Podoba nam się jakaś roślina i oczywiście chcemy ją mieć w swoim ogrodzie, bo pięknie kwitnie, ma rzadko spotykany pokrój, cudowne liście. Rzadziej jednak zastanawiamy się nad tym, jaki jest jej system korzeniowy, a to on w dużej mierze warunkuje czy bylina, krzew albo drzewko odnajdzie się w miejscu, które dla niego przeznaczyliśmy. Dlatego zanim zdecydujemy się na nowy zakup, warto sprawdzić jak głęboko będą sięgały korzenie i jak dane miejsce odpowiednio przygotować.
Jeśli stawiamy na rośliny o płytkim systemie korzeniowym trzeba mieć świadomość, że na takich głębokościach może zwyczajnie brakować im wody, zwłaszcza gdy ziemia jest lekka, piaszczysta i przepuszczalna. Warto zatem wzbogacić ją materią organiczną, choćby kompostem. Do tego musimy zdecydować, czy sami będziemy podlewać rośliny czy postawimy na system nawadniający. A na koniec warto też takie obszary ściółkować grubą warstwą kory, która będzie chronić podłoże przed nadmiernym odparowywaniem wody, a rozkładając się, będzie je użyźniać.
Trzeba zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt, gdy decydujemy się na rośliny płytko się korzeniące. Dobrze jest od razu zagospodarować całą przestrzeń, na której będziemy je sadzić i nie dosadzać już po latach niczego. Wiązać się to bowiem będzie z niszczeniem systemów korzeniowych roślin, które już tam rosną. Często bowiem korzenią się płytko, ale poziomo rozrastają się na dość duże odległości. Gdy usuwamy chwasty, również nie przekopujemy głęboko ziemi w sąsiedztwie tych roślin, narazimy bowiem korzenie na zniszczenie.
Byliny o płytkich korzeniach
15 cm warstwy uprawnej w ogrodzie wystarczy, byśmy mogli już pomyśleć o sadzeniu w nim bylin i krzewinek. Do tak płytko korzeniących się należy ubiorek wiecznie zielony (Iberis sempervirens), dzwonek karpacki (Campanula carpatica), lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) czy przetacznik kłosowy (Veronica spicata). Jeśli warstwa żyznej ziemi sięga 20 cm, to dołączają kolejne rośliny, które pięknie będą się prezentowały w naszym ogrodzie. Do poprzednich dołączyć mogą: płomyk wiechowaty (phlox paniculata), nachyłek okółkowy (Coreopsis verticillata), kosaciec syberyjski (Iris sibirica) oraz tawułka japońska (Astilbe japonica)
Krzewy o płytkich korzeniach
Jeśli w naszym ogrodzie ziemia jest dość uboga i martwimy się, że nic tam nie wyrośnie, to zupełnie niepotrzebnie. Nie tylko możemy sobie pozwolić na byliny, ale także na posadzenie krzewów, a jest ich naprawdę niemało. Choćby dereń jadalny (Cornus mas), który płytko się korzeni, ale za to system jest mocno rozgałęziony i gęsty. Udaje się zarówno na glebach średnio żyznych jak i piaszczysto-gliniastych. Dereń warto mieć w sowim ogrodzie nie tylko ze względu na ładnie się prezentujące, jadalne owoce, jak 'Szafer´ – duże gruszkowate ciemnowiśniowe czy 'Flava’ barwy żółtej, ale również na atrakcyjnie wybarwiające się, w zależności od odmiany, liście. 'Varegata’ ma pstre, zielone z białą lamówką na brzegach a 'Aurea’ żółte.
Niewielkie wymagania glebowe i płytki system korzeniowy mają również berberysy. Ziemia powinna być przepuszczalna i umiarkowanie wilgotna. Szczególną urodą wyróżnia się berberys Thunberga (Berberis thunbergii) dostępny w bardzo wielu atrakcyjnych odmianach, np. ’Aurea’ – jedna z najładniejszych odmian berberysu o intensywnie żółtych liściach, 'Bagatelle’ –o brązowoczerwonych liściach, które jesienią przebarwiają się na kolor szkarłatny, 'Red Chief’ – o liściach purpurowobrązowych, jesienią stających się jaskrawoczerwonymi, czy 'Bonanza Gold’ – odmiana o liściach złotożółtych.
Również tawuły japońskie (Spiraea japonica) nie korzenią się zbyt głęboko i warto mieć choćby jeden egzemplarz w ogrodzie z kiepskim podłożem. A jest w czym wybierać, odmian jest całe mnóstwo a jedna ładniejsza od drugiej. I tak np. 'Albiflora’ – o jasnozielonych liściach i białych kwiatach, 'Goldflame’ – o żółtych liściach czy 'Macrophylla’ – o dużych liściach jesienią przebarwiających się kolor purpurowy i szkarłatno-czerwony.
Kolejnym krzewem o płytkich korzeniach jest wierzba dalekowschodnia (Salix subopposita). Przy tym jest krzewem niewielkim, dorastającym do zaledwie 30 cm wysokości. Może rosnąć zarówno na skalniakach jak i przy oczkach wodnych.
Do tego grona dołączyć można również irgę rozkrzewioną (Cotoneasterdivaricatus) o korzeniach płytkich, ale silnie się rozrastających. Krzew ten radzi sobie nawet na najbardziej przeciętnych glebach.
I ostatnia propozycja krzewu, który płytko się korzeni, a mianowicie trzmielina Fortune`a (Euonymus fortunei), którą można w dowolny sposób formować tworząc z niej obwódki albo traktując ją jako roślinę zadarniającą. Gdy pędy pokładają się na ziemi szybko się ukorzeniają, tworząc zwartą darń. Trzmielina ta to mnóstwo odmian o różnie wybarwionych liściach. Dla przykładu: 'Blondy’ – ścielący się krzew o wysokości do 30 cm o ciemnozielonych liściach z biało-żółtą plamą, 'Emerald’n Gold’ – o ciemnozielonych liściach z dużą, żółtą obwódką czy 'Sunspot’ – którego liście mają intensywnie żółty pasek wzdłuż środka liścia i ciemnozieloną obwódkę.
Iglaki o płytkich korzeniach
Rozłożysty a zarazem płytki system korzeniowy mają np. jałowce pospolite (Juniperus communis), które mają i tę zaletę, że bardzo dobrze znoszą suszę. Ich korzenie są długie, ale bardzo delikatne, co ma tę wadę, że silny podmuch wiatru jest w stanie taką roślinę przewrócić. Polecane odmiany to: 'Suecica’, 'Gold Cone’, 'Anna Maria’ czy 'Spotty Spreader’.
Płytkie systemy korzeniowe mają również karłowate odmiany świerków, np. pospolitego (Picea abies), białego (Picea glauca) a także choiny kanadyjskiej (Tsuga canadensis).
Fot. główna: dzwonek karpacki, autor: Jerzy Opioła, Wikipedia.org
