Pigwa pospolita (Cydonia oblonga) i pigwowiec (Chaenomeles) dla wielu to jedno. A tak nie jest. pigwa a pigwowiec to jednak różne rośliny. I różnice, choć może nie są spektakularne, bo obydwie rośliny należą do rodziny różnowatych, to jednak dość znaczące i znając je łatwo jest pigwę i pigwowca odróżnić.
Pigwa pospolita – charakterystyka i wymagania
Pigwa pospolita jest to gatunek rośliny wieloletniej i jedynym przedstawicielem rodzaju pigwa. W naturze spotykana w południowo-zachodniej Azji, gdzie porasta lasy i zarośla. Stamtąd przywędrowała i rozprzestrzeniła się w południowej Europie. Uprawiana jest również z powodzeniem u nas, a to ze względu na niezwykle aromatyczne owoce, z których robione są niezwykle smaczne i wartościowe przetwory.
Pigwa zwyczajna jest dużym krzewem lub drzewem dorastającym w krajach pochodzenia nawet do 5 m wysokości, w Polsce rzadko osiąga 3 metry. Ma charakterystyczny pień pokryty stale odpadającą, łuskowatą korowiną o różnym zabarwieniu. W zależności od odmiany mogą przybierać barwę popielatą, czerwoną albo wręcz czarną. Liście pigwy mają owalny kształt. Ich blaszka z wierzchu jest gładka a od spodu pokryta kutnerem (meszkiem). Ich ogonek jest owłosiony. Kwiaty pojawiają się na przełomie maja i czerwca, już po wykształceniu się liści. Są obcopylne. Mają kolor od białego przez bladoróżowy do różowego.
Owoce pigwy wielkością i kształtem przypominają gruszki i są koloru żółtego. Większość odmian rodzi owoce o średnicy ok 6 cm, ale zdarzają się odmiany wydające owoce ważące nawet kilogram. Owoce pigwy pokryte są kutnerem, czyli meszkiem. Są twarde w środku o mocno cierpkim smaku, dlatego nie je się ich raczej na surowo. Natomiast dzięki niepowtarzalnemu aromatowi i właściwościom są doskonałym materiałem na dżemy, powidła czy nalewki.
Pigwa pospolita kocha słońce, dlatego najlepiej sadzić ją w miejscach gdzie go nie brakuje. Ma płytki system korzeniowy, wymaga zatem żyznego podłoża o stałym, umiarkowanym stopniu wilgotności. Nie jest całkowicie mrozoodporna, więc zwłaszcza młode egzemplarze dobrze jest przed silnymi mrozami osłonić białą agrowłókniną.
Pigwowiec – charakterystyka i wymagania
Pigwowiec pochodzi ze wschodniej Azji (Chiny, Japonia i Półwysep Koreański). Jako rodzaj obejmuje cztery gatunki:
- pigwowiec katajski (Chaenomeles cathayensis)
- pigwowiec japoński (Chaenomeles japonica)
- pigwowiec chiński vel okazały (Chaenomeles lagenaria)
- pigwowiec pośredni (Chaenomeles ×superba )
Jednak w warunkach naturalnych można już go spotkać również w Azji Środkowej, Europie, Ameryce Pn. czy Nowej Zelandii, gdzie najchętniej rośnie w lasach, na terenach skalistych, w pobliżu strumieni. Pigwowiec bardzo często jest również uprawiany ze względu na atrakcyjne kwitnienie wiosną, w Japonii w formie bonsai, czy też w Chinach do aromatyzowania pomieszczeń. A uprawiane są zarówno gatunki w czystej postaci oraz całe mnóstwo stworzonych ich mieszańców. Ze względu na wytrzymałość w Polsce uprawiany jest najczęściej pigwowiec chiński i pigwowiec japoński, ale również cała gama ich mieszańców.
Pigwowiec jest najczęściej krzewem dorastającym do 2-3 m wysokości. Bardzo rzadko, ale zdarzają się formy drzewiaste dorastające do 6 m. Jego pędy są cierniste i nagie, z rzadka trafiają się pokryte krótkim owłosieniem. Podzielić je można na długo- i krótkopędy. Liście pigwowca mają okrągły (japoński) lub lancetowaty (katajski) kształt. Ich blaszka jest piłkowana lub karbowana. W zależności od gatunku liście mogą być sezonowe lub zimozielone.
Pigwowiec niezwykle atrakcyjnie kwitnie, a jego kwiaty skupione są w pęczki, są w kolorach od białego aż do czerwonego. Owoce pigwowca mają kształt małych jabłuszek, osiągających 3 do 5 cm średnicy, choć w odmianie katajskiej mogą osiągać i 7 cm. Są one bardzo twarde i wyróżnia je niezwykle silny, przyjemny aromat. Mają kolor zielonkawy lub żółty, czasami pokrywają się rumieńcem.
Pigwa a pigwowiec – podstawowe różnice
Abstrahując od tego jak obydwie rośliny wyglądają rosnąc w naturze, u nas pigwa najczęściej uprawiana jest w formie niewielkiego drzewa (dużo rzadziej jako duży krzew), natomiast pigwowiec to przeważnie krzew. Gałązki pigwowca są dość cienkie, mocno zagęszczone, do tego pokryte cierniami (oprócz pigwowca chińskiego), które nie występują u pigwy. Pigwowiec również mocno rozgałęzia się na boki i zagęszcza. Wszystko to sprawia, że jest często wykorzystywany jako żywopłot. Daje się bowiem bez problemu formować, doskonale znosząc cięcia, nie tracąc przy tym zdolności do owocowania.
Różnią je również kwiaty. U pigwy pojedyncze, u pigwowca skupione w pęczkach po kilka i większe. Owoce pigwy są sporo większe niż u pigwowca, mniej twarde i mniej trwałe. Te pigwowca dzięki temu mogą być przez długi czas ozdobą rośliny, wydzielającą bardzo przyjemny aromat.
Pigwa a pigwowiec – którą roślinę wybrać do ogrodu? To zależy czego oczekujemy. Pigwowiec jest rośliną dużo mniej wymagającą, choćby dlatego, że lepiej i głębiej się ukorzenia. Różnica również jest w zapylaniu. Pigwa jest rośliną obcopylną, natomiast pigwowce są zarówno samopylne jak i obcopylne i często nie wymagają drugiej rośliny by rosła w pobliżu. Pigwa ma płytki system korzeniowy i dlatego należy dbać o stałą wilgotność podłoża. Drzewko trzeba również systematycznie zasilać.
Pigwa a pigwowiec – owoce równie cenne
Zarówno owoce pigwy jak i pigwowca to cenne źródło witaminy C, ale również pektyny co sprawia, że po rozgotowaniu mają konsystencję galaretki. Pigwa jest doskonałym materiałem na nalewki albo dodatek do herbaty. Owoce obydwu roślin są bardzo twarde i cierpkie i do bezpośredniego spożycia się nie nadają, ale doskonale podkreślają smak innych owoców w przetworach.
Owoce różnią się od siebie i już na pierwszy rzut oka można w zasadzie określić, która czy to z pigwy czy pigwowca zostały zerwane. Te z pigwy są większe i mają kształt gruszki, owoce pigwowca natomiast przypominają małe, żółte jabłuszka. Różnią się one również smakiem. Owoce pigwy są mniej kwaśne, dlatego do przetworów z owoców pigwowca trzeba dodawać więcej cukru.
Fot. główna: LoggaWiggler (pigwa) Nowaja (pigwowiec )/pixabay.com
Nareszcie ktoś wyjaśnił prosto i dokładnie o różnicy między pigwą a pigwowcem.
Fajny blog.