Rudbekia naga (łac. Rudbeckia laciniata) to roślina znana również jako rudbekia sieczna lub rotacznica naga. Jest to bylina, którą charakteryzuje szybki wzrost i spora inwazyjność, dlatego należy uważać na ich rozrost w ogrodzie. Wywodzi się z Ameryki Północnej i przynależy do rodziny astrowatych. Rudbekia naga wspaniale sprawdza się w parkach i ogrodach, szczególnie stanowiąc piękne tło dla niższych odmian. Niskie rudbekie nagie są dobrym wyborem także do donic. Nierzadko rośliny te w dzikim stanie spotkać można nad rzekami lub na przydrożach – bardzo duże ich ilości występują w Bieszczadach. Co warto wiedzieć o jej uprawie, pielęgnacji i odmianach?
Rudbekia naga – charakterystyka
Rudbekia sieczna jest byliną długowieczną, a jej wyniosły i prosty pokrój tworzy imponujące efekty w ogrodzie. Charakterystyczne dla niej nagie pędy są rozgałęzione i osiągają do około 200 cm wysokości, dlatego wymagać może zastosowania podpór. Liście rudbekii nagiej są niezwykle różnorodne, nagie, szorstkie i pierzastodzielne lub o niepodzielnej budowie. Na dole składają się z 5-7 powycinanych jajowatych listków, a wyżej są mocno powycinane, aby u samej górze urzekać gładkimi brzegami. U góry pędów rudbekia tworzy koszyczki kwiatów o średnicy 7-12 cm. Ich wybarwienie jest żółte lub cytrynowe. Popularne odmiany rudbekii nagiej mają długie, języczkowate kwiaty. Kwitnienie rudbekii przypada na okres letni, od lipca aż do września.
Rudbekia naga – uprawa i pielęgnacja, źródło: depositphotos.com
Wymagania uprawne rudbekii nagiej
Idealnym stanowiskiem pod uprawę rudbekii nagiej jest miejsce słoneczne lub w półcieniu. Ważne aby było ciepłe oraz osłonięte od wiatru. Na podłoże warto wybrać ziemię żyzną, lekką i dobrze nawilżoną – okresowe susze, jak i przelanie nie służą rudbekiom nagim. Odczyn gleby może być w zasadzie dowolny, roślina nie jest wymagająca w tym zakresie. W uprawie rudbekii warto pamiętać o regularnym odmładzaniu rośliny – kępy należy dzielić i rozsadzać co 4-5 lat.
Sadzenie i rozmnażanie rudbekii nagiej
Sadzenie i rozmnażanie rudbekii nagiej najlepiej wykonać poprzez wspomniany podział kęp korzeniowych. Najlepiej wykonać zabieg wczesną wiosną, aby uzyskać kwitnące kwiaty w tym samy roku lub końcem lata. Rośliny po dokonaniu podziału możemy swobodnie posadzić w wybranym miejscu w ogrodzie. Rozmnażanie można przeprowadzić także poprzez wysiew nasion – także pozostawiając rośliny z kwiatostanami do samosiewu.
Pielęgnacja rudbekii nagiej
W pielęgnacji rudbekii ważne jest zadbanie o jej optymalne zasilenie wodą. Warto również pomyśleć o nawozach mineralnych i organicznych – należy jednak uważać z azotem. Rośliny te nie mają problemów z chwastami, dlatego odchwaszczanie podłoża nie zawsze jest w ich uprawie konieczne. Przycinanie przekwitających kwiatostanów pozwala uzyskać dłuższe kwitnienie rudbekii, dlatego pędy należy ścianach około 10 cm nad ziemią, a na wiosnę usuwać całkowicie obumarłe części rośliny.
Rudbekia naga – uprawa i pielęgnacja, autor: Lancier/pixabay.com
Choroby i szkodniki rudbekii nagiej
Wśród szkodników rudbekii trudno wymienić przykłady, jednak jest to roślina nierzadko atakowana przez mączniaka rzekomego i prawdziwego.
Odmiany rudbekii nagiej
Rudbekia naga występuje w kilku wyjątkowo pięknych odmianach:
- ‘Golden Glow’ jest odmianą o pełnych kwiatach o jaskrawożółtym odcieniu. Potrafi osiągać do 3 metrów wysokości i kwitnie aż do października.
- ’Goldquelle’ jest z kolei odmianą niższą – osiąga do 80 cm i oferuje pełne kwiaty w odcieniu cytrynowym.
- Rudbekia naga ‘Plena’ jest odmianą wysoką, rosnącą do 200 cm i oferującą piękne, pełne, żółte kwiaty – dla uzyskania silnych pędów należy przyciąć je w czerwcu do połowy wysokości, dobrze jest zastosować podpory.
Rudbekia naga – właściwości lecznicze
Rudbekie są roślinami cenionymi w lecznictwie za sprawą walorów wspierających naszą odporność. Są doskonałe w walce z przeziębieniami, a napary z nich pozwalają uzyskać właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybicze czy przeciwwirusowe. Ich stosowanie pomaga także w bólach gardła, stanach gorączkowych, ale i w dolegliwościach skórnych jak oparzenia, trądzik czy opryszczka. Największe walory prozdrowotne z rodziny rudbekii ma jeżówka purpurowa. Warto zaznaczyć, że są to także wspaniałe rośliny miododajne.
Rudbekia naga – sposób użycia
Jako ziele lecznicze można wykorzystać rudbekię w postaci gotowych środków z jeżówki purpurowej. W domowych warunkach można przyrządzać z niej nalewki, napary czy soki, jak również herbaty ziołowe.
Fot. główna: Klausronja, CC BY 3.0, commons.wikimedia.org
