Burak ćwikłowy (Beta vulgaris subsp. vulgaris) to warzywo spokrewnione z boćwiną oraz szpinakiem, jednak jego główną jadalną częścią są korzenie. Liście nie maja zbyt wysokich walorów smakowych. Roślina ta ceniona jest za właściwości lecznicze, w tym odkwaszające organizm. Jak wygląda uprawa buraka ćwikłowego? O tym poniżej.
Uprawa buraka ćwikłowego
Do uprawy buraków ćwikłowych najlepsze są gleby bogate w składniki pokarmowe oraz dobrze nawodnione. Nie lubią one zbytnio zakwaszonego podłoża, dlatego najlepiej, gdy będzie miało ono odczyn obojętny. Buraki ćwikłowe lubią miejsca nasłonecznione, a ponieważ zaczynają kiełkować w dopiero w temperaturze 8°C, dobrze jest zapewnić im temperaturę w zakresie 11 – 18 °C.
W okresie wzrostu należy uważać, by temperatura nie spadła poniżej 15°C, gdyż rośliny będą wybijać się w pędy kwiatostanowe. Wcześniejszy zbiór buraków możliwy jest w uprawie pod osłonami, gdzie wysiewać można je już od połowy lutego. Przed siewem, kłębki należy moczyć w wodzie przez 24 godziny.
W uprawie gruntowej, kłębki wysiewać najlepiej od połowy kwietnia do czerwca. Dobrze jest również wysiewać je w rzędach do 20-40 cm, na głębokości około 3 cm. W czasie gdy buraki silnie wzrastają konieczne jest zasilanie ich nawozem azotowym. Ich wegetacja trwa około 10 do 15 tygodni. W sąsiedztwie buraków ćwikłowych warto sadzić cebulę zwyczajną, kalarepę, fasolę szparagową, sałatę, koper ogrodowy, seler, ogórki lub rzodkiewki. Lepiej unikać bliskości uprawy fasoli tycznej, ziemniaków, czosnku oraz szpinaku. Przedplonem ćwikły może być rzodkiewka, sałata lub kalarepa.
Pielęgnacja buraków ćwikłowych
W pielęgnacji buraków ćwikłowych należy stosować przerywkę – najlepiej wówczas gdy warzywo wytworzy 2-4 liście. W przypadku zbioru pęczkowego, przerywkę należy przeprowadzić w stopniu ograniczonym. Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym powinno być odchwaszczanie – w przydomowej uprawie można wykonać to ręcznie, a przy dużych powierzchniach konieczne może okazać się zastosowanie chemicznych preparatów.
W przypadku wystąpienia dłuższych okresów suszy warto zadbać o odpowiednie podlewanie roślin – szczególnie w początkowym okresie wzrostu. Niewystarczająca ilość wody może wyraźnie zmniejszyć plony.
W nawożeniu nie należy przesadzać z azotem, jednak doskonale sprawdza się nawożenie mineralne, w tym także stosowanie nawozów organicznych. Dobrze rozłożony kompost pozwoli dostarczyć najważniejszych składników, a dodatkowo poprawi strukturę podłoża wzbogacając je w próchnicę. Dzięki temu zachowa ono odpowiednią ilość wody, a składniki odżywcze pozostaną w niej w okresie upałów. Nawożenie mineralne warto stosować z umiarem, wedle wskazówek na opakowaniach.
Odmiany buraków ćwikłowych
W zależności od kształtu korzeni i przydatności wykorzystania plonów, w uprawie działkowej najlepiej sprawdzają się odmiany polskie o korzeniach okrągłych. Należą do nich odmiana Glob F1, Czerwona Kula lub Nochowski.
Dobrym pomysłem jest również uprawa buraków ćwikłowych w odmianach o korzeniach wydłużonych typu Opolski czy Rywal. Ich intensywnie wybarwiony miąższ oraz wysokie walory smakowe, czynią je doskonałym wyborem do bezpośredniego spożycia, jak i przechowywania.
Jeżeli chcemy uniknąć konieczności wykonania zabiegu przerywki można postawić na odmianę buraków ćwikłowych Patryk, które oferują kulistospłaszczone, delikatne i smaczne bulwy o barwie purpurowo-czerwonej.
Zastosowanie buraków ćwikłowych
Buraki ćwikłowe to warzywa o wysokich walorach zdrowotnych i leczniczych. Zawarte w nich związki, w tym betacyjany zapewniające im ich piękny kolor, są stosowane w profilaktyce nowotworowej. Pektyny, których cenne źródło stanowią buraki ćwikłowe to wspaniałe wsparcie w regulacji krzepnięcia krwi oraz obniżaniu poziomu cholesterolu i przeciwdziałaniu miażdżycy.
To doskonałe warzywo dla osób z chorobami układu krążenia. Dodatkowo buraki ćwikłowe stanowią dobre źródło witaminy B1 oraz C, a także składników mineralnych. Warzywo to stanowi świetny dodatek do posiłków zakwaszających przewód pokarmowy, stąd polecane są szczególnie w połączniu z potrawami z mięsem.
Fot. główna: Anne Bennett/flickr.com
