Podłoże do roślin to najważniejszy element we wszelakich uprawach. Jego staranny dobór – zarówno pod kątem potrzeb danej odmiany, składu oraz odczynu pH, przesądzić może o sukcesie uprawy. Na półkach sklepów ogrodniczych (i nie tylko) znaleźć możemy szeroki wachlarz opcji do wyboru, w tym ziemie i podłoża przeznaczone dla określonych rodzajów roślin. Na co należy zwrócić uwagę podczas zakupu ziemi i podłoża? Czym charakteryzują się poszczególne opcje?
Ziemia do roślin a podłoże do roślin – jaka jest różnica
Czy ziemia do roślin i podłoże do roślin to samo? Odpowiedź brzmi: nie do końca. Ziemia jest rodzajem podłoża starannie skomponowanego do uprawy roślin. W składzie ziemi znajdziemy:
- materiały organiczne, które tworzą próchnicę, w tym torf, kompost czy ziemię liściową;
- związki mineralne – nawozy;
- dodatki, które uzdatniają ją w elementy niezbędne dla potrzeb uprawnych roślin np. rozluźniający ziemię perlit czy piasek, bądź absorbujące wodę np. hydrożele.
Pod nazwą ziemia nierzadko kryje się gleba ogrodowa, która nie nadaje się jednak do uprawy w doniczkach, gdyż może być nośnikiem patogenów chorobowych, jaj szkodników czy nasion chwastów. Ciężko jest określić samodzielnie jej skład, w tym żyzność i kwasowość.
Podłoże do roślin, źródło: depositphotos.com
Z kolei mówiąc o podłożu, mamy na myśli odpowiednio skomponowane do potrzeb określonych roślin lub upraw specjalnych składniki. Podłoże do roślin nie musi zatem zawierać elementów, w które zasobna jest ziemia jak torf, kompost czy humus. Podłoże może zawierać składniki takie jak rozdrobniona kora, perlit i keramzyt, lekki torf, włókna kokosowe, nawozy przeznaczone dla określonych odmian roślin, kulki ceramiczne itp. W zależności od potrzeb rośliny, możemy znaleźć podłoża tworzone dla storczyków, kaktusów, roślin owadożernych, roślin akwariowych, roślin kwasolubnych, paproci, cytrusów, jak i te przeznaczone do siewu, pikowania itp.
Dlaczego dobra ziemia jest taka ważna
Ziemia jest podstawą uprawy roślin doniczkowych i ogrodowych, dlatego od jej składu – jakości i struktury, może zależeć powodzenie uprawy i prawidłowy rozwój i wzrost roślin. Gleba wpływa na:
- obfitość plonów – żyzna, zasobna w składniki mineralne ziemia to gwarancja prawidłowego zawiązywania owoców i zadowalającego plonowania;
- odporność roślin na szkodniki oraz choroby – zapewniając kwiatom, warzywom, krzewom i drzewom odpowiednie podłoże do roślin umożliwiamy im rozwijanie mocnego systemu korzeniowego, który wspomaga ich regenerację na wypadek ataku patogenów chorobowych lub innych intruzów;
- wygląd roślin – dopasowana do potrzeb roślin jakość podłoża zwiększa szansę na uprawę pięknych, zdrowych roślin o prawidłowym pokroju.
Niestety nie istnieje jedna, uniwersalna ziemia, która będzie doskonała dla wszystkich typów roślin. Poszczególne gatunki, a nawet ich odmiany mogą mieć zupełnie inne wymagania. Jedne rośliny docenią podłoże przepuszczalne, lekkie i kwaśne, z kolei innym lepiej służą gleby zasadowe i wilgotne. Przed uprawą warto zapoznać się z indywidualnymi preferencjami roślin, aby móc zapewnić im najlepsze warunki dla rozwoju – w tym pamiętając o odpowiedniej przepuszczalności podłoża oraz jego odczynie pH. W naturze rośliny wzrastają na określonych podłożach, dlatego gdy zadbamy o ich ulubione środowisko w uprawie, odwdzięczą się pięknym wzrostem i plonami.
Podłoże do roślin, źródło: depositphotos.com
Na co zwrócić uwagę przy wyborze podłoża
Podczas doboru podłoża do roślin, należy w pierwszej kolejności sprawdzić ich:
- Przeznaczenie – gotowe mieszanki to najlepsza alternatywa dla początkujących, gdyż są one skomponowane tak, aby pozwolić na uprawę określonego typu roślin. Posiadają one odpowiednio dobrany skład i prawidłowe pH, przez co umożliwiają roślinom równomierny wzrost, obfite kwitnienie i plonowanie danego gatunku.
- Skład – w zależności od planowanej uprawy, podłoże powinno zawierać wszelkie niezbędne dla jej potrzeb składniki np. do storczyków najlepszym wyborem będzie podłoże lekkie, bazujące na korze drzewnej i kawałkach orzecha włoskiego, a dla borówki amerykańskiej to próchnicze, torfowe i o odczynie kwaśnym. Niektóre mieszanki podłoża oferują również dodatki jak glinki, perlit itp., które wpływają na pulchność czy zdolność magazynowania wody bądź są uzupełnione w dodatkowy nawóz wolnodziałający, zapewniający niezbędne dla rozwoju roślin składniki. Wzbogacane podłoża ułatwiają uprawę, gdyż można dzięki nim rzadziej podlewać i nawozić rośliny.
- Odczyn pH – każda oferowana w sklepach ziemia posiada określone pH, które należy dopasować pod kątem potrzeb roślin. W zależności od preferencji odmiany, możemy zakupić ziemię o wysokiej kwasowości, jak i tę bardziej zasadową – w niektórych przypadkach najodpowiedniejsza będzie z kolei gleba o odczynie pH obojętnym. Warto mieć na uwadze, że nieprawidłowo dopasowane do wymagań rośliny pH może ją osłabiać, jak i narażać na choroby, dlatego warto zapoznać się z potrzebami gatunku przed posadzeniem go w danym podłożu.
Wybierając podłoże do roślin nie należy kierować się wyłącznie atrakcyjną ceną. Aby zyskać pewność, że nasza uprawa uzyska najlepszej jakości podłoże najlepiej skorzystać z produktów od znanych i cenionych producentów. O ile mogą okazać się one nieco droższe, takie pełnowartościowe podłoże do roślin pozwoli uzyskać piękne rośliny i w konsekwencji oszczędzić na nawozach, środkach grzybobójczych itp. w przyszłości. Pochodzące z nieznanego źródła i podejrzanie tanie podłoża niosą bowiem ryzyko skażenia pleśnią, nasionami chwastów, jajami szkodników itp. niespodziankami, których nie chcemy.
Podłoże do roślin, autor: congerdesign/pixabay.com
Jakie rodzaje podłoża są najlepsze
W zależności od tego, jaką roślinę planujemy uprawiać, najlepsze rozwiązanie może być zupełnie inne. Możemy samodzielnie skomponować składniki podłoża, bądź zakupić gotową mieszankę. Najłatwiejszą drogą jest ta druga, bowiem oferuje:
- Podłoża przeznaczone dla kwiatów – mieszanka torfu wysokiego, kompostu z ziemi liściowej bądź przekompostowanej kory leśnej, obornika i nawozów wstępnych obfituje w azot, który jest niezwykle ważny dla pięknego kwitnienia. Idealnie sprawdzą się one w uprawie kwiatów doniczkowych domowych i balkonowych, które mają średnie wymagania uprawowe.
- Podłoża przeznaczone dla kaktusów i sukulentów (lekkie, dla gatunków wrażliwych na wodę) – łączą w sobie lekką ziemię (mieszankę torfu wysokiego i niskiego), piasek kwarcowy i wermikulit (lub kermazyt), zapewniając odpowiednie napowietrzenie, odpowiednią wilgotność oraz przepuszczalność.
- Podłoża dla palm, dracen, fikusów oraz juk – mieszanki wieloskładnikowe torfu z glinką, perlitem i nawozem startowym, zapewniają kompleks składników niezbędnych na start. Są idealnym wyborem dla roślin zielonych o dużych, ozdobnych liściach, jak i tych ceniących optymalne pH.
- Podłoże do paproci – najczęściej zawiera kompozycję keramzytu i torfu, zapewniając lekko kwaśne pH.
- Podłoża dla orchidei – ich charakterystyczną cechą jest przepuszczalność, ale i wyselekcjonowany skład: torf włóknisty, kora sosnowa, węgiel drzewny, keramzyt i chipsy kokosowe. To doskonały wybór dla orchidei, których szczególne potrzeby wymagają stworzenia warunków zbliżonych do tych występujących w naturze, które zapewniają swobodny dostęp powietrza do korzeni.
- Podłoża do cytrusów – obejmują w swoim składzie mieszankę keramzytu oraz torfu, a dodatkowo wzbogacone są krzemionką.
- Podłoża do wrzośców i innych roślin kwaśnolubnych – ziemie te oferują niskie pH 3,5-4,5, przez co pozwalają uzyskać idealną kwasowość niezbędną dla rozwoju tych roślin. Zawierają przekompostowaną korę sosnową, jak i wysokie i niskie torfy.
Dla tworzenia mieszanek własnych przydatna jest z kolei:
- Ziemia uniwersalna – to najlepsza baza dla tworzenia własnych mieszanek, dlatego na dłuższą metę, uprawa roślin z jej wykorzystaniem wymaga zastosowania nawożenia.
Perlit, wermikulit, keramzyt a może piasek – jaki rozluźniacz będzie najlepszy?
Perlit, wermikulit, keramzyt czy piasek to rozwiązania, dzięki którym nieprzepuszczalna masa zbitej ziemi zyskuje luźności. Rozluźniacze te są skruszonymi materiałami mineralnymi. Dzięki nim podłoże do roślin staje się lżejsze, a za sprawą ich zdolności zatrzymywania wilgoci, pozwalają uniknąć przelania roślin. Który z nich będzie najlepszym wyborem?
Keramzyt jest wypalaną gliną, którą zakupić można w postaci drobnych lub nieco większych kamyczków. Doskonale sprawdza się on jako warstwa drenażowa – szczególnie w donicach z rzadko podziurkowany dnem. Drobnofrakcyjny keramzyt jest także genialnym rozluźniaczem dodanym do mieszanki podłoża, dlatego można go spotkać w gotowych podłożach np. do fikusów.
Perlit to skała wulkaniczna oferująca dużą lekkość, wysokie zdolności retencyjne i rozluźniające. Jako łatwo dostępny minerał jest dosyć popularnym wyborem w uprawie roślin. Opcja ta jest jednak mniej wytrzymała, aniżeli keramzyt, dlatego po około roku, dwóch rośliny na podłożach z pelitem mogą wymagać przesadzenia, gdyż traci on swoje walory zatrzymywania wody.
Wermikulit jest podobną do perlitu opcją. Ten lekki minerał ilasty nie traci jednak swoich właściwości absorpcyjnych, dlatego doskonale zda egzamin w uprawie rośli, które nie znoszą zbyt dobrze przesadzania bądź nie wymagają przesadzania co sezon.
Piasek to alternatywa nieco odmienna od pozostałych. Poza rozluźnianiem podłoża, przyspiesza jego wysychanie, dlatego stanowi idealny dodatek do mieszanek pod sukulenty, kaktusy, strelicje czy bananowce.
Jak wybrać właściwy dodatek? Najlepszy rozluźniacz to ten, który jest optymalnie dopasowany do potrzeb uprawowych rośliny.
