Nie każdy z nas posiada ogród. Inni z kolei uważają, że ich kawałek ziemi jest zbyt mały, by nadawał się do uprawy warzyw. Rozwiązaniem może być warzywnik na balkonie czyli uprawa warzyw w skrzyniach. Tak jak worki lub donice z hodowanymi ziemniakami, tak również skrzynki można postawić nie tylko w ogrodzie, ale także na balkonie. Jakie są zalety takiej metody uprawy warzyw? Które z nich nadają się do hodowli w tych pojemnikach? Co zrobić, by dawały wspaniały plon?
Zalety sadzenia warzyw w skrzynkach
Jest co najmniej kilka zalet takiej formy uprawy. Najbardziej oczywiste są te, które widać na pierwszy rzut oka — pięknie czerwone pomidorki czy ręce brudne od ziemniaków, ale istnieją też takie mniej oczywiste.
Warzywnik na balkonie, autor: SpencerWing/pixabay.com
Niewielka zajmowana przestrzeń
Skrzynki mogą mieć niemal dowolny rozmiar, pamiętajmy jednak, by ich wysokość nie była mniejsza niż 20 centymetrów. Często używa się drewnianych skrzynek po owocach, które mają wymiary w okolicach 40 centymetrów szerokości, 60 długości i 30 wysokości. Nie są one więc duże, a doskonale nadają się na uprawę warzyw. Oczywiście, jeśli mamy więcej miejsca, możemy pokusić się o pokaźniejsze skrzynki i stworzyć naprawdę pokaźnych rozmiarów warzywnik na balkonie. Nawet jeśli balkon jest mały, kto nam zabroni? Wolność Tomku na swoim balkonie.
Piękny wygląd balkonu lub tarasu
Kolejnym atutem tej formy uprawy jest jej estetyczny wygląd. Każdemu chyba podobają się takie miniaturowe zagony warzyw, umieszczone w drewnianej obudowie. Do balkonu pasują idealnie i z pewnością nie jednemu ciekawskiemu sąsiadowi spodobają się nasze warzywne eksperymenty. Jeśli chcemy, by skrzynie wyglądały jeszcze ładniej, pomaluj je. Nie trzeba ograniczać się do jednolitego koloru. Pozwólmy, by poniosła nas folklorystyczna fantazja… Nasz warzywnik na balkonie może stać się prawdziwym dziełem sztuki :-). A kiedy już wrócimy na ziemię, poczytajmy o kolejnych zaletach uprawiania warzyw w skrzynkach.
Warzywnik na balkonie, autor: Ruth Hartnup/flickr.com
Podniesione grządki
Nie zapominajmy także o tym, że warzywa uprawiane w skrzynkach są uniesione kilkadziesiąt centymetrów względem powierzchni podłogi. Ta zaleta jest kluczowa dla osób starszych, które często mają medyczne przeciwskazania dla schylania się. Zresztą chyba nikt nie lubi za często się schylać, a czynność ta jest niezbędna przy uprawie tradycyjnego ogrodu. Taki warzywnik na balkonie też znacznie łatwiej nakryć agrowłókniną niż te tradycyjne.
Większy uzyskiwany plon z podobnej powierzchni
Można by pomyśleć, że warzywnik na balkonie będzie dawać mniejszy plon z tej samej powierzchni, niż warzywa wysiewane w gruncie. Nie jest to jednak prawda albo przynajmniej nie wtedy, kiedy naszą małą uprawę odpowiednio pielęgnujemy. O zabiegach niezbędnych przy hodowli jarzyn w skrzyniach, dowiesz się więcej pod koniec artykułu.
Łatwość w uzyskiwaniu różnorodnych upraw
W tradycyjnej uprawie na grządkach mocno ogranicza nas ziemia, którą posiadamy w ogrodzie. Może nie nadawać się ona do uprawy wszystkich rodzajów warzyw. Jeśli chodzi o skrzynie, nie ma takiego problemu. Do każdej ze skrzynek możemy użyć innego rodzaju ziemi i w efekcie cieszyć się różnorodnym plonem.
Warzywnik na balkonie, autor: Tor Lindstrand/flickr.com
Jak przygotować pierwsze stanowisko do uprawy warzyw w skrzyni?
Wybór skrzyni
Skrzynka to oczywiście kluczowy element tej układanki. Możemy taką wykonać samemu zbijające deski, a jeśli nie mamy na to czasu lub cierpliwości, użyjmy skrzyń do owoców, które można tanio nabyć w hurtowaniach warzywno-owocowych lub na targu. Zdarza się nawet, że można dostać je za darmo, choć najczęściej są one wtedy w złym stanie. Mogą być brudne lub mieć wyłamane niektóre deski. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by je odnowić. Pamiętajmy, że konieczne może być zaimpregnowanie jej, aby wilgotność nie spowodowała gnicia drewna. Jeśli żadna z tych opcji do nas nie przemawia, można warzywnik na balkonie stworzyć ze specjalnie dedykowanych skrzynek zakupionych w internecie.
Przygotowanie skrzyni
Pierwszym krokiem będzie wyłożenie skrzyni materiałem izolacyjnym. Idealnie sprawdzi się tutaj czarna folia, która dodatkowo zabezpieczy drewno przed wilgocią. Jest to bardzo ważne, ponieważ w tradycyjnej uprawie i w naturze ziemia jest naturalnym izolatorem i zabezpiecza korzenie przed przemarzaniem. Boki skrzyń mają jednak bezpośredni kontakt z zimnym powietrzem i to właśnie dlatego należy je zaizolować.
Warzywnik na balkonie, autor: Ewan Topping/flickr.com
Kolejnym etapem przygotowania skrzyni jest stworzenie warstwy przepuszczalnej. Używa się do tego najczęściej keramzytu lub małych kamyczków. Umieszczamy więc kilka centymetrów tych materiałów na dnie skrzyni. Teraz czas w końcu na podłoże. Do większości z warzyw idealna będzie zwyczajna uniwersalna ziemia warzywna. Wybór podłoża jednak zależy od tego, które jarzyny postanowimy posadzić. Sprawdźmy więc wpierw wymagania glebowe każdego gatunku. Jest to tym ważniejsze, że jeśli będziemy chcieli posadzić ich kilka w jednej skrzyni, wszystkie muszą mieć takie same wymagania glebowe. Ziemię można wpierw wymieszać z organicznym nawozem, na przykład kompostem, by dodatkowo zwiększyć efektywność uprawy. Kompost możemy sobie zrobić sami, używając do tego np. worków. I tym sposobem podwaliny pod własny warzywnik na balkonie zostały stworzone. Kolej na wybór warzyw.
Które warzywa wybrać do uprawy w skrzynkach
Można śmiało powiedzieć, że do takiej uprawy nada się większość warzyw, które nie mają zbyt dużego pokroju. Idealne będą zielone jarzyny takie jak sałata, rukola, szczypiorek i koperek. Z kolorowych warzyw dobrze przyjmie się rzodkiewka, pietruszka i pomidory, zwłaszcza ich miniaturowe odmiany, na przykład ‘Maskotka’. Wydaje ona niewielkie, okrągłe i bardzo smaczne owoce, można więc ją z czystym sumieniem polecić. Kolejnymi warzywami, które sprawdzą się w skrzynkach, są karłowate odmiany kapusty warzywnej, takie jak kapusta biała ‘Piccolir’, kapusta czerwona ‘Redball’ i kapusta włoska ‘Fiona’. Także fasolka szparagowa ma swoje miniaturowe odmiany, które idealnie sprawdzą się w uprawie w skrzynkach, przykładowo ‘Mascotte’. W skrzynkach możemy uprawiać także rośliny dyniowate, paprykę czy ziemniaki, jednak tylko w tych głębokich i pojemnych. Dla tych warzyw niezbędne będzie bowiem co najmniej 10 litrów objętości ziemi. Cóż, nie ulega wątpliwości, że nasz warzywnik na balkonie może dostarczyć nam materiału na soczystą i zdrową sałatkę.
Warzywnik na balkonie, autor: looli/flickr.com
Warzywnik na balkonie – pielęgnacja
Warzywa uprawiane w skrzynkach, wymagają nieco innego podejścia niż te hodowane na tradycyjnych grządkach. Pielęgnacja jest na ogół łatwiejsza, ponieważ rośliny są mniej narażone na pojawiania się pośród nich chwastów i szkodników. Jest jednak kilka kwestii, o których nie można zapominać, posiadając warzywnik na balkonie. Pierwszą z nich jest podlewanie. Wyniesione poprzez pojemniki grządki są siłą rzeczy bardziej narażone na wysychanie, dlatego należy podlewać je często ale nie przesadzać z ilością wody. Jeśli chodzi o wczesne odmiany warzyw, które wysiewa się już w marcu lub we wczesnym kwietniu, warto pomyśleć o dodatkowej izolacji na wiosnę. Sprawdzi się tutaj biała agrowłóknina. Pielęgnacje można uzupełnić o nawożenie, zwłaszcza jeśli nie dodaliśmy nawozu do ziemi podczas przygotowywania skrzyń. Najwygodniej będzie użyć płynnego nawozu organicznego, np. biohumusu.
Warzywnik na balkonie, autor: Ewan Topping/flickr.com
Na pewno wielu z nas z entuzjazmem myśli już o swoim własnym ogródku warzywnym na balkonie. Mamy nadzieję, że wraz z nadejściem wiosny każdy czytelnik zabierze się do pracy i spełni marzenie własnych nowalijkach, których dostarczy warzywnik na balkonie.
Fot. główna: looli/flickr.com