Fasola szparagowa (Phaseolus vulgaris) to roślina wywodząca się z Ameryki Południowej. Uprawa fasoli szparagowej jest niezwykle popularna w naszych przydomowych ogródkach, gdyż stanowi przysmak i cenne źródło składników pokarmowych jak białko roślinne, tłuszcze, skrobie, witaminy i mikroelementy. Jako lekkostrawne i niskokaloryczne rozwiązanie kulinarne, świetnie sprawdza się w wielu potrawach. Jak należy uprawiać i pielęgnować fasolkę szparagową? Jakie jej odmiany są najciekawsze?
Zastosowanie fasolki szparagowej
Fasolka szparagowa sprawdza się w kulinariach, a przy tym mam wiele cennych właściwości dla naszego zdrowia. Wszystko za sprawą obfitości witamin C, E i A, która w fasolce występuje w postaci betakarotenu (prowitaminy A). dodatkowo posiada ona silne przeciwutleniacze – flawonoidy. Jej spożywanie wspomaga trawienie, w tym wchłanianie składników odżywczych takich jak witaminy z grupy B, E oraz magnez.
Uprawa fasoli szparagowej, autor: PublicDomainPictures/pixabay.com
Zawartość witaminy C oraz beta-karoteny pomagają zmniejszyć ryzyko nowotworu jelita grubego. Dieta bogata w fasolkę szparagową pozwala obniżać poziom cholesterolu, wzmacnia układ odpornościowy, działa moczopędnie i wspomaga odchudzanie. To warzywo polecane szczególnie kobietom w ciąży i dzieciom za sprawą sporej zawartości kwasu foliowego, jak i witaminy K, która zwiększa wchłanianie wapnia, niezwykle ważnego dla gęstości kości.
Uprawa fasoli szparagowej
W uprawie fasolki szparagowej możemy postawić na odmiany o zróżnicowanej wielkości i kolorystyce – znajdziemy warianty żółte, zielone i fioletowe. Uprawę warzyw zaleca się w 3. roku po zastosowaniu kompostu lub obornika, a często nawet już w 2. roku, gdy gleby są niższej jakości. Dobrze wzrasta na stanowiskach po innych roślinach motylkowych, a przy tym można sadzić ją jako poplon po wczesnych warzywach.
Fasolka szparagowa, źródło: depositphotos.com
Wysiew fasolki szparagowej należy przeprowadzić na odpowiednio ogrzanej glebie, dlatego najlepiej wykonać tę pracę po 10 maja, gdy zelżą przymrozki. Wysiane z początkiem czerwca fasolki pozwolą na zbiór w sierpniu, a te wysiane w pierwszej połowie lipca obrodzą jesienią. Najlepsza temperatura wzrostu fasolki szparagowej to powyżej 15°C, a przeciągu całej uprawy, najlepsze są jeszcze wyższe – w okolicach 20-25°C. Warto pamiętać, że nadmiar deszczu powodować może choroby grzybowe, a upały ograniczają plony.
Fasolka szparagowa, źródło: depositphotos.com
W kwestii wymagań glebowych fasola szparagowa jest dosyć kapryśna. Najlepiej toleruje stanowiska słoneczne oraz próchniczą i przepuszczalną glebę o lekko kwaśnym pH. Ważne jest również umiarkowane nawodnienie, dlatego szczególnie należy o to zadbać o okresie kwitnienia i zawiązywania strąków. Zbiór fasolek można przeprowadzać na bieżąco, gdyż pobudza ją to do wytwarzania kolejnych. Pełny zbiór trwa około 3 tygodnie.
Fasolka szparagowa, autor: farkomer/flickr.com
Sadzenie nasion fasoli szparagowej w gruncie należy przeprowadzić na głębokości 2 cm. Nasiona mogą rosnąć w rzędach (co 5 cm) lub gniazdach – w jednym dołku umieszczamy wówczas po 5 nasion, pozostawiając około 50 cm między kolejnymi gniazdami. Świeżo obsiane grządki w warunkach chłodniejszych warto zabezpieczyć np. folią.
Pielęgnacja fasolki szparagowej
W pielęgnacji fasolki szparagowej nawożenie nie jest niezbędnym zabiegiem w uprawie. Należy jednak zadbać o regularne odchwaszczanie (do czasu aż roślina się rozrośnie) i podlewanie.
Fasolka szparagowa, autor: Carl Lewis/flickr.com
Choroby i szkodniki fasoli szparagowej
Fasolka szparagowa to roślina, u której na skutek niesprzyjających warunków lub błędów pielęgnacyjnej mogą wstępować choroby takie jak: bakterioza obwódkowa fasoli, fuzaryjne więdnięcie, szara pleść lub zgnilizna twardzikowa. W przypadku szkodników, na fasolce szparagowej lubią pojawiać się mszyce, jednak można pozbyć się ich ekologicznymi metodami sadząc w jej towarzystwie cząber lub okrywając młode roślinki siatką przeciw owadom – skuteczną szczególnie na śmietkę kiełkówkę. Jeżeli na uprawie pojawią się ślimaki warto zagon posypać piaskiem i trocinami, świetnie sprawdzi się również mączka bazaltowa. Gdy tylko zaobserwujemy żółknięcie liści fasoli, natychmiast trzeba zidentyfikować przyczynę i ją wyeliminować.
Fasolka szparagowa, autor: Kenny Point/flickr.com
Najsmaczniejsze odmiany fasolki szparagowej
Wśród najsmaczniejszych i najchętniej uprawianych odmian fasolki szparagowej wymienić możemy:
- Fasolę Sonesta – odmiana żółta, karłowa o strąkach do 13 cm.
- Polka jest odmianą karłową i żółtą o strączkach do 14 cm obradzających niewielkie 50 cm krzaczki.
- Esterka należy do odmian wczesnych i zielonych. Jej zaletą jest brak włókien i długie strączki do 15 cm.
- Fasolka Nomad to odmiana karłowa, późna o ciemnozielonych strąkach do 13 cm długości.
- Złota Saxa to kolejna odmiana karłowa, niemniej wczesna o żółtych, bezwłóknistych strączkach o długości do 12 cm.
- Fasola Melissa to pnąca odmiana fasoli szparagowej a jej strąki są koloru fioletowego i są wyjątkowo długie, które doskonale nadają się do przetwórstwa.
Fasolka szparagowa, autor: Yellow Green Farmers Market/flickr.com
Nie można zapominać również o innych odmianach fasoli, jak fasola biała, fasola czerwona czy fasola czarna. W tym wypadku nie je się całych strąków, ale są to odmiany uprawiane dla nasion. Również smacznych i bardzo zdrowych.
Fot. główna: Vilseskogen/flickr.com
