Strona Główna Ogród Wpływ ogrodnictwa na zdrowie psychiczne

Wpływ ogrodnictwa na zdrowie psychiczne

autor Ogarnij Ogród

Nie bez powodu wielu z nas marzy o przytulnym domku z ogródkiem. Z jakiegoś powodu ta nieosiągalna dla większości wizja jest bardzo atrakcyjna i sama o niej myśl napędza nasze hormony szczęścia. Co sprawia, że ludzie instynktownie zwracają się ku naturze? Czy ogrodnictwo może być terapią? Dlaczego ma ono tak pozytywny wpływ na naszą kondycję psychiczną? Co zrobić, jeśli nie możemy pozwolić sobie na własny ogródek? 

Hortiterapia – terapia ogrodem

Istnieje fachowa nazwa na proces, poprzez który leczymy się, wykonując prace ogrodnicze czy nawet jedynie przebywając w otoczeniu zieleni. Jest to tak zwana hortiterapia. Dzisiaj bywa ona włączana do programu psychoterapeutycznego przez psychiatrów i psycholoterapeutów. Udowodniono bowiem, że niesie ze sobą korzyści społeczne, psychologiczne i poznawcze. 

Hortiterapia

Hortiterapia, autor: Wonderlane?flickr.com

Historia hortiterapii

Korzyści obcowania z naturą i ogrodami zauważono już w starożytności. Lekarze Egipscy „przepisywali” pacjentom cierpiącym na zaburzenia psychiczne spacery wśród kwiatów i zieleni. Musiało jednak minąć sporo czasu, bo oficjalnie zaczęto wykorzystywać ogrodnictwo jako element terapii dopiero na przełomie XVIII i XIX wieku. Benjamin Rush, na przykład, to Amerykanin, który leczył umysłowo chorych poprzez pracę w polu. Dziś hortiterapia to kierunek uniwersytecki. Istnieje także kilka organizacji zajmujących się tym zagadnieniem, na przykład American Horticultural Therapy Association.

Korzyści płynące z ogrodnictwa

Do zdrowia psychicznego warto podchodzić holistyczne. Poniżej omawiamy korzyści uprawiania ogrodu, które pośrednio lub bezpośrednio wpływają na nasze samopoczucie, a co za tym idzie — równowagę psychiczną. 

Ogrodnictwo i wysiłek fizyczny

W zdrowym ciele zdrowy duch. Znamy tę sentencję od wieków. Została ona też potwierdzona naukowo. Ruch fizyczny ma bowiem zbawienne oddziaływanie na nasz umysł. W ogrodzie mamy ku temu wiele sposobności — plewienie grządek, przesadzanie, przekopywanie, sianie, podlewanie, grabienie. Lista jest długa. Często dbanie o roślinność to połączenie treningu cardio z siłowym. Wydzielane podczas wysiłku endorfiny regulują pracę naszego mózgu, redukują stres i odczuwanie bólu. Co za tym idzie, ogrodnictwo może stanowić doskonały dodatek do psychoterapii i farmakoterapii w leczeniu szeroko pojętych zaburzeń psychicznych.

Hortiterapia

Hortiterapia, autor: Chris Pesotski/flickr.com

Otwarcie się na innych ludzi

Podczas pielęgnowania ogródka, możemy czasem zamienić kilka słów z sąsiadem. Możemy z nim porozmawiać nie tylko o roślinach, ale też po prostu o tym, co u niego słychać. Bywa, że ludzie zaburzeni psychicznie, niepełnosprawni lub po prostu ci, którzy mają groszy okres w życiu, unikają kontaktów społecznych. Niepotrzebnie, ponieważ są one niezmiernie ważne przy powrocie do zdrowia. Czasami nie chodzi bowiem o to, by rozmawiać o trudnych problemach, a jedynie by poczuć, że nie jesteśmy sami. Ludzka życzliwość jest ważna, a jak sami wiemy, mało ludzi jest tak przyjaznych, jak ogrodnicy.

Wzrost wartości odżywczych posiłków

Ogrodnictwo promuje zdrowe odżywianie, gdyż osoby, które produkują własne owoce, czy warzywa są bardziej świadome korzyści ekologicznych upraw. Docenią one również bardziej smak takich produktów, gdyż czekanie na plon było znacznie dłuższe, niż wizyta w supermarkecie. Ludzie, wiedząc, jak powstaje ich jedzenie, bardziej je szanują. Ogrodnictwo uczy poprzez to cierpliwości i jest swoistą medytacją.

Hortiterapia

Hortiterapia, autor: Mark Reilly/flickr.com

Mniej czasu spędzonego z technologią

Zajmowanie się ogródkiem to doskonała okazja, aby odciąć się od ciągłych powiadomień i rażącego promieniowania naszych laptopów czy smartfonów. Już samo to wpłynie pozytywnie na nasze zdrowie psychiczne. Nie chodzi tu tylko o mózg przesycony informacjami, ale też o szkodliwe, wydzielane przez ekrany, niebieskie światło. Oczywiście nic się nie stanie, jeśli poświęcimy kilka chwil dziennie na czytanie naszego ulubionego portalu ogrodniczego. Ważne jednak, żeby zgromadzoną przy tym wiedzę, jak najszybciej wcielić w życie, zamiast pozostawać w odmętach sieci zbyt długo.

Poprawia nastrój 

63% osób zajmujących się ogrodnictwem doświadczyło poprawę nastroju. Wdychanie świeżego powietrza, przebywanie wśród zieleni, poczucie spełnienia i uspokojenia wpływają pozytywnie na nasze samopoczucie. To wszystko skorelowane z wyżej wspomnianym wysiłkiem fizycznym i mamy darmowy eko-antydepresant! Czasami nie trzeba nawet sięgać po farmakoterapię. Wystarczy trochę słońca, zieleni i wysiłku na otwartym terenie. 

Hortiterapia

Hortiterapia, autor: Anthony Albright/flickr.com

Ogrodnictwo poprawia koncentrację

Udowodniono, że natura regeneruje ludzki umysł w sposób poznawczy i emocjonalny. Zielony kolor wpływa kojąco na nasze zmysły. Podczas spaceru w parku możemy podziwiać różne kształty, odcienie, relacje między organizmami żywymi. Nawet dzieci z ADHD osiągają wyższe poziomy skupienia, będąc otoczone zielenią. Pogarszają się one natomiast na obszarach miejskich. Przechadzając się więc alejkami w ogródku czy dbając o roślinki, możemy więc uzyskać równowagę wewnętrzną i odpocząć od nerwowości dnia codziennego. 

Rośliny w terapii ogrodniczej 

Niektóre rośliny są szczególnie polecane w hortiterapii. To przede wszystkim rośliny ozdobne oraz użytkowe, takie jak warzywa, krzewy owocowe oraz zioła i rośliny lecznice.

Rośliny ozdobne

To właśnie dzięki nim ogród nabiera kolorów. A kolory są w życiu ważne, zwłaszcza dla osób z trudnościami. Do ogrodów terapeutycznych szczególnie polecane są rośliny łatwe w uprawie i takie, których można użyć do dekoracji pomieszczeń. Z bylin są to między innymi aster chiński, aksamitka i cynia. Co do roślin pnących, odpowiednie będą dynie ozdobne czy groszek pnący, czy róże. Tak naprawdę ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia i ewentualnie doświadczenie w ogrodnictwie. 

Warzywa 

Ogromną satysfakcją jest hodowla własnych warzyw. Osobie chorej na depresję, może pomóc samo to, że coś jej wychodzi. Ma ona bowiem często poczucie braku siły sprawczej. To, że jej mały pomidorek wyda owoce, może naprawdę mieć znaczenie. Poza wspomnianym pomidorem, odpowiednimi warzywami do ogrodu terapeutycznego będą też dynie, kukurydze, rzodkiewki i szczypiorek. To jednak tylko propozycje, wśród warzyw można wybierać.

Hortiterapia

Hortiterapia, autor: PVCMann/flickr.com

Zioła i rośliny lecznicze

Tutaj mamy dodatkową zaletę. Niektóre zioła mogą mieć bowiem bardziej bezpośredni wpływ na zdrowie psychiczne ich hodującego. Melisa na przykład działa uspokajająco i wyciszające. Z powodzeniem może być uprawiana w ogrodzie. Inne zioła, takie jak na przykład bazylia czy tymianek przydadzą się z kolei w gotowaniu. Ta czynność może także mieć terapeutyczny wpływ na osobę chorą. Zwłaszcza jeśli przyprawiony ziołami posiłek będzie zdrowy i pożywny.

Krzewy owocowe

Tutaj podobnie jak z warzywami. Ich uprawa to bardzo satysfakcjonujące zajęcie. Można je doglądać, podlewać i ciąć. Ponadto dają pyszne rezultaty. Borówka, malina czy jeżyna – to krzewy, które sprawdzą się w ogrodzie terapeutycznym. Ciekawy będzie tu też agrest, zwłaszcza że jest bardzo zdrowym owocem.

Co, jeśli nie możemy stworzyć własnego ogrodu leczniczego?

Być może nie mamy warunków, by stworzyć własny ogród lecznicy. Nie załamujmy jednak rąk. Być może w okolicy istnieje inicjatywa ogródków społecznych? A może przed blokiem znajduje się kawałek niezagospodarowanej ziemi i nikomu nie zaszkodzi, że będziemy go uprawiać? Jeśli odpowiedź na te pytania brzmi nie, wciąż sytuacja nie jest wcale taka beznadziejna. Można sobie bowiem założyć nie najgorszy ogród na balkonie. Innym rozwiązaniem mogą być częste spacery do parku czy lasu. Dla chcącego zawsze znajdzie się rozwiązanie!

Ogrodnictwo ma nieoceniony wpływ na naszą psychikę. Nie tylko pomaga w leczeniu schorzeń umysłowych, ale też po prostu pozwala nam poczuć się lepiej. To wspaniały sposób spędzania wolnego czasu, który niesie ze sobą szereg korzyści!

Fot. główna: Joe Shlabotnik/flickr.com

Przeczytaj także

Dodaj komentarz