Piwonie (łac. Paeonia) to bez wątpienia jedne z najpiękniejszych kwiatów, które możemy uprawiać w naszych przydomowych ogródkach. Rośliny te pochodzą z Japonii oraz Chin, gdzie stanowią symbol powodzenia, dostatku, szczęścia i pomyślności. Jak wygląda uprawa piwonii, ich pielęgnacja i rozmnażanie? Które odmiany najlepiej sprawdzą się w ogrodzie? Dowiedz się jak uprawiać piwonie by stworzyć ogród romantyczny, który bez tych kwiatów byłby strasznie ubogi.
Uprawa piwonii
Piwonie należą do wyjątkowo wymagających kwiatów z rodziny bylin, dlatego też z powodzeniem mogą rosnąć na tym samym stanowisku przez wiele lat – nie przepadają przy tym za przesadzaniem. Aby pięknie wzrastały i zdobiły ogród pięknymi pąkami wymagają odpowiednich warunków. Najlepszym miejscem pod uprawę piwonii będzie stanowisko ciepłe i słoneczne, gdyż od dostępu do promieni słonecznych zależy obfitość ich kwitnienia. Rośliny te raczą nas kwiatami na ogół na 3 lata po posadzeniu, jednak do zawiązania pąków kwiatowych wymagają chłodu w okresie zimowego spoczynku. Piwonie należą przy tym do roślin, które są odporne na mróz, jednak młode okazy w pierwszych 2-3 latach warto okryć ściółką lub agrowłókniną, aby uchronić je przed niskimi temperaturami.
Uprawa piwonii, autor: falco/pixabay.com
Idealna ziemia pod piwonie to żyzna, przepuszczalna i głęboko spulchniona, gdyż rośliny te wykształcają długie i walcowate korzenie. Podłoże pod rośliny te nie powinno być zatem podmokłe i ciężkie, gdyż delikatne korzenie łatwo ulegają wówczas gniciu i chorobom. Nie należy jednak zapominać o regularnych ich podlewaniu, szczególnie w okresach suszy, które wybitnie im nie służą. Dla zapewnienia im optymalnie wilgotnego podłoża warto je zabezpieczyć ściółką z kory ogrodowej. Idealne pH podłoża pod piwonie to 5-6, czyli średnio kwaśne, ale zasadowe również nie przeszkadza im we wzroście.
Sadzenie piwonii
Piwonie wymagają sadzenia na odpowiedniej głębokości – pąki wyrastające z karp nie mogą być pokryte większą niż 3-5 cm powierzchnią ziemi. Zbyt głęboko posadzone lub pokryte nadmiernie grubą warstwą ściółki nie zakwitną przez wiele lat. Podobnie sprawa ma się w przypadku zacienionych stanowisk lub sąsiedztwa intensywnie konkurujących o składniki odżywcze roślin, dlatego nie zaleca się sadzić ich w towarzystwie np. krzewów. Czynnością poprzedzającą sadzenie jest wykopanie dołka, który kolejno, należy wzbogacić obornikiem lub kompostem łącząc ziemię z nawozami. Ponieważ rośliny te mają wysokie wymagania pokarmowe, należy zadbać o ich regularne zasilanie każdego roku.
Pielęgnacja piwonii
Rośliny takie jak piwonie wymagają umiarkowanie wilgotnego podłoża, stąd też należy zadbać o ich regularne podlewanie – ale jednocześnie nie za częste. Podczas nawadniania nie należy polewać ich liści, gdyż mogą łatwo zachorować na szarą pleśń. W okresach suszy jednak ,obfitsze podlewanie im nie zaszkodzi – jest wręcz wskazane. Rośliny te mogą rosnąć na jednym miejscu przez wiele lat (nawet 10-15) dlatego z nadejściem każdej wiosny warto zasilić je nawozami mineralnymi bogatymi w fosfor i niewielką ilość azotu. Najlepiej służą im jednak nawozy naturalne. Jesienią z kolei sprawdzi się ściółkowanie obornikiem, który dobrze jest przekopać z ziemią.
Pielęgnacja piwonii w ciągu roku prezentuje się następująco:
- Od października do lutego – zimowanie;
- W marcu i kwietniu nawożenie;
- W maju zabezpieczenie kęp przed pokładaniem się kwiatów;
- W czerwcu podczas kwitnienia należy zadbać o podlewanie i usuwanie przekwitłych pąków kwiatowych;
- W lipcu należy usunąć zeschnięte kwiaty i liście;
- W sierpniu warto usunąć wszystkie liście z końcem miesiąca;
- We wrześniu dobrze jest piwonie sadzić, przesadzać i rozmnażać;
- W październiku przed zimowaniem można kopczykować.
Rozmnażanie piwonii
Dobrze rozkrzewione i duże piwonie, które zaczynają słabiej kwitnąć warto przesadzić. Jest to również świetna okazja do rozmnożenia rośliny, której kilkuletnie karpy możemy podzielić na mniejsze. Najlepszy moment na ten zabieg przypada na koniec lata – najlepiej na przełomie sierpnia i września. Piwonie przeznaczone do rozmnożenia należy wykopać, uważając na ich korzenie, a po ich oczyszczeniu można podzielić je ostrym narzędziem tak, aby każda z młodych sadzonek miała co najmniej 3-4 pąki – im ich więcej tym szybciej i obficiej zakwitnie roślina.
Piwonie można również rozmnażać z nasion, jednak nie należy to do zadań łatwych – szczególnie w warunkach „domowych”. Rośliny tak wyhodowane późno kwitną, bowiem pierwsze pąki kwiatowe można zaobserwować najczęściej dopiero po 5-7 latach, a piwonie rozmnażane z tej metody nie zawsze oferują cechy roślin matecznych. Nasiona piwonii można zbierać na przełomie sierpnia i września, przechowując je przez zimę w wilgotnym piasku w temperaturze lekko powyżej 0 °C. Z nadejściem wiosny można wysiać je na rozsadniku (można zrobić to także tuż po zbiorze).
Odmiany drzewiaste piwonii rozmnażamy również poprzez szczepienie w klin – najlepiej nadają się do tego korzenie piwonii chińskiej bądź lekarskiej. Szczepienie należy wykonać jesienią – we wrześniu, jak i zimą. Sadzone do gruntu zaszczepione części rośliny powinny znaleźć się pod ziemią. Na okres zimowy dołujemy je w inspekcie, ale możemy je również przechować w chłodnym i jasnym miejscu. Warto mieć na uwadze, że zabieg szczepienia wymaga wiedzy i umiejętności, w przeciwnym wypadku rzadko się udaje.
Zagrożenia dla piwonii – choroby i szkodniki
Rośliny te są szczególnie wrażliwe na choroby grzybowe, jak szara pleśń, szara plamistość liści itp., dlatego aby ich uniknąć należy regularnie usuwać przekwitłe kwiatostany i uważać z podlewaniem – szczególnie zalewaniem liści i kwiatów wodą. Poza chorobami grzybowymi piwonie padają ofiarą szkodników jak nicienie objawiające się więdnięciem liści, ale chorób wirusowych, które tworzą na liściach żółte plamy.
Odmiany ogrodowe piwonii
Piwonie oferują nawet ponad 35 różnych gatunków, z których większość stanowią byliny, a część tworzy małe krzewy. Ozdobą roślin są ich kwiaty, które mogą być pojedyncze, pełne lub półpełne, urzekając szeroką paletą barw: różową, czerwoną, białą, a nawet żółtą lub wariantami łączącymi dwa różne odcienie. Wśród najpiękniejszych piwonii wymienić możemy między innymi:
- piwonię lekarską (Paeonia officinalis) o dużych, pełnych kwiatach w odcieniu czerwieni lub różu;
- piwonię drzewiastą (Paeonia suffruticosa) – sięgającą do 1,5 m wysokości, oferującą przy tym pojedyncze pełne lub półpełne kwiaty o barwie białej, żółtej, pomarańczowej, czerwonej lub łososiowej;
- piwonię Wittmanna (Paeonia Wittmanniana) o kwiatach w barwie od kremowej do białej;
- piwonię Młokosiewicza (Paeonia Mlokosewitschii) o jasnożółtym wybarwieniu;
- piwonię delikatną (Paeonia tenuifolia) w ciemnoczerwonej barwie z delikatnymi, żółtymi pręcikami;
- piwonię japońską (Paeonia obovata) o kwiatach białych, różowych lub fioletowo-czerwonych;
- najpopularniejszą odmianę – piwonię chińską (Paeonia lactiflora) – osiągającą do 1 m wysokości, jej kwiaty są pełne lub półpełne o barwie białej, kremowej, czerwonej, purpurowej i różowej.
Bogactwo piwonii znaleźć można również wśród rodzimych odmian:
- ’Krystyna’ oferuje pękate, pełne i duże kwiaty o ciemnoróżowym wybarwieniu, jest odmiana późną;
- ’Barbara’ o kwiatach różowych o dużych płatkach wypełnionych drobnymi – odmiana średnio wczesna;
- ’Ewelina’ urocze kremowobiałe płatki wewnętrzne i drobne, żółte cieniowane płatki wewnątrz;
- ’Hania’ odmiana o pełnych kwiatach w odcieniu różowym;
- ’Jadwiga’ oferująca bladoróżowe półpełne kwiaty o przepięknym zapachu;
- piwonia o niesamowitej barwie ’Władysława’, która oferuje piękne różowe płatki na zewnątrz oraz drobne, liczne płatki o żółto kremowym odcieniu wewnątrz;
- ’Profesor Wójcicki’ o wielkich, pełnych i pięknie wybarwionych na różowo kwiatach z żółtymi pręcikami w koronie;
- późna odmiana piwonii ’Ursynów’ o dużych, pękatych i pełnych kwiatach w odcieniu różu, która pachnie niczym prawdziwe róże.
Fot. główna: takazart/pixabay.com
