Zaprawianie nasion jest jedną z najstarszych metod, które stosowało się i stosuje do dziś w celu zniszczenia patogenów i szkodników, które znajdują się na powierzchni lub wewnątrz nasion, które są przeznaczone do wysiewu. Ale zaprawianie nasion chroni nasiona również przed patogenami i szkodnikami, które bytują w podłożu. Już w starożytności zaprawiano nasiona sokiem z cebuli czy wyciągiem z cyprysa, wzmianki na ten temat znaleźli naukowcy w starych księgach. W wiekach późniejszych stosowano do tego celu rtęć i arszenik. Dziś nie stosuje się już na szczęście tak toksycznych i szkodliwych dla środowiska substancji.
Zaprawianiu nasion rośliny zawdzięczają bardziej wyrównane i częstsze wschody, silniejsze i bardziej wytrzymałe na szkodniki i choroby siewki a w konsekwencji plonowanie jest o wiele wyższe i lepszej jakości.
Zaprawianie nasion ma z założenia chronić nasiona przed patogenami i szkodnikami, w praktyce jednak obecnie zarejestrowane chemiczne zaprawy nasienne zawierają jedną lub dwie substancje aktywne, które chronią dość skutecznie jedynie przed grzybami powodującymi zgorzele siewek. Te substancje to karboksyna, mankozeb lub tiuram.
Zaprawianie nasion – siewki, autor: Markus Spiske, Unsplash
Sposoby zaprawiania nasion
- Bejcowanie nasion – metoda ta polega na zaprawianiu nasion na sucho (pokrycie nasion suchą zaprawą), półsucho (nasiona zwilża się niewielką ilością wody i miesza z zaprawą) oraz najpopularniejsza metoda z użyciem zaprawy płynnej (nasiona umieszcza się w zamykanym pojemniku z odmierzoną ilością zawiesiny zaprawowej i mocno potrząsa do momentu, gdy zaprawa całkowicie pokryje nasiona).
- Powlekanie nasion – jest to metoda bardziej zaawansowana polegająca na tym, że do zaprawy dodaje się jako składnik dodatkowy „lepiszcze”, które zapewnia lepsze przyleganie zaprawy do nasion.
- Inkrustowanie nasion – zaprawianie nasion tą metodą jest najbardziej zaawansowane. Polega to na umieszczeniu nasiona w otoczce, tworzącej na powierzchni nasionka skorupkę. Nasiona przypominają małe kuleczki a pokrywają je oprócz zaprawy również inne substancje dodatkowe.
Po zaprawieniu nasion zaprawami z dodatkiem wody, należy je osuszyć na gazie lub papierze.
Nasiona można zaprawiać w warunkach domowych, kupując gotowe zaprawy do nasion. Korzystając z nich trzeba ściśle stosować się do zaleceń zawartych w dołączonej ulotce. To nie jest tak, że można zaprawę dowolnie stosować. Użycie zbyt dużej ilości będzie miało odwrotny skutek do zamierzonego. Nasionom dużo trudniej będzie bowiem wykiełkować. Używając zbyt dużej ilości zaprawy możemy również wywołać fitotoksyczność. Jeśli nie jesteśmy w stanie prawidłowo wykonać tego zabiegu, można bez problemu kupić nasiona zaprawione już przez producenta.
Zaprawianie nasion w uprawie ekologicznej
Gdy nasiona mają trafić do przydomowego ogródka, zawsze lepiej jest je zaprawiać metodami niechemicznymi przy zastosowaniu naturalnych preparatów. Tym bardziej, że domowe sposoby zaprawiania nasion są proste, szybkie i skuteczne.
Świetnym zabezpieczeniem nasion będzie wymieszanie ich na sucho z mączką bazaltową lub popiołem drzew liściastych (zwłaszcza czeremchy zwyczajnej).
Zaprawianie nasion, źródło: depositphotos.com
Doskonale przeciw chorobom grzybowym zadziała moczenie nasion w roztworze nadmanganianu potasu. Przeciw bakteriom zadziała moczenie ich w czystej wodzie o temperaturze 30oC (przez 10 godzin) a następnie w wodzie o temperaturze 50oC (10 minut). Nasiona można zabezpieczyć mocząc je również w naparze z rumianku lub w wywarze z drobno posiekanych gałązek czeremchy zwyczajnej. By zabezpieczyć nasiona przed septoriozą selera, należy je moczyć w roztworze szkła wodnego (3-5%).
Jeśli stosujemy zaprawianie nasion metodami mokrymi, należy je później osuszyć rozkładając np. na papierowych ręcznikach.
Fot. główna: Joshua Lanzarini, Unsplash