Trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei) zwana inaczej trzmieliną pnącą to krzew z rodziny dławiszowatych. Pochodzi z Azji i posiada wiele odmian, które różnią się wielkością, pokrojem i barwą liści. To piękna i uniwersalna roślina, dla której warto znaleźć miejsce w swoim ogrodzie. Tym bardziej, że zalicza się do roślin zimozielonych, może zatem być ozdobą ogrodu cały rok, wśród innych krzewów ozdobnych.
Trzmielina Fortune’a rozkrzewia się dość szybko, a do wspinania się na podpory wykorzystuje elastyczne pędy oraz korzenie przybyszowe, które tworzy. Roślina ta posiada najczęściej eliptyczne, skórzaste liście w różnych odcieniach zieleni, która u niektórych odmian łączy się z żółcią lub bielą. Kolor liści tuż przed zimą czasami zmienia się na czerwony. W okresie letnim, na przełomie czerwca i lipca, roślina ta kwitnie. Jej kwiaty jednak nie są zbyt ozdobne.
W zależności od odmiany może pełnić rolę rośliny płożącej nisko przy ziemi, pnącej albo być niewielkim krzewem. Nowością i niezwykłą ozdobą ogrodu może być trzmielina pienna (czyli szczepiona na pniu), przybiera ona wówczas postać niewielkiego drzewka.
Uprawa trzmieliny Fortune’a
Trzmielina Fortune’a jest bardzo atrakcyjną a przy tym mało wymagającą w uprawie rośliną. Najbardziej lubi podłoża żyzne, próchnicze, lekko kwaśne, dość ciężkie i delikatnie wilgotne. Trzmielina w większości odmian lubi słońce, które świetnie sprawdzają się posadzone w półcieniu a nawet w cieniu. Warto wiedzieć, że odmiany o wielobarwnych liściach najlepiej sadzić w miejscach bardziej nasłonecznionych, bo to właśnie w takich warunkach ich liście będą intensywniej się wybarwiały. Ogromną zaletą rośliny jest możliwość jej formowania i kształtowania., doskonale bowiem znosi cięcia.
Trzmielina, w zależności od odmiany, jest mniej lub bardziej mrozoodporna (żadna nie jest w pełni), dlatego czasami wymaga odpowiedniego zabezpieczenia na zimę. W cieplejszych regionach Polski dobrze zimuje nawet pod okrywą śnieżną i zachowuje swoje liście aż do wiosny. W chłodniejszych częściach kraju zwykle marznie i traci czasem sporo liści, które pod wpływem niskich temperatur zmieniają barwę na czerwoną lub różową. Na szczęście w okresie wiosny regeneruje się dość sprawnie i już latem doskonale się prezentuje.
Trzmielina Fortune’a nie wymaga specjalistycznego nawożenia, wystarczy wiosną podsypać roślinę świeżym kompostem lub odpowiednią dawkę nawozu w granulkach. Zdecydowanie wystarczy jej odpowiednia lokalizacja (miejsce osłonięte od wiatru, nasłonecznione), gleba (żyzna i próchnicza) i odpowiednia wilgotność (latem wymaga podlewania).
U trzmieliny może czasem występować zjawisko rewersji, polega ono na tym, że wyrastają boczne pędy o liściach barwy zimnozielonej, bez charakterystycznych dla danej odmiany przebarwień. Pędy te należy od razu usuwać, gdyś szybko rosną i zagłuszą te pięknie wybarwione.
Cięcie trzmieliny Fortune’a
Trzmielina Fortune’a może zdobić ogrody, tarasy i działki praktycznie przez cały rok. Wymaga tylko odpowiedniej pielęgnacji, m.in. cięcia. Co prawda może rosnąć bez tego zabiegu, ale wówczas nie zagęści się tak ładnie i nie będzie prezentowała się tak efektownie. Za cięcie najlepiej zabrać się już pierwszej wiosny po posadzeniu. Zaleca się skrócenie pędów do długości 5-7 cm. Następnie każdego roku należy przycinać je o połowę świeżego przyrostu.
Trzmielina jest rośliną, która świetnie okrywa pień drzewa. Jeśli ma pełnić tę funkcję, warto pierwszej wiosny skrócić pędy tak jak powyżej, a kolejne przyrosty przywiązywać systematycznie do pnia. Wystarczy je dobrze ukierunkować, a będą się same piąć w górę.
Jest także sposób na powstające luki. Ogołocony, długi pęd najlepiej wyciąć, a gałązki, które wyrosną obok, tylko delikatnie skrócić. Wówczas pojawią się nowe przyrosty i doskonale zasłonią wolną przestrzeń.
Trzmielina Fortune’a – popularne odmiany
Trzmielina Fortune’a cieszy się dużą popularnością. Wybrane jej odmiany w sposób szczególny zasługują na uwagę. Do tych najlepiej znanych zalicza się następujące:
- Emerald Gold – liście eliptyczne, zielone, lekko ząbkowane na brzegach, ozdobione szeroką żółtą obwódką.
- Emerald Gaiety – liście owalne, małe i szarozielone, ozdobione białym obrzeżem.
- Harlequin – liście nieduże, zielone, pstre, biało nakrapiane. Młode listki są prawie całe białe.
- Silver Carpet – liście małe, szerokie, zielone, ozdobione białą obwódką.
- Golden Harlequin – liście zielone, ozdobione zielonymi smugami i cętkami.
- Blondy – liście owalne zielone, ozdobione biało-kremową plamą usytuowaną na środku.
- Kewensis – liście małe, okrągłe, zielone, z nieco jaśniejszym unerwieniem.
- Silver Queen – liście duże, zielone, ozdobione nieregularnym białym obrzeżem.
Odmiany wyższe warto podeprzeć podporami, dzięki którym będzie można uzyskać ciekawy efekt ozdobny. Z kolei niższe rośliny świetnie sprawdzą się w roli roślin okrywowych, gdyż to one właśnie dobrze osłaniają puste przestrzenie na rabacie, zwłaszcza pod gęstymi drzewami, pod koronami których nie chce rosnąć nawet trawa. Zabójczo prezentują się również w roli soliterów, jako rośliny szczepione na pniu.
Trzmielina Fortune’a 'Kewensis’
Trzmielina Fortune’a 'Kewensis’ (Euonymus fortunei 'Kewensis’) to jedna z niższych odmian trzmieliny o pokroju pokładającym się. Trzmielina Fortune’a 'Kewensis’ rośnie bardzo powoli tworząc niskie okrywy. Dorasta do 15- 20 centymetrów, ale zdarza się często, że nie wznosi się wyżej niż 10 cm.
Pędy rośliny są cienkie, młodsze zielone, starsze natomiast brązowieją i nieco sztywnieją. Posiada malutkie, zimozielone liście w kształcie owalnym, które są grube i skórzaste. Trzmielina Fortune’a 'Kewensis’ to świetna roślina okrywowa na małe przestrzenie. Posadzona przy podporze wspina się, może porastać pnie drzew i ogrodzenia, często obsadzana na skalniakach. W lipcu na trzmielinie pojawiają się niepozorne, zielonkawo-białe kwiaty, bez znaczenia dekoracyjnego.
Uprawa trzmieliny Fortune’a 'Kewensis’
Trzmielina Fortune’a 'Kewensis’ może rosnąć na każdej, umiarkowanie wilgotnej, dobrze zdrenowanej ziemi. Poradzi sobie również na glebach kwaśnych, do lekko zasadowych, na stanowiskach słonecznych, półcienistych i cienistych. Trzmielina Fortune’a 'Kewensis’ nie toleruje gleb podmokłych, znosi natomiast okresowe przesychanie podłoża i trudne warunki miejskie. Trzmielina wymaga trochę cierpliwości przez pierwszy rok, do dwóch lat uprawy, a jak już się zagęści i dobrze ukorzeni, nie będzie wymagać specjalnej pielęgnacji i zniesie nawet umiarkowane deptanie.