Rudbekia naga (łac. Rudbeckia laciniata) to roślina znana również jako rudbekia sieczna lub rotacznica naga. Jest to bylina, którą charakteryzuje szybki wzrost i spora inwazyjność, dlatego należy uważać na ich rozrost w ogrodzie. Wywodzi się z Ameryki Północnej i przynależy do rodziny astrowatych. Rudbekia naga wspaniale sprawdza się w parkach i ogrodach, szczególnie stanowiąc piękne tło dla niższych odmian. Niskie rudbekie nagie są dobrym wyborem także do donic. Nierzadko rośliny te w dzikim stanie spotkać można nad rzekami lub na przydrożach – bardzo duże ich ilości występują w Bieszczadach. Co warto wiedzieć o jej uprawie, pielęgnacji i odmianach?
Rudbekia naga – charakterystyka
Rudbekia sieczna jest byliną długowieczną, a jej wyniosły i prosty pokrój tworzy imponujące efekty w ogrodzie. Charakterystyczne dla niej nagie pędy są rozgałęzione i osiągają do około 200 cm wysokości, dlatego wymagać może zastosowania podpór. Liście rudbekii nagiej są niezwykle różnorodne, nagie, szorstkie i pierzastodzielne lub o niepodzielnej budowie. Na dole składają się z 5-7 powycinanych jajowatych listków, a wyżej są mocno powycinane, aby u samej górze urzekać gładkimi brzegami. U góry pędów rudbekia tworzy koszyczki kwiatów o średnicy 7-12 cm. Ich wybarwienie jest żółte lub cytrynowe. Popularne odmiany rudbekii nagiej mają długie, języczkowate kwiaty. Kwitnienie rudbekii przypada na okres letni, od lipca aż do września.
Wymagania uprawne rudbekii nagiej
Idealnym stanowiskiem pod uprawę rudbekii nagiej jest miejsce słoneczne lub w półcieniu. Ważne aby było ciepłe oraz osłonięte od wiatru. Na podłoże warto wybrać ziemię żyzną, lekką i dobrze nawilżoną – okresowe susze, jak i przelanie nie służą rudbekiom nagim. Odczyn gleby może być w zasadzie dowolny, roślina nie jest wymagająca w tym zakresie. W uprawie rudbekii warto pamiętać o regularnym odmładzaniu rośliny – kępy należy dzielić i rozsadzać co 4-5 lat.
Sadzenie i rozmnażanie rudbekii nagiej
Sadzenie i rozmnażanie rudbekii nagiej najlepiej wykonać poprzez wspomniany podział kęp korzeniowych. Najlepiej wykonać zabieg wczesną wiosną, aby uzyskać kwitnące kwiaty w tym samy roku lub końcem lata. Rośliny po dokonaniu podziału możemy swobodnie posadzić w wybranym miejscu w ogrodzie. Rozmnażanie można przeprowadzić także poprzez wysiew nasion – także pozostawiając rośliny z kwiatostanami do samosiewu.
Pielęgnacja rudbekii nagiej
W pielęgnacji rudbekii ważne jest zadbanie o jej optymalne zasilenie wodą. Warto również pomyśleć o nawozach mineralnych i organicznych – należy jednak uważać z azotem. Rośliny te nie mają problemów z chwastami, dlatego odchwaszczanie podłoża nie zawsze jest w ich uprawie konieczne. Przycinanie przekwitających kwiatostanów pozwala uzyskać dłuższe kwitnienie rudbekii, dlatego pędy należy ścianach około 10 cm nad ziemią, a na wiosnę usuwać całkowicie obumarłe części rośliny.
Choroby i szkodniki rudbekii nagiej
Wśród szkodników rudbekii trudno wymienić przykłady, jednak jest to roślina nierzadko atakowana przez mączniaka rzekomego i prawdziwego.
Odmiany rudbekii nagiej
Rudbekia naga występuje w kilku wyjątkowo pięknych odmianach:
- ‘Golden Glow’ jest odmianą o pełnych kwiatach o jaskrawożółtym odcieniu. Potrafi osiągać do 3 metrów wysokości i kwitnie aż do października.
- ’Goldquelle’ jest z kolei odmianą niższą – osiąga do 80 cm i oferuje pełne kwiaty w odcieniu cytrynowym.
- Rudbekia naga ‘Plena’ jest odmianą wysoką, rosnącą do 200 cm i oferującą piękne, pełne, żółte kwiaty – dla uzyskania silnych pędów należy przyciąć je w czerwcu do połowy wysokości, dobrze jest zastosować podpory.
Rudbekia naga – właściwości lecznicze
Rudbekie są roślinami cenionymi w lecznictwie za sprawą walorów wspierających naszą odporność. Są doskonałe w walce z przeziębieniami, a napary z nich pozwalają uzyskać właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybicze czy przeciwwirusowe. Ich stosowanie pomaga także w bólach gardła, stanach gorączkowych, ale i w dolegliwościach skórnych jak oparzenia, trądzik czy opryszczka. Największe walory prozdrowotne z rodziny rudbekii ma jeżówka purpurowa. Warto zaznaczyć, że są to także wspaniałe rośliny miododajne.
Rudbekia naga – sposób użycia
Jako ziele lecznicze można wykorzystać rudbekię w postaci gotowych środków z jeżówki purpurowej. W domowych warunkach można przyrządzać z niej nalewki, napary czy soki, jak również herbaty ziołowe.
Fot. główna: Klausronja, CC BY 3.0, commons.wikimedia.org
