Rzodkiewka (Raphanus sativus var. sativus) jest bardzo u nas popularnym warzywem, uprawianym przez cały okres wegetacyjny. Jako, że jest to warzywo krótkiego dnia, najbardziej obfite zbiory są wiosną i jesienią. Gdy jest zbyt ciepło niestety miąższ wielu odmian często parcieje. Jeśli jednak chcemy mieć rzodkiewkę pod ręką cały rok, w trakcie miesięcy letnich trzeba uprawiać odpowiednie do tego odmiany. Warto, bo właściwości rzodkiewki są nie do przecenienia.
Wartości odżywcze rzodkiewki
Mała, czerwona (najczęściej) kulka, a taka wartościowa 😉 A do tego rzodkiewka ma niewiele kalorii (16 kcal w 100 g) i niski indeks glikemiczny (IG = 32). W 95% składa się z wody, ale ma w sobie sporo witamin, nieco minerałów i innych składników pokarmowych.
- Białko – 0,68 g
- Tłuszcz – 0,1 g
- Węglowodany – 3,4 g
- Błonnik pokarmowy – 1,6 g (6,4% RWS)
Witaminy w 100 g rzodkiewki:
- A – 7 IU
- K – 0,0013 µg
- C – 14,8 mg
- B1 (tiamina) – 0,012 mg
- B2 (ryboflawina) – 0,039 mg
- B6 – 0,071 mg
- B9 (kwas foliowy) – 0,025 mg
- B3 (PP, niacyna) – 0,254 mg
Minerały w 100 g rzodkiewki:
- Wapń – 25 mg
- Żelazo – 0,34 mg
- Fosfor – 20 mg
- Potas – 233 mg
- Sód – 39 mg
- Magnez – 10 mg
- Cynk – 0,28 mg
Dzięki temu, że rzodkiewki zawierają związki bioaktywne, można mówić o tym, że wykazują działania prozdrowotne. Wśród związków bioaktywnych, które są w składzie rzodkiewek wymienić należy: izotiocyjaniany (Progoitryna, Glukorafanina, Glukonapina, Glukoerucyna, Glukorafazatyna, Hydroksyglukozbrasycyna).
Rzodkiewki zawierają również polifenole (Antocyjaniany – głównie pelargonidyna, Kwasy fenolowe – kwas galusowy, kwas wanilinowy, kwas p-kumarowy, kwas kawowy oraz Pirogalol)
Właściwości rzodkiewki
Dzięki tym wszystkim wymienionym powyżej składnikom odżywczym, a zwłaszcza dzięki związkom bioaktywnym rzodkiewka wykazuje wiele prozdrowotnych właściwości.
Rzodkiewka ma działanie przeciwnowotworowe
Nie tylko rzodkiewka, ale wszystkie warzywa krzyżowe wykazują działanie przeciwnowotworowe. Zawdzięczają to glukozynolanom. I jest to potwierdzone badaniami naukowymi. Zjadanie rzodkiewki hamuje również wzrost komórek nowotworowych. Właściwości te dotyczą raka jelit, wątroby, płus, piersi oraz raka prostaty.
Rzodkiewka chroni wątrobę i trzustkę
Rzodkiewki zawierają hepatocyty, które wspierają produkcję i transportowanie żółci, co zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych. Do tego działają rozkurczowo na mięśnie gładkie. Hepatocyty zapobiegają również stłuszczeniowej chorobie wątroby. Wpierają również wątrobę w jej funkcji detoksykacyjnej.
Rzodkiewka chroni przed cukrzycą
Rzodkiewka to samo w sobie warzywo o niskim indeksie glikemicznym, ale mało tego, ma również zdolność do obniżania glikemii. A to dzięki posiadaniu w swoim składzie składników insulionopodobnych oraz składników hamujących glukozydazy, które są odpowiedzialne za rozkład cukrów złożonych. Ale przeciwcukrzycowe działanie rzodkiewki może być również spowodowane tym, że substancje w niej zawarte wzmacniają działanie przeciwutleniaczy. Przy tym rzodkiewka zawiera koenzym Q10, który chroni organizm przed rozwojem cukrzycy typu II.
Właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze rzodkiewki
Badania pokazują, że ekstrakty pozyskiwane z rzodkiewki hamują rozwój bakterii i grzybów. A dzieje się tak dlatego, że rzodkiewka zawiera peptydy, które są z kolei bogate w cysteinę. Nasiona rzodkiewki (dlatego tak cenne są m.in kiełki rzodkiewki) oraz jej liście zawierają rafaninę, czyli związek siarki, który jak wykazały badania ma działanie odkażające i przeciwłojotokowe. Również substancje zawarte w korzeniu a nadające warzywu ostrości mają przy okazji działanie bakteriobójcze.
Właściwości przeciwdepresyjne rzodkiewki
Badania pokazują, że ekstrakt z rzodkiewki wykazuje po jego zażyciu właściwości przeciwdepresyjne. A zawdzięcza to zawartości w warzywie różnych związków bioaktywnych jak np. związku fenolowego, izotiocyjanianowego, alkaloidowego oraz antocyninowego.
Fot. główna: depositphotos.com
