Strona Główna PielęgnacjaOchrona Roślin Choroby, szkodniki bukszpanu i ich zwalczanie

Choroby, szkodniki bukszpanu i ich zwalczanie

autor Ogarnij Ogród

Bukszpan vel gryszpan (Buxus) jest rośliną zimozieloną. W Polsce są to generalnie krzewy, ale w naturze występuje również w postaci drzew. Jest bardzo chętnie uprawiany, gdyż nie ma dużych wymagań zarówno glebowych jak i stanowiskowych. Do tego można go dowolnie formować, nadając mu nawet najbardziej fantazyjne kształty.

Generalnie bukszpan jest bardzo odporny na choroby. Jeśli jest dobrze zaopiekowany, to będzie pięknie się prezentował przez długie lata. Jednak ze szkodnikami już nie wygląda to tak różowo. Najgorsza jest ćma bukszpanowa, której prawdziwe plagi pojawiają się co kilka lat. Tylko szybka reakcja pozwala uratować bukszpany przed tym szkodnikiem. Zauważony zbyt późno może unicestwić wszystkie bukszpany w ogrodzie.

Poparzenia słoneczne bukszpanu

Może się zdarzyć, że jest piękna pogoda, świeci słońce, bukszpany mają wilgotne podłoże, nie ma żadnych szkodników a listki nagle zaczynają brązowieć. Powodem może być poparzenie słoneczne. Dzieje się tak wówczas, gdy w upalne dni bukszpan jest podlewany a woda leje się po liściach. Na dodatek chłodna. Dlatego krzewy te powinny być podlewane nie z góry, ale przy podłożu, gdyż wilgotne liście zostają poparzone przez intensywnie operujące słońce.

Fizjologiczne zamieranie liści i pędów

Gdy na przedwiośniu widzimy zamieranie wierzchołkowych listków i pędów bukszpanu, to oznacza właśnie fizjologiczne ich zamieranie. Ich zielona barwa zmienia się w rdzawo-brązową. Skutek może być taki, że uszkodzony krzew zostanie zaatakowany przez choroby grzybowe, gdyż zamieranie liści i pędów osłabia znacząco roślinę. Powodem takich reakcji jest wczesnowiosenna, zmienna aura. Raz deszcz, raz śnieg, tu mróz a zaraz potem odwilż. Woda na końcach pędów i liściach to zamarza to odmarza powodując uszkodzenia. Jeśli przy tym ziemia jest wciąż zamarznięta to rośliny nie są w sanie pobierać wody i zasilać wierzchołków pędów i liści a silny, mroźny wiatr dodatkowo je uszkadza i powoduje odparowywania wody.

Choroby grzybowe bukszpanów

Zamieranie pędów bukszpanu

Przyczyną zamierania pędów bukszpanu jest grzyb o nazwie Volutella buxi. Porażenie grzybem ujawnia się wczesną wiosną a pierwszym objawem jest jaśnienie szczytowych pędów. Z czasem zaczynają one żółknieć a następnie brązowieją. Listki natomiast pokrywają się na stronie wierzchniej brązowymi plamkami, na spodzie robią się różowawe a w końcu zamierają. Choroba ta atakuje przy dużej wilgoci bukszpany rosnące w cieniu i bardzo mocno zagęszczone, czyli najczęściej żywopłoty.

Mączniak prawdziwy bukszpanu

Przyczyną pojawienia się mączniaka prawdziwego bukszpanu jest grzyb o nazwie Phyllactinia guttata. Pierwszymi objawami są pojawiające się na liściach mączyste naloty w kolorze białym, które z czasem szarzeją a na ich powierzchni pojawiają się czarne punkciki. Są to konidialne zarodniki grzyba. Liście dość szybko zaczynają żółknąć i opadać. Po stwierdzeniu choroby i zrobieniu oprysków należy liście na bieżąco wygrabiać i utylizować, gdyż stają się one miejscem, gdzie grzyby się mnożą i znów będą atakować roślinę.

Biała plamistość liści bukszpanu

Biała plamistość liści jest efektem pojawienia się grzyba o nazwie Mycosphaerella patouilardi. Symptomem choroby są pojawiające się na liściach białe, okrągłe plamki. Są dość duże jak na niewielkiej wielkości liście bukszpanu, gdyż ich średnica wynosi 2-3 mm. Dość szybko tkanka w ich obrębie zasycha i na liściach tworzą się nekrozy. Gdy w powietrzu panuje wysoka wilgotność plamy zaczynają się powiększać i zlewać ze sobą a na ich powierzchni widać czarne punkciki zarodników. Zainfekowane liście należy usuwać wraz z pędami i utylizować.

Zgorzel zgnilakowa bukszpanu

Gdy pojawi się grzyb o nazwie Pythium, stanie się on przyczyną zgorzeli zgnilakowej. Skutkiem ataku będzie chloroza liści, czyli utrata przez nie pięknego, zielonego koloru i odbarwianie się. Gdy choroba dotknie pędy, zaczną one w szybkim tempie zamierać. Należy szybko reagować, gdy zobaczy się objawy, gdyż zgorzel pozostawiona bez reakcji może doprowadzić do zamarcia całego krzewu. Przyczyną ataku grzyba może być albo wysoki poziom wód gruntowych albo zbyt słabo przepuszczalne podłoże, w którym tworzą się zastoiny wodne.

Fytoftoroza bukszpanu

Początkiem fytoftorozy bukszpanu mogą być aż trzy rodzaje grzybów: Phytophtora citrophthora, Phytophtora Cinnamomi albo Phytophtora Nicotianae. Choroba ta pojawia się najczęściej pod koniec lata i objawia się więdnięciem pędów wierzchołkowych oraz liści. Najpierw zaczynają żółknąć by z czasem zbrązowieć i ulec zamarciu. Ale na tym nie koniec, jeśli choroba nie zostanie zwalczona w początkowym stadium, to zaczyna się przenosić w dół pędów aż obejmie zasięgiem je całe, a u nasady korzeni pojawią się charakterystyczne zmiany z kolorze brunatnym. Jak w większości chorób grzybowych tak i tej sprzyja zbyt wysoka wilgotność, ale w tym wypadku również nadmiar azotu w glebie.

Szkodniki bukszpanu

Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectis)

ćma bukszpanowafot. ABesheva / wikipedia.org

Jest to ostatnimi czasy bardzo poważne zagrożenie dla bukszpanu. Owad zawleczony z Chin, na którego nie za bardzo chcą się połakomić europejskie ptaki by pomóc go zwalczać. Mało tego, gąsienice motyla zaczynają żerowanie wewnątrz krzewu i przez bardzo długi czas nie wiadomo w ogóle, że bukszpan został zaatakowany. Najczęściej, gdy widoczne są już pajęczyny i gąsienice to krzew jest trudny do uratowania. Dlatego bardzo ważnym jest by już wiosną powiesić na krzewach pułapki feromonowe. Nie w celu likwidacji szkodnika, gdyż wpadają do nich tylko samce (przy okazji mniej jaj zostanie zapłodnionych) ale będzie to szybka informacja, że ćma się pojawiła i konieczne jest natychmiastowe przeprowadzenie oprysków w celu jej zwalczenia. Jeśli krzew zostanie zniszczony w ponad 85%, to są już małe szanse na jego odratowanie.

Przędziorek bukszpanowiec (Eurytetranychus latus)

Przędziorki pojawiają się wiosną, gdy temperatury zaczynają przekraczać 14oC. Wówczas to z jaj zaczynają się wylęgać larwy. Z larw, na spodzie najmłodszych liści, powstają pajęczaki, które tam sobie żerują będąc niewidocznymi dla oka ludzkiego. Dopiero pojawienie się oplotów pajęczynowych na liściach i pędach alarmują o zagrożeniu. Oprócz tego na spodzie liści, w miejscach w których szkodniki nakłuwają blaszkę liściową i wysysają soki tworzą się żółte początkowo plamki, które z czasem brązowieją. Rozwojowi przędziorka sprzyja sucha i słoneczna aura. Walka z nim to stosowanie przede wszystkim profilaktycznych oprysków.

Miodówka bukszpanowa (Psylla buxi)

miodówka bukszpanowa

fot. Salicyna / wikipedia.org

Miodówka należy tak samo jak mszyce do rzędu pluskwiaków. Owady te są do siebie podobne, w ten sam sposób żerują i powodują takie same uszkodzenia i straty. Szkodnik żeruje na najmłodszych liściach nakłuwając je i wysysając soki. Jeśli owadów jest dużo, szybko powodują deformację a następnie żółknięcie i obumieranie liści. Miodówka wydziela spadź (produkt uboczny po przetrawieniu wysysanego z roślin soku), powodującą lepkość liści i pędów. Staje się ona dość szybko miejscem pojawienia się grzybów sadzakowych, które dodatkowo niszczą roślinę.

Wzdymacz bukszpanowy (Eriophyes canestrini)

Szkodnik, którym jest roztoczem niewidzialnym gołym okiem, atakuje liście zaczynając od tych najmłodszych wczesną wiosną. Listki wyglądają jakby się kurczyły by następnie ulec całkowitej deformacji. Z czasem pąki liściowe zaczynają nienaturalnie puchnąć, następnie brązowieją i obumierają.

Pryszczarek bukszpanek (Monarthropalpus flavus)

Pryszczarek to mała muchówka o barwie pomarańczowej. Jej obecność można rozpoznać po pojawieniu się na wierzchniej stronie liści niewielkich zgrubień. Te wypukłe jakby pęcherzyki umiejscowione są na najmłodszych liściach. Larwy rozwijają się wewnątrz i tam zimują. Wiosną, już jako osobnik dorosły wygryzają w blaszce liściowej dziurkę i przez nią wydostają się na świat. Po zauważeniu porażonych pryszczarkiem liści należy je wraz z pędami usuną i zutylizować.

Skorupik jabłoniowy (Lepidosaphes ulmi)

Jest pluskwiakiem atakującym bukszpany w maju. Pierwszymi objawami są kurczące się liście, z czasem zamierają a wraz z nimi pędy. Na powierzchniach zarówno liści jak i pędów można dojrzeć małe tarczki (2-4 mm) wyglądające jak przecinki. W nich to znajdują się samice wraz ze złożonymi tam przez siebie jajeczkami. Larwy pojawiają się wiosną i są to stworzenia bardzo żarłoczne. By zwalczyć skorupika jabłoniowego trzeba niestety zrobić opryski środkami ochrony roślin.

fot. u_79qqozws / pixabay.com

Przeczytaj także

Dodaj komentarz