Strona Główna ZdrowieRośliny Lecznicze Cykoria podróżnik – uprawa i właściwości lecznicze

Cykoria podróżnik – uprawa i właściwości lecznicze

autor Ogarnij Ogród

Cykoria podróżnik vel Podróżnik błękitny (Cichorium intybus)

Wysokość 80-100 cm
Kwitnienie VI, VII, VIII, IX
Stanowisko słoneczne, półcień
Wilgotność gleby umiarkowanie wilgotna
Ozdobność kwiaty
Pokrój wzniesiony

Cykoria podróżnik vel Podróżnik błękitny (Cichorium intybus) jest rośliną należącą do rodziny astrowatych, czyli do tej samej, do której należy chociażby sałata, karczoch czy słonecznik.  Pochodzi z Europy, Azji oraz Afryki Południowej, ale rozprzestrzeniła się i obecnie nie występuje już tylko na Antarktydzie. W Polsce jest powszechnie występującą rośliną (jest archeofitem) i rośnie najczęściej na łąkach i nieużytkach. I choć w tarcie kwitnienia prezentuje się bardzo atrakcyjnie, to gdy pojawi się w ogrodzie traktowana jest najczęściej jako chwast, choć jest to również roślina uprawa.

Cykoria podróżnik

Cykoria podróżnik, autor: I, Manfred Heyde, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

Czy wiecie dlaczego kwiaty cykorii podróżnik są niebieskie? To łzy dziewczyny, która płakała za swoim straconym ukochanym ;-)

Cykoria podróżnik – jak wygląda

Cykoria podróżnik osiąga od 30  do 120  cm wysokości, jej łodyga jest nieco kanciasta, sztywna i lekko owłosiona. Z niej pojedynczo wyrastają cienkie, wzniesione pędy, które dzięki mocnym włóknom są odporne na zrywanie. Liście cykorii podróżnik z rzadka porastają łodygi, są lancetowate, o czasem ząbkowanych brzegach. Liście przyziemne natomiast są długie (10-20 cm) i tworzą rozetę. Podróżnik błękitny kwitnie od lipca do września. Jego kwiatuszki są delikatne, w kolorze błękitu (czasem bieli lub różu) i wyrastają na szczytach pędów a także w kącikach liści na bocznych łodygach. Kwiaty bardzo długo utrzymują się na pędach, są wytrzymałe i otwierają się tylko w ciągu dnia. Po zapyleniu przez owady i przekwitnięciu tworzą się owoce w postaci kanciastych niełupków, których nasiona rozsiewane są przez wiatr.

Cykoria podróżnik

Cykoria podróżnik, autor: Krzysztof Ziarnek, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Cykoria podróżnik mocno zakorzenia się w podłożu. Korzeń podróżnika jest palowy i długi z niewielką ilością korzeni pobocznych. Korzeń ma barwę brunatną, jest mięsisty w środku i gorzki w smaku.

Uprawa cykorii podróżnik

Cykoria podróżnik nie ma w zasadzie wymagań glebowych, ale jeśli chcemy by intensywnie kwitła, to na rabacie powinna mieć żyzne, przepuszczane, wciąż wilgotne podłoże o odczynie zasadowym. Jeśli podłoże jest suche i piaszczyste, wówczas kwitnie mniej intensywnie a kolor jej kwiatów jest blady.

Cykorię podróżnik rozmnaża się wysiewając nasiona wprost do gruntu wiosną albo zaraz po zbiorze. Już po kilku dniach widoczne są pierwsze wschody. Najlepiej jest przerwać zbyt gęsto rosnące siewki i zostawić tylko te najbardziej dorodne. Można również wykopać kilka bardzo młodych roślin (starsze się raczej nie przyjmą), rosnących na jakiejś dzikiej łące i przenieść je do ogrodu.

Cykoria podróżnik

Cykoria podróżnik, autor: Salicyna, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Cykoria podróżnik nie potrzebuje zabiegów pielęgnacyjnych. Młode rośliny oczywiście trzeba podlewać, jeśli długo nie pada.

Podróżnik błękitny – właściwości lecznicze

Surowcem zielarskim w przypadku cykorii podróżnik jest całe ziele. Poszczególne części rośliny zawierają glikozyd intubinę, ok. 40% inuliny, pektynę, laktucynę, taraxasterol, cholinę, sole mineralne a nawet śladowe ilości olejków eterycznych. Korzeń rośliny jest wyjątkowy pod względem prozdrowotnych oddziaływań, pobudza bowiem wydzielanie żółci, soku żołądkowego i ma działanie moczopędne oraz lekko przeczyszczające.

Cykoria podróżnik

Cykoria podróżnik – nasiona, autor: Ayotte, Gilles, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Ziele cykorii podróżnik zbiera się w kwietniu, a korzeń w październiku albo wiosną. Korzeń koniecznie trzeba szybko umyć i oczyścić a następnie suszyć w temperaturze ok. 40°C.

Właściwości lecznicze Podróżnika błękitnego znane się już od wieków i ma ich całe mnóstwo, wspomagając m.in.:

  • nerki – wyciąg z korzenia stosuje się jako środek moczopędny, a wiadomo, że wraz z moczem usuwane są szkodliwe toksyny;
  • układ trawienny – w układzie tym działa wielowymiarowo: inulina, którą zawiera roślina jest silnym probiotykiem, dodatkowo cykoria wspomaga zwalczanie wielu dolegliwości jelitowych i żołądkowych jak zgaga, niestrawność czy choroba refluksowa, a to dzięki zdolności do zmniejszania kwasowości; inulina, jako naturalne włókno pomaga poradzić sobie z zaparciami, zwiększając ruchy jelit;
  • choroby serca – jej stosowania zmniejsza poziom „złego” cholesterolu, którego nadmiar powoduje miażdżycę, bogactwo fenoli roślinnych w cykorii nadaje jej właściwości przeciwzakrzepowe i chroniące serce przed arytmią, dlatego warto ją pić pod postacią kawy;
  • utratę masy ciała – dzięki temu, że cykoria zawiera oligofruktozę oraz inulinę (forma naturalnego błonnika pokarmowego) wpływają na grelinę, która w organizmie odpowiada za uczucie głodu, sprawiając, że czujemy się syci;
  • stawy – cykoria mając m.in, właściwości przeciwzapalne wpiera leczenie i zmniejszenie bólu stawów, ale można ją również stosować w bólach mięśni;
  • leczenie i zapobieganie nowotworom – badania wykazały, że obecność fruktanów w cykorii, wspomaga walkę z rakiem, mają one bowiem właściwości przeciwutleniające i przeciwnowotworowe. Natomiast polifenole i związki fitochemiczne zawarte w roślinie mają zdolność zapobiegania pojawieniu się wielu rodzajów nowotworów jak np. rak piersi i rak jelita grubego.
Cykoria podróżnik

Cykoria podróżnik, autor: Ayotte, Gilles,, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Zastosowanie Cykorii podróżnik w kuchni

Bardzo zdrowe są młode listki Podróżnika błękitnego, które wiosną można dodawać do sałatek, wzbogaci się je wówczas w wiele mikroelementów oraz w witaminę C i B. W odmianie korzeniowej (C. intybus var. sativum) bardzo wartościowy jest właśnie korzeń, który po wysuszeniu i prażeniu dodaje się do kawy zbożowej, albo wręcz używa się go jako kawę o bardzo przyjemnych walorach smakowych, a do tego bardzo zdrową. To właśnie proces prażenia sprawia, że płyn uzyskuje aromat i smak kawy.

Fot. główna: T. Kebert, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Przeczytaj także

Dodaj komentarz