Kwiaty w ogrodzie to niemal nieodłączny element krajobrazu. To właśnie wszelkie pachnące kwiaty, wprawiają nas w dobry nastrój swoim zapachem i wyglądem. W swoim ogrodzie możemy mieć różne ich odmiany czy gatunki, a to jak dbać o poszczególne rośliny w dużej mierze zależy właśnie od tego o jakich kwiatach mówimy. Dekoracyjne kwiaty, bardzo popularne w naszych ogrodach, mające przepiękne kwiaty półpełne i pełne, o licznych płatkach, gęsto skupionych i przypominających mistyczną mandalę to piwonie. Piwonia, w szczególności piwonia chińska, odznacza się wyjątkową urodą. Świetnie prezentuje się w ogrodzie jak i jako kwiat cięty. Ale piwonie chińskie to jedynie jeden z przykładów peonii. Jakie jeszcze odmiany zaliczamy do rodziny piwoniowatych? Gdzie je sadzić – w miejscach słonecznych czy lekko ocienionych? Czy wymagają obfitego podlewania? Kiedy przypada okres na ich kwitnienie? Czy piwonie chińskie kwitną na przełomie maja i czerwca? Jak je pielęgnować? Jakie maja zastosowanie? Kiedy najlepiej sadzić piwonie?
Charakterystyka nie tylko piwonii chińskich – opis, odmiany, klasyfikacja
Piwonie to przepiękne kwiaty, będące także krzewami ozdobnymi, często występujące w naszych ogrodach. Skąd się jednak wzięły? W 1753 r Karol Linneusz nadał kwiatom nazwę Paeonia. Piwonie, naturalnie rosną W Europie południowej oraz wschodniej, spotkać je także można w Azji, głównie w Chinach, gdzie mają bardzo bogatą historię (przez 25 lat, na początku XX wieku były nawet kwiatem narodowym). Występują też w zachodniej Ameryce Południowej.
Piwonie, podobnie jak w Chinach, wyjątkowo ceniono w Japonii, stąd zapewne dwie popularne odmiany to piwonie chińskie i piwonie japońskie. Kwiaty te pojawiły się w Europie w XVIII wieku i były darem cesarza Chin dla cesarzowej Józefiny.
Budowę piwonii warto omówić na przykładzie piwonii chińskiej. Ma bulwiasto zgrubiałe korzenie, a także wzniesione pędy, sztywne, które są u nasady lekko zdrewniałe. Roślina ma pierzastosieczne liście, osadzone na sinych ogonkach. Kwitnienie ma miejsce na przełomie maja i czerwca, kwiaty mogą być różnych kolorów – białe, różowe, purpurowe, karminowe. Duże kwiaty piwonii mogą być to kwiaty pełne (piwonie pełne), kwiaty pojedyncze, kwiaty anemonowe.
Warto wiedzieć, że rolą korzeni cienkich jest nie tylko mocowanie w ziemi, ale także pobieranie wody wraz ze składnikami pokarmowymi. Tymczasem zgrubiałe korzenie stanowią magazyn substancji zapasowych. Przy nasadzie pędów występują tzw. pąki odnawiające. To z nich, co roku, wznawiana jest wegetacja. Co ważne, zestaw dwóch rodzajów korzeni wraz z pędami naziemnymi tworzą karpę (o niej nieco później).
W przypadku piwonii zielnych, po okresie wegetacji część nadziemna zamiera, natomiast u odmian drzewiastych – częściowo przemarza. Warto też pamiętać, że jedynie część pędów, wydaje kwiaty, zazwyczaj pojedyncze.
Wysokość piwonii w części naziemnej różni się w zależności od gatunku, warunków siedliska czy wieku, ale waha się między 30 a 100cm.
Piwonie mają wiele odmian. Wyróżniamy m.in. piwonie o kwiatach pojedynczych, piwonie japońskie, które mają normalne płatki osadzone w okółku, piwonie anemonomowe, których płatki zewnętrzne występują w kilku okółkach, a płatki środkowe są szerokie, ułożone kuliście, a także piwonie chińskie.
Rodzajów piwonii również jest wiele. Są to np. piwonie lekarska (delikatna), wąskolistna, Młokosiewicza, wędrowna, Wittmana (kaukaska), krzewiasta, chińska. Można także spotkać mieszańce, będące bylinami tzw. mieszańce Itoh.
Gdzie się piwonie sadzi, czyli odpowiednie stanowisko i gleba
Piwonie najlepiej sadzić w oddaleniu od siebie, gdzie będą tworzyć duże jednogatunkowe rabaty. Ważne jest stanowisko słoneczne, nieco zacienione. Przy czym warto pamiętać, że w lekko cienionych miejscach ich wzrost będzie opóźniony. Najlepiej sadzić te kwiaty z dala od krzewów i drzew, by nie musiały konkurować o wodę oraz składniki pokarmowe.
Te światłolubne rośliny, wykazują wrażliwość na silne wiatry. Powinny być sadzone w miejscu, gdzie będą przed nim osłonięte, ale nie w całości, gdyż przepływ powietrza powinien pozostawać swobodny.
Wybierz stanowisko, gdzie poziom wody gruntowej nie przewyższy 1,2m.
Co do gleby – czy powinna być ona lekko kwaśna? Czy stosować nawozy organiczne? Każda dobrej jakości gleba, lekko strukturalna, ogrodowa, powinna być odpowiednia. Najlepsza dla piwonii jest jednak gleba głęboko uprawiona, piaszczysto-gliniasta, odpowiednio wilgotna i zawierając właściwą ilość próchnicy. Odczyn Ph powinien wynosić ok 6,7. Istotne jest jednak, aby gleba miała wyższy odczyn fosforu i potasu, a niższy – azotu. Odczyn ten powinien być obojętny. Możesz zatem użyć mieszanki kompostowej lub odkwaszonej ziemi ogrodowej.
Kiedy sadzić piwonie?
Większość ogrodników zapyta – kiedy sadzić Piwonie? Najlepszym okresem jest przełom sierpnia i września.
Korzenie piwonii mogą sięgać głęboko. Na tyle, że mogą korzystać z wody, występujących w głębszych warstwach gleby.
Zanim zaczniesz sadzenie, warto przygotować glebę, przekopując ją na ok 50-60cm lub głębiej. Jeśli gleba jest ciężka, można ją rozluźnić kompostem , obornikiem, torfem lub piaskiem.
Piwonie rozmnaża się przez podział karp. Powinny mieć one zdrowe korzenie oraz min 3-5 wykształconych oczek. Najpierw kopiemy dołek tak głęboki, aby pąki karpi były ok 3-5cm pod powierzchnią. Pamiętajmy, że dołki powinny mieć ok 30-50cm. Jeśli posadzimy kwiaty zbyt płytko lub zbyt głęboko, będzie to niekorzystne dla kwiatów. Karpy sadzimy zielonym do góry.
Pamiętaj, aby sadzić piwonie w odpowiedniej odległości. Zależy ona od gatunku, ale najlepiej nie mniejszej niż 30x50cm. Dodatkowo pamiętaj, że piwonii raczej się nie przesadza. W jednym miejscu może ona kwitnąć nawet kilka lat.
Karpy rozkłada się równomiernie, a po ułożeniu, należy wypełnić dołek ziemią, następnie podlać oraz znów uzupełnić puste przestrzenie między korzeniami. Jeśli decydujesz się na przeniesienie, karpy piwonii przenosi się w nowe miejsce bezpośrednio po ich wykopaniu.
Pąki piwonii są wrażliwe na przymrozki, choroby i szkodniki, warto je zatem chronić w tych zakresach.
Pielęgnacja piwonii
Pielęgnacja kwiatów piwonii nie jest zbyt wymagająca. Do podstawowych zadań należy spulchnianie i odchwaszczanie podłoża, które należy wykonywać delikatnie, gdyż korzenie, pędy i pąki są dość kruche. Problem mogą stanowić torebki nasienne. Zarówno przekwitające kwiaty jak i torebki nasienne usuwa się, aby nie szpeciły roślin.
Peonii co do zasady, nie trzeba nawozić. Jeśli jednak ziemia nie jest tak żyzna, można zdecydować się na nawożenie fosforem i potasem wczesną wiosną oraz jesienią, unikając nawozów azotowych.
Co do nawodnienia, piwonia źle znosi suszę, ale warunkiem starannego pielęgnowania jest nawadnianie jej szczególnie podczas tworzenia pąków (wówczas, przed kwitnieniem wymaga obfitego podlewania) oraz wiosną, gdy pojawią się już pąki. poza tym podlewanie powinno być regularne, np. co tydzień.
Gleba wokół piwonii musi być wilgotna, ale nie mokra. By zapobiec przesuszeniu latem, można obłożyć stanowisko warstwą ściółki, żeby woda nie parowała zbyt intensywnie. Podlewania można zaprzestać, kiedy zwiększa się częstotliwość opadów, zazwyczaj jesienią.
Dodatkowym działaniem pielęgnacyjnym jest ścinanie liści. Dokonujemy tego na początku października, przygotowując rośliny do zimy. Przycinając liście, usuwamy źródło chorobotwórczych grzybów.
Zastosowanie piwonii
Piwonie pięknie wyglądają w ogrodzie, ale znakomicie nadają się do wazonu. Są popularnie wykorzystywane we florystyce. Ich zapach jest przyjemny, nieco różany. W okresie ślubnym, wiele panien młodych lubi wykorzystywać piwonie w swoich bukietach.
Dodatkowo, piwonie mają właściwości lecznicze. Jako środek leczniczy, piwonia lekarska, stosowana była już w starożytnych Chinach. Korzeń rośliny poprawia trawienie, wspomaga serce oraz układ oddechowy, a także jest dobry do leczenia ran. Współcześnie odkryto, że związki zawarte w piwoniach można wykorzystać w leczeniu chorób autoimmunologicznych.
Dodatkowo, w Rosji, korzeń piwonii uznawano za środek uspokajający, idealny na bezsenność , nadpobudliwości i pomocny w leczeniu impotencji.
Piwonie wykorzystuje się też w kuchni oraz kosmetyce.
Zdj. główne – materiał partnera