|
Jodła balsamiczna (Abies balsamea) |
|
| Wysokość | 15-20 m |
| Kwitnienie | – |
| Stanowisko | półcień |
| Wilgotność gleby | stale wilgotna, umiarkowanie wilgotna |
| Ozdobność | cała roślina |
| Pokrój | stożkowaty, strzelisty |
Jodła balsamiczna (Abies balsamea) to zimozielone, ozdobne drzewo iglaste, a jej nazwa pochodzi od delikatne, jasnej żywicy, którą wytwarza pień. Gatunek należy do rodziny sosnowatych, pochodzi z obszarów Ameryki Północnej. Ale uprawiana jest powszechnie w Europie, na Filipinach a nawet w Australii.
Jodła balsamiczna – jak wygląda
Tworzy strzeliste, wysmukłe, silnie zagęszczone, stożkowate drzewa, wysokości 15-20 metrów. Jej charakterystycznym elementem jest bardzo przyjemny, balsamiczny zapach igieł. Igły ma grube, krótkie, płaskie, ciemnozielone i błyszczące, od spodu z dwoma białymi paskami.
Jodła balsamiczna wytwarza długie, wzniesione, ciemnopurpurowe szyszki, które z czasem brązowieją, pokryte są półprzezroczystą wydzieliną żywiczną. Dojrzewają od września do listopada, następnie rozpadają się na drzewie, pozostawiając po sobie tzw. trzpień.
Uprawa jodły balsamicznej
Jodła balsamiczna ma dość duże wymagania w stosunku co do podłoża i pielęgnacji. Stanowisko powinno być dla niej ciepłe, zaciszne, osłonięte od mroźnych zimowych wiatrów, półcieniste. Gatunek preferuje gleby żyzne, gliniaste, umiarkowanie wilgotne, o odczynie lekko kwaśnym lub kwaśnym. Iglakom należy zapewnić stały dostęp do wody, ponieważ nie lubią nadmiernego przesuszania. W okresach przedłużających się bezdeszczowych, upalnych dni wymaga regularnego podlewania. Dobrym rozwiązaniem jest także solidne wyściółkowanie podłoża wokół rośliny. Możemy również rano i wieczorem zraszać obficie jej pędy.
Jodła balsamiczna wymaga jedynie cięcia sanitarnego, które przeprowadzamy wczesną wiosną. Usuwamy uszkodzone, zaschnięte, chore i niepotrzebne gałązki. Zasilamy wiosną lub na jesieni, stosując nawóz wieloskładnikowy do iglaków. Roślina może być narażona na choroby grzybowe i ataki szkodników, takich jak mszyce i przędziorki. Należy wówczas szybko i odpowiednio zareagować, usuwając wszystkie porażone pędy i wspomóc się przeznaczonymi do tego zabiegu opryskami. Gatunek mrozoodporny, pod warunkiem, że roślina nie jest narażona na silne, mroźne wiatry.
Jodła balsamiczna – zastosowanie
Jodła balsamiczna jest pięknym drzewem ozdobnym, idealnym do dużych ogrodów. Idealna do roli bożonarodzeniowego drzewka i ze względu na pięknie wybarwione igły i dlatego, że roztaczają one cudowny aromat. Abies balsamea to roślina bardzo wrażliwa na zanieczyszczenia powietrza i zasolenie podłoża. Nie należy jej sadzić w pobliżu ruchliwych ulic i dużych aglomeracji miejskich. Najlepiej rośnie w miejscach, gdzie nie jest narażona na mroźne, wysuszające wiatry, może to być centralna część ogrodu w wydzielonym miejscu na trawniku. Pięknie prezentuje się jako soliter, a także w towarzystwie mniejszych ozdobnych iglaków.
Z żywicy jodły balsamicznej wytwarzany jest balsam kanadyjski, którego używa się do konserwowania preparatów mikroskopowych. Stosowany jest również do optyce, konserwuje się nim soczewki.
Do najpopularniejszych odmian jodły balsamicznej zaliczamy:
- ’Nana’– odmiana karłowa, rośnie bardzo powoli, dorasta do 60 centymetrów wysokości, zwykle przybiera kulisty pokrój, bardzo wolno rośnie i będzie się pięknie prezentowała w każdym miejscu ogrodu,
- ’Piccolo’ – odmiana o zwartym zaokrąglonym pokroju, dorasta do 1 metra wysokości, rośnie bardzo powoli i ma półkolisty kształt,
- ’Larry’s Weeping’ – odmiana o zwartym, stożkowym pokroju, ale jej pędy opadają ku dołowi, dość wolno rośnie i docelowo nie przekracza 3 m wysokości,
- ’Globosa’ – odmiana dorasta do 2 metrów wysokości i 3 metrów rozpiętości, jej pokrój jest kulisty, dość regularny, rośnie dość wolno.
Jodła balsamiczna ‘Nana’
Jodła balsamiczna ‘Nana’ (Abies Balsamea 'Nana’) to karłowa, zwarta, zimozielona roślina o zaokrąglonym pokroju, należąca do rodziny sosnowatych. Odmiana ‘Nana’ rośnie bardzo powoli, po 10 latach uprawy osiąga około 50 centymetrów wysokości i 1 metr szerokości, rocznie przyrasta od 3 do 5 centymetrów. Odmiana 'Nana’ początkowa rośnie płasko-kuliście, z czasem tworzy formy kopulaste lub płaskie, szerokie, silnie zagęszczone półkule. Igły jodły balsamicznej 'Nana’ są krótkie, błyszczące, ciemnozielone, od spodu biało-zielone, promieniście ułożone wokół pędów.
Po roztarciu, igły wydzielają balsamiczny zapach. Odmiana ‘Nana’ doskonale wygląda w ogrodach skalnych, na wrzosowiskach, wykorzystywana jest do obsadzeń niskich szpalerów i obwódek. Dobrze sprawdza się w uprawie pojemnikowej.
Uprawa jodły balsamicznej ‘Nana’
Jodła balsamiczna 'Nana’ to roślina wrażliwa na upał i suszę, posiada płytki system korzeniowy, dlatego wymaga systematycznego nawadniania w tym czasie. Odmiana Nana’ preferuje stanowiska półcieniste, cieniste ale ciepłe. Rośnie na glebie żyznej, próchniczej, lekko kwaśnej i przepuszczalnej. Jodła balsamiczna 'Nana to odmiana w pełni mrozoodporna, rzadko atakowana przez szkodniki oraz choroby. Bardzo dobrze znosi cięcia i szybko się regeneruje. Najczęściej rozmnażana jest przez szczepienie lub przez sadzonkowanie.
Fot. główna: dvs on Flickr, CC BY 2.0, commons.wikimedia.org
