencja, inaczej krzew szybko zamrze. Choroba zimuje w opadłych liściach, trzeba je więc dokładnie wygrabić i zutylizować.

Szkodniki róż

Brak odpowiedniej pielęgnacji to również zapraszanie szkodników. Wiele z nich może zaatakować nasze róże, ale do najgroźniejszych należą:

  • Mszyca różana – niezwykle groźny szkodnik pojawiający się wiosną na młodych przyrostach, znaczy groźny w dużej ilości. Jeśli zobaczymy pędy oblepione mszycami, konieczne jest zastosowanie oprysków. Mszyce bowiem nie tylko niszczą młode pędy, liście i pąki wysysając z nich soki, ale również przenoszą wirusy a ich wydzielina, czyli spadź jest miejscem bytowania dla grzybów sadzakowych.
  • Nimułka różana – jest muszką, której larwy żerują na liściach róży sprawiając, że te żółkną i opadają.
  • Wciornastki – to kolejny szkodnik żywiący się sokami róży. I choć owad ten jest malutki, to jeśli występuje masowo może dorowadzić rośliny do zamarcia żerując na pąkach, liściach i kwiatach, na płatkach których widoczne są plamki, które świadczą o bytności szkodnika.

Ciekawe odmiany róż

Odmian róż jest tak dużo, że sposób wymienić tu nawet jednej setnej ciekawych odmian. Jeśli w ogrodzie ma się ich znaleźć spora ilość o określonych cechach, najlepiej jest po prostu kupić książkę odmianami. Oczywiście można iść na żywioł i kupować każdą różę, która nas zachwyca :-) W tym miejscu zaprezentujemy ich tylko kilka.

Róża pomarszczona vel róża fałdzistolistna vel róża japońska

Róża pomarszczona vel róża fałdzistolistna vel róża japońska (Rosa rugosa) jest to gatunek krzewu należącego do rodziny różowatych. Pochodzi z Azji, ale obecnie rozpowszechniony jest na całym kontynencie europejskim, również w Polsce.  Jest gatunkiem inwazyjnym wypierającym rodzime rośliny. Jej uprawa nie jest skomplikowana i róża chętnie jest uprawiana ze względu na swą ozdobność, właściwości lecznicze i fakt, że jest jadalna.

Róża pomarszczona – Róża japońska

Róża pomarszczona – Róża japońska, autor: Qwert1234, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

Krzew dorasta do 150 cm wysokości. Kłącza pod ziemią szybko się rozrastają co sprawia, że krzew zaczyna tworzyć bardzo gęste i zwarte zarośla na dużej przestrzeni. Kłącza są drewniejące, okryte pomarańczowo-brązową korą oraz trójkątnymi łuskami, w kącikach których znajdują się pąki. Z nich z kolei wyrastają pędy naziemne. Odrośla wyrastają również z pąków znajdujących się na korzeniach. Pędy są proste lub łukowate, młode omszone a starsze bardzo gęsto pokrywają się kolcami. Oprócz kolców pędy są gęsto usiane skórzastymi, silnie unerwionymi, postrzępionymi na brzegach listkami. Róża kwitnie od czerwca aż do końca sierpnia. Kwiaty rosną pojedynczo lub w skupiskach po kilka. Mają od 6 do 10 cm średnicy. Pięknie i intensywnie różanie pachną, ale są pozbawione miodników. Są koloru ciemnoróżowego z żółtym środkiem. Po przekwitnięciu krzewy zaczynają zdobić atrakcyjne koralowe, owalne i nieco spłaszczone owoce.

Uprawa róży pomarszczonej

Róża pomarszczona to krzew mało wymagający, bardzo plenny i łatwy w uprawie. Co prawda optymalne warunki to żyzne, przepuszczalne i wilgotne podłoże, ale bez problemu odnajdzie się w każdych warunkach. Naprawdę źle znosi jedynie uprawę na terenach mocno podmokłych i o skrajnie zasadowym lub kwaśnym odczynie gleby. Różę japońską można rozmnażać z nasion, ale szybciej i łatwiej jest to zrobić z odrostów korzeniowych lub przez podział starszych roślin.

Róża 'Minerva’

Róża 'Minerva’ (Rosa 'Minerva’) to niezwykle piękna, nietuzinkowa, efektowna odmiana z grupy róż rabatowych. Dorasta do 80 cm wysokości i około 1 m rozpiętości. Pokrój jej jest zwarty i kulisty. 'Minerva’ zachwyca swymi fioletowo-aksamitnymi, dużymi kwiatami, które zdobią różę od czerwca aż do pierwszych przymrozków. Kwiaty o niesamowicie, intensywnym, urzekającym zapachu. 'Minerva’ była wielokrotnie nagradzana właśnie za swój niepowtarzalny zapach. Liście rośliny są duże, w kolorze oliwkowo-zielonym. Odmiana ta przyciągająca wzrok niepowtarzalną kolorystyką. 'Minerva’ pięknie prezentuje się na kwietnikach, rabatach, obrzeżach rabat, w pojemnikach i donicach na tarasach i balkonach. Wykorzystywana jako kwiat cięty w kompozycjach bukietowych.

Róża ‘Minerva’

Róża ‘Minerva’, autor: © Geolina, CC BY-SA 4.0, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Uprawa róży 'Minerva’

Róża 'Minerva’ lubi stanowiska słoneczne, choć mocne promienie słoneczne mogą spowodować “przypalenie” płatków kwiatów, dlatego najlepszym miejscem będzie miejsce  jasne, ale w lekkim półcieniu, dobrze osłonięte od wiatru. Gleba powinna być żyzna, próchnicza, umiarkowanie wilgotna, o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego. Odmiana 'Minerva’ wykazuje dużą odporność na niskie temperatury, jednak na czas zimowy warto usypać wokół korzeni kopczyk. Cięcia rośliny przeprowadzamy wiosną, po ustąpieniu przymrozków. 

Różę nawozimy od maja do lipca, stosując nawóz do roślin kwitnących. Odmianę rozmnażamy przez szczepienie. Najbezpieczniejszym terminem na sadzenie róży to koniec września do końca października. Po posadzeniu krzewu ziemię należy ściółkować korą sosnową, która utrzymuje wilgoć oraz ogranicza rozwój chwastów. 'Minerva’ powinna być podlewana bardzo obficie raz na tydzień. Podczas podlewania woda nie powinna zraszać jej liści, strumień wody kierujemy bezpośrednio na glebę wokół rośliny.

Róża Anisade 'Wekvossutono’

Róża Anisade 'Wekvossutono’ (Rosa Anisade 'Wekvossutono’) to słodko pachnąca róża rabatowa o krzaczastym, rozłożystym pokroju. Należy do grupy róż wielkokwiatowych. 'Wekvossutono’ dorasta do 50-100 centymetrów wysokości. Jej kwiaty są duże, pełne, pięknie pachnące, zebrane po kilka w sztywnych kwiatostanach o lśniącym złoto-żółtym kolorze. 'Wekvossutono’ kwitnie obficie od kwietnia do października (rozkwita sukcesywnie). Liście róży 'Wekvossutono’ są błyszczące, soczyście zielone, pięknie kontrastują z kwiatami. Jest często polecana do obsadzania skwerów, parków na rabaty, jak również do nasadzeń w pojemnikach. Polecana na kwiaty cięte.

Uprawa róży anisade 'Wekvossutono’

Róża anisade 'Wekvossutono’ to roślina żywotna, wieloletnia i łatwa w uprawie. Jest dość odporna na mróz, jednak na zimę zaleca się kopczykowanie rośliny. Posiada również dobrą odporność na choroby. Anisade 'Wekvossutono’ najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym i zacisznym, wymaga gleb żyznych, umiarkowanie wilgotnych, przepuszczalnych i lekko kwaśnych. Anisade 'Wekvossutono’ po zakończeniu kwitnienia zawiązuje pomarańczowe, kuliste owoce. Możemy posadzić roślinę na jesień, wtedy zakwitnie szybciej, niż sadzona wiosną.

Róża 'Graham Thomas’

Róża 'Graham Thomas’ (Rosa 'Graham Thomas’) to wieloletnia roślina o wzniesionym, krzaczastym pokroju, dorastająca do około 1,5 metra wysokości. 'Graham Thomas’ kwitnie od czerwca do października (rozkwita sukcesywnie). Kwiaty rośliny są pełne, o złocisto-żółtym kolorze, intensywnie pachnące, przypominające piwonie.

Róża 'Graham Thomas'

Róża 'Graham Thomas’, autor: Geolina163, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

'Graham Thomas’ obdarzona jest błyszczącymi, ciemnozielonymi liśćmi, które wyrastają na jasno zielonych pędach, przewieszających się pod ciężarem kwiatów. Odmiana 'Graham Thomas’ wykorzystywana jest do nasadzeń w parkach, do zdobienia żywopłotów czy tworzenia mieszanych kompozycji na rabatach. Pięknie wygląda w wazonie jako kwiat cięty.

Uprawa Róży 'Graham Thomas’

Róża 'Graham Thomas’ dobrze rośnie na lekko kwaśnej o odczynie pH 6,5, na żyznej i umiarkowanie wilgotnej glebie. Wymaga nawożenia przynajmniej dwa razy w roku. 'Graham Thomas’ dobrze reaguje na cięcia, zabieg ten wykonujemy wczesną wiosną oraz latem po kwitnieniu. Słabo cięta może potrzebować podpory, ponieważ dorasta do 3 -4 metrów wysokości. 'Graham Thomas’ najpiękniej prezentuje się na stanowisku słonecznym, jednak w przeciwieństwie do innych odmian dobrze rozwija się także w półcieniu. Roślina odporna na choroby, oraz zanieczyszczenia powietrza. Rozmnażana przez oczkowanie (okulizację).

Róża 'Ingrid Bergman’

Róża 'Ingrid Bergman’ (Rosa 'Ingrid Bergman’) to jedna z najpiękniejszych róż z grupy wielkokwiatowej, zwana również różą szlachetną. 'Ingrid Bergman’ swój proces kwitnienia rozpoczyna w czerwcu, a kończy w październiku. Kwiaty rośliny są duże, osiągają 10-12 centymetrów średnicy, o intensywnym, ciemnoczerwonym kolorze. Wydzielają owocowy zapach. 'Ingrid Bergman’ jest obdarzona grubymi pędami oraz udekorowane ciemnozielonymi, błyszczącymi liśćmi. Pokrój rośliny jest wyprostowany, wzniesiony, dorasta do 90 centymetrów wysokości. 'Ingrid Bergman’ pięknie dekoruje, mieszane rabaty, klomby. Jest to również odmiana uprawiana na kwiaty cięte.

Róża 'Ingrid Bergman'

Róża 'Ingrid Bergman’, autor: Salicyna, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Uprawa róży 'Ingrid Bergman’

Róża 'Ingrid Bergman’ preferuje podłoże żyzne, piaszczysto-gliniaste o lekko kwaśnym odczynie. Wymaga stanowiska nasłonecznionego. Róża ‘Ingrid Bergman’ jest często atakowana przez mszyce, dlatego musimy zastosować opryski. Roślinę rozmnażamy przez oczkowanie (okulizację). 'Ingrid Bergman’ powinna być sadzona między marcem, a październikiem. Możemy nawozić ją w okresie kwitnienia, najlepiej od maja do lipca. Odmiana ta powinna być przycinana wiosną oraz po jej przekwitnięciu. Na zimę wymaga kopczykowania i zasłonięcia.

Róża 'Whisky’

Róża 'Whisky’ (Rosa 'Whisky’) to roślina o zwartym pokroju, wzniesiona, o sztywnych pędach. Należy do grup róż wielkokwiatowych. 'Whisky’ kwitnie od czerwca do października, posiada kwiaty w kolorze słomkowym, wpadające w odcień delikatnej pomarańczy, o przyjemnym, lekkim zapachu. Jej liście są duże, na początku o czerwonym zabarwieniu, z czasem wybarwiają się na ciemnozielony, błyszczący kolor. 'Whisky’ dorasta do 50-70 centymetrów. Roślina często sadzona w ogródkach przydomowych, na rabatach, a także uprawiana na kwiaty cięte.

Róża ‘Whisky’

Róża ‘Whisky’, autor: KathleenPirroArts/pixabay.com

Uprawa Róży 'Whisky’

Róża 'Whisky’ potrzebuje stanowiska słonecznego, ciepłego i osłoniętego. Najlepszym podłożem dla rośliny będzie żyzna, przepuszczalna, piaszczysto-gliniasta gleba o lekko kwaśnym odczynie. 'Whisky’ jest podatna na choroby grzybowe i średnio odporna na ostre zimy, dlatego roślinę warto kopczykować (np. agrowłókniną) i osłaniać. Oczywiście w czasie utrzymującej się suszy róża wymaga systematycznego nawadniania. Odmiana 'Whisky’ potrzebuje cięcia późną jesienią, możemy wówczas skrócić roślinę do 30-40 centymetrów wysokości.

Róża 'Abraham Darby’

Róża 'Abraham Darby’ (Rosa 'Abraham Darby’) to parkowa odmiana róży angielskiej o wzniesionym, krzewiastym pokroju, dorastająca do 1,5-2 metrów wysokości. 'Abraham Darby’ kwitnie z przerwami, w czerwcu zakwita obficie i umiarkowanie późnym latem. Odmiana 'Abraham Darby’ zachwyca nas kwiatami o przepięknym, morelowo-różowym kolorze z białym nalotem na krawędziach. Liście duże, ciemnozielone, skórzaste, pędy przewieszające się pod ciężarem obficie pojawiających się kwiatów. 'Abraham Darby’ jest często spotykana w parkach w zieleni miejskiej, a także na rabatach i w ogrodach przydomowych. Pięknie prezentuje się w wazonie.

Róża 'Abraham Darby'

Róża 'Abraham Darby’, autor: Geolina163, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Uprawa Róży 'Abraham Darby’

Róża 'Abraham Darby’ lubi stanowiska słoneczne, osłonięte od wiatrów, toleruje również półcień. Wymaga gleby żyznej, próchniczej, przepuszczalnej i lekko wilgotnej. Różę 'Abraham Darby’ sadzimy od marca do maja lub od września do końca października. Musimy również zadbać o jej nawożenie od maja do lipca. Odmiana 'Abraham Darby’ nie wymaga cięć, usuwamy jedynie martwe i uszkodzone pędy. W srogie, bezśnieżne zimy krzew może przemarzać, należy roślinę wysoko kopczykować.

Róża 'Double Delight’

Róża 'Double Delight’ (Rosa 'Double Delight’) to amerykańska odmiana należąca do grup róż wielkokwiatowych, o zwartym, wzniosłym pokroju, dorastająca do 50-70 centymetrów wysokości. 'Double Delight’ zachwyca dużymi, wielobarwnymi kwiatami, które pojawiają się w czerwcu i kwitną do października, wydając intensywny, korzenny zapach. Roślina powtarza kwitnienie. Pędy róży 'Double Delight’ są sztywne, wyprostowane, pokryte kolcami i ciemnozielonymi liśćmi. Odmiana 'Double Delight’ doskonale sprawdzi się sadzona w parkach, ogrodach przydomowych czy rabatach. Występuje również w formie piennej.

Róża 'Double Delight'

Róża 'Double Delight’, autor: Salicyna, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Uprawa Róży 'Double Delight’

Róża 'Double Delight’ wymaga stanowiska słonecznego i zacisznego, jest wrażliwa na choroby grzybowe, szczególnie podczas wilgotnej pogody. 'Double Delight’ preferuje gleby żyzne, przepuszczalne, lekko wilgotne. Jest odporna na niskie temperatury, jednak na zimę wskazane jest kopczykowanie rośliny. Odmiana 'Double Delight’ wymaga regularnego cięcia, po kwitnieniu robimy to dość silnie, usuwając przekwitłe kwiatostany i obumarłe pędy. 'Double Delight’ potrzebuje nawożenia dwa razy w roku, wczesną wiosną i do połowy lipca.

Przeczytaj także

Dodaj komentarz