Burak liściowy (Beta vulgaris var. cicla) popularnie nazywany boćwiną to warzywo liściowe, które cenione jest za swoje niebywałe walory smakowe i prozdrowotne. Jego wyjątkowe zalety docenili smakosze już w starożytnym Babilonie. Stosowanie boćwiny jest podobne jak szpinaku i może być ona z powodzeniem spożywana przez cały rok. Na czym polega jej uprawa? Które odmiany warto wypróbować w ogrodzie?
Uprawa buraka liściowego
Boćwina to roślina o niewygórowanych wymaganiach glebowych i klimatycznych, ale najlepiej udaje się na stanowiskach słonecznych, wilgotnych, ale jednocześnie dobrze zdrenowanych. Idealny odczyn pH gleby dla buraka liściowego to 6,5 do 6,8. Ponieważ charakteryzuje go krótki okres wegetacji może być on warzywem uprawianym jako przedplon i poplon – wystarcza mu 8-10 tygodni. Najkorzystniej jest uprawiać boćwinę w pierwszym lub drugim roku po oborniku, świetnie rośnie po ziemniakach, ale nie należy uprawiać jej po kapuście, szpinaku lub burakach ćwikłowych.
Burak liściowy – boćwina, autor: Paul Kenjerski/flickr.com
Burak liściowy uprawiamy z rozsady lub siewu bezpośrednio do gruntu. Do przygotowania rozsady należy pod koniec lutego wysiać nasiona pod osłonami lub domowym parapecie w pojedynczych doniczkach. Po około 45 dniach jest gotowa do sadzenia w rozstawie 40-50×20-30 cm. Młode rośliny są wrażliwe na mróz, dlatego warto zabezpieczyć je słomą lub białą agrowłókniną.
Burak liściowy – boćwina, autor MabelAmber/pixabay.com
Wysiew nasion buraka liściowego wprost do gruntu należy wykonać na głębokość 2-4 cm, w rzędach do 40-50 cm. Gdy plony wzejdą, powinno się je przerywać dwukrotnie pozostawiając w rzędach do 8 cm, a kolejno co 20-30 cm. Na zbiór letni, nasiona warto wysiać na przełomie kwietnia i maja, a na zbiór jesienny w sierpniu.
Pielęgnacja boćwiny
Najważniejszym zabiegiem w pielęgnacji buraków liściowych jest odchwaszczanie i podlewanie roślin. Krótkotrwałe susze nie są problemem dla boćwiny, jednak w dłuższych okresach bez opadów warto je podlewać. Starsze rośliny nieźle znoszą temperatury do -4°C jednak jedynie krótkotrwale. W przypadku przedwczesnego pojawienia się pędów kwiatostanów, należy je ściąć tuż nad ziemią, wówczas roślina obficie wzrośnie.
Burak liściowy – boćwina, autor: BaZuuH/pixabay.com
Zbiór boćwiny przeprowadzamy po 8-10 tygodniach od wysiewu – należy zbierać ją stopniowo od czerwca do października, przycinając listki około 3 cm nad ziemią. Najlepsze walory smakowe oferują liście młode o długości do 25 cm. Niestety nie nadają się one do długotrwałego przechowywania i mrożenia, stąd najlepiej spożywać je bezpośrednio po zbiorze.
Odmiany buraka liściowego
Wśród najciekawszych odmian buraków liściowych wymienić możemy takie pozycje jak:
- Lucullus to odmiana o dużych, karbowanych i żółtozielonych liściach. Roślina ma grube i mięsiste ogonki liściowe o białozielonej barwie – jadalne są liście i ogonki boćwiny.
- Rhubarb Chard jest boćwiną o dekoracyjnych, dużych i karbowanych liściach o pięknej bordowej barwie. Ich ogonki są czerwono-fioletowe wpadające w wiśnię. Jemy zarówno liście jak i ogonki.
Burak liściowy – boćwina, autor: Tristan Ferne/flickr.com
- Vulcan to z kolei burak liściowy o ciemnoczerwonych i grubych ogonkach liściowych i ciemnozielonych liściach. Doskonały w uprawie całosezonowej – aż do października. Smaczne liście można pozyskiwać już po 60 dniach od wysiewu nasion.
- Bright Lights niezwykle dekoracyjna odmiana w bardzo zróżnicowanych barwach. Świetnie rośnie siana do gruntu.
- Bali to odmiana o owalnych, mocno karbowanych liściach, których ogonki i unerwienie charakteryzuje piękny czerwony odcień. Boćwina ta oferuje cudowne zbiory w fazie młodych liści tzw. baby leaves. Ma krótki okres wegetacji trwający bagatela 45 dni.
Walory buraka liściowego
Ta dwuletnia roślina komosowata to niezwykle apetyczne warzywo, dzięki któremu nasz talerz wyglądać może zjawiskowo. W drugim roku roślina wytwarza kwiaty i nasiona. W zależności od barwy ogonków – od żółtych, przez zielone, pomarańczowe po purpurowe, jak i liści – zielonych jasnych i ciemnych, czerwonych, purpurowych, żółtych lub białych, mogą oferować wiele cennych składników odżywczych. Niestety w przeciwieństwie do buraka ćwikłowego, ich korzeń jest niejadalny.
Burak liściowy – boćwina, autor: SaraJane/flickr.com
Smak, jak i właściwości odżywcze i zdrowotne boćwina zawdzięcza między innymi betainie, której działanie pozwala oczyszczać nasz organizm i poprawia funkcjonowanie wątroby. Dodatkowo oferuje spore zasoby witamin A, B1, B2, B9, B12, C, E, K, a także minerałów: wapnia, magnezu, żelaza i potasu. Co więcej burak liściowy zawiera rutynę i kwercetynę, które wspomagają naczynia krwionośne.
Boćwina czy botwina? Boćwina to burak liściowy, natomiast botwina to młode liście buraka ćwikłowego, z których gotuje się pyszną zupę botwinkę 🙂
Fot. główna: Aidan Mak/flickr.com