Zimy stają się w naszym kraju nieco łagodniejsze, dlatego w ogrodach coraz częściej pojawiają się róże pienne, które generalnie są wrażliwe na niskie temperatury. Jednak odpowiednio pielęgnowane i zabezpieczane przed mrozami są wyjątkową ozdobą ogrodów.
Odmiany róż piennych to odmiany róż szlachetnych, z tą różnicą, że są okulizowane na pniach tzw. podkładki, dzięki czemu wyglądają jak małe, różane drzewka. W zależności od tego, która odmiana była okulizowana mogą przybierać najróżniejsze kształty. Takie odmiany wymagają specyficznych zabiegów pielęgnacyjnych.
Ale wyjaśnijmy najpierw w skrócie czym jest okulizacja (inaczej oczkowanie). Jest to metoda wegetatywnego rozmnażania drzew i krzewów owocowych, ale i ozdobnych. Polega na przeszczepieniu samego tylko pączka liściowego (oczka) z niewielkim fragmentem pędu ze szlachetnej odmiany danej rośliny na podkładkę.

Wyjątkowe miejsce dla wyjątkowej róży
Róże pienne są roślinami o wyjątkowej urodzie, rozumie się zatem samo przez się, że byle gdzie sadzić się ich nie powinno. Powinno zatem być to miejsce reprezentacyjne, np. wzdłuż alejek czy ścieżek, czy na środku zadbanego trawnika, czyli w takim miejscu, gdzie będzie należycie wyeksponowana i gdzie będzie można ją podziwiać z daleka.
Powinny im towarzyszyć albo niskie rośliny albo same róże albo takie trawy, iglaki, byliny czy krzewy, które będą tylko tłem na ich piękna. Idealnie prezentują się również na tle zielonych żywopłotów. Wiedzieć należy, że róże pienne z powodzeniem można uprawiać w pojemnikach.
Odmiany róż piennych
Róże pienne są okulizowane na wysokości 40, 60, 90, 110, 140 i powyżej 140 cm a ich korona powinna być budowana z 2-3 pąków na tej samej wysokości pnia.

Poniżej najpopularniejsze grupy róż okulizowanych na pniu, ale producenci nie ograniczają się tylko do nich. Można również nabyć róże historyczne czy parkowe, warunkiem jest jedynie umiejętność tworzenia zgrabnej, zwartej korony.
Róże bukietowe na pniu
Róże bukietowe świetnie sprawdzają się w roli róż na pniu, bowiem bardzo dobrze się krzewią, tworzą regularnie zagęszczone korony i niezwykle bujnie kwitną tworząc koronę oblepioną wręcz kwiatami. By zachować piękny pokrój i zapewnić bujne kwitnienie, krzewy te wymagają radykalnych cięć zarówno wiosną (pozostawia się 2-3 pąki) a także zaraz po kwitnieniu (pozostawia się 5-6 pąków).
Najpopularniejsze odmiany róż bukietowych na pniu:
- ’Bordeaux’ – czerwona
- ’Aprikola’ – pomarańczowa
- ’Lions Rose’ – śmietankowa
- ’Anisade’ – żółta
- ’Larissa’ oraz 'Leonardo da Vinci’ – różowe
- ’Nostalgie’ – kremowo-czerwona
Róże wielkokwiatowe na pniu
Odmiany róż wielkokwiatowych na pniu spotykane są rzadko. Wymagają tak samo mocnego skracania pędów jak róże bukietowe, zarówno wiosną jak i jesienią. Odmiany, które mają krótkie i sztywne pędy należy dodatkowo wiązać by się nie wyłamywały.
Najpopularniejsze odmiany róż wielokwiatowych na pniu:
- ’Grafin Diana’ – ciemnopurpurowa
- ’Flora Danica’ oraz 'Augusta Luise’ – brzoskwiniowe,
- ’Jugendliebe’ – czerwona,
- ’Chicago Peace’ oraz 'Beverly’ – różowe
Róże pnące na pniu
Odmiany róż pnących tworzą na pniach największe korony i najbardziej spektakularnie kwitną. Korony mocno się rozrastają często przybierając wręcz kształt parasola, dlatego najczęściej potrzebują podpór. Powinno się je okulizować na wysokich pniach by w pełni mogły zaprezentować swoje walory. Cięcia powinny być silne, a korona budowana regularnie i by była niezbyt mocno zagęszczona. Pozostawić należy kilka długich pędów i ich znacząco nie skracać a całą koronę budować z przyrostów młodych.
Najpopularniejsze odmiany róż pnących na pniu:
- ’Florentina’ – czerwona
- ’Uetersens Rosenprinzessin’ – ciemnoróżowa
- ’New Dawn’ – porcelanoworóżowa
- ’Super Excelsa’, 'Jasmina’, 'Super Dorothy’, 'Dorothy Perkins’ – różowe
- ’Ghislaine de Feligonde’ – morelowa
Róże okrywowe na pniu
Róże pienne okrywowe są najbardziej odporne na niskie temperatury, ale również cechuje je duża odporność na choroby i ogromna różnorodność. Dlatego odmiany róż okrywowych szczególnie często powinny być wybierane do ogrodów. Tworzą zwarte i gęste korony obsypując się mnóstwem kwiecia. Ich wiosenne cięcia powinny skutkować skróceniem większości pędów do 3-4 pąków na najsilniejszych pędach.
Najpopularniejsze odmiany róż okrywowych na pniu:
- ’The Fairy’, 'Juanita’ – różowe
- ’Cubana’ – brzoskwiniowa
- ’Merkury 2000′ – czerwona
- ’Swany’, 'Aspirin Rose’, ’ Alba Meidi-Land’ – białe
Cięcie róż piennych
Różne odmiany okulizowanych róż wymagają różnych sposobów cięcia. Najlepiej jest szukać rzetelnych informacji dotyczących konkretnej odmiany, którą mamy w ogrodzie. Ale dla wszystkich odmian niektóre zasady są takie same:

- podstawą jest zachowanie kształtnej korony, w przypadku róż piennych ważna jest bowiem symetria a także odpowiednie zagęszczenie pędów w koronie,
- podczas wykonywania cięć należy zwrócić uwagę, by ostatni pozostawiony na pędzie pąk był zwrócony na zewnątrz korony,
- cięcia podstawowe na odmianach, które kwitną na pędach tegorocznych, co dotyczy odmian wielu róż okrywowych i pnących a także wielkokwiatowych, rabatowych i niektórych historycznych, przeprowadza się wiosną,
- w przypadku róż kwitnących na pędach ubiegłorocznych wiosną wykonuje się jedynie cięcia sanitarne, czyli usuwa się pędy uszkodzone, te nadmiernie roślinę zagęszczające oraz te najsłabsze i zniekształcające koronę,
- róże pienne rosną najczęściej w bardzo eksponowanych miejscach, zatem ze względu na estetykę wykonuje się również cięcia po zakończeniu kwitnienia.
Wiązanie róż piennych
Róże pienne, ze względu na delikatność pnia na którym są szczepione w stosunku do bujnej i ciężkiej kwiatowej korony, którą przychodzi im nosić, powinny być mocno przywiązywane do palika. By zapewnić roślinie stabilność, mocowanie powinno mieć miejsce w kilku punktach powyżej miejsca okulizacji. Dla odmian mocno się rozkrzewiających dodatkowo powinno się przygotowywać specjalne stelaże. Dla róż przewieszających się powinny mieć kształt parasola a dla tych o pędach wzniesionych, kształt krzyżaka. Taki stelaż nie tylko utrzymuje i zabezpiecza róże przed złamaniem w trakcie silnych wiatrów, ale pozwala również symetrycznie rozkładać pędy nadając koronie ładny kształt.
Zabezpieczenie róż piennych przed zimą
Tylko róże odporne na niskie temperatury można pozostawić przez zimą bez zabezpieczenia, a nie jest ich niestety znów tak wiele. Odpowiednie okrycie innych jest koniecznością.
Róże pienne powinny być sadzone w taki sposób by możliwym było przygięcie pnia do ziemi i obsypanie korony. Przygina się go w każdym roku w tym samym kierunku, tworząc tzw. czop. Koronę drzewka rozkłada się równomiernie na powierzchni gruntu (nie w dołku), przymocowuje do palika i całość obsypuje słomą, suchymi liśćmi albo trocinami.
Jeśli nie ma możliwości przygięcia pnia, całość należy okryć słomianymi matami, specjalnymi kapturami lub białą agrowłókniną.
Fot. główna: Konevi, Pixabay