Fasola szparagowa (Phaseolus vulgaris) to roślina wywodząca się z Ameryki Południowej. Uprawa fasoli szparagowej jest niezwykle popularna w naszych przydomowych ogródkach, gdyż stanowi przysmak i cenne źródło składników pokarmowych jak białko roślinne, tłuszcze, skrobie, witaminy i mikroelementy. Jako lekkostrawne i niskokaloryczne rozwiązanie kulinarne, świetnie sprawdza się w wielu potrawach. Jak należy uprawiać i pielęgnować fasolkę szparagową? Jakie jej odmiany są najciekawsze?
Zastosowanie fasolki szparagowej
Fasolka szparagowa sprawdza się w kulinariach, a przy tym mam wiele cennych właściwości dla naszego zdrowia. Wszystko za sprawą obfitości witamin C, E i A, która w fasolce występuje w postaci betakarotenu (prowitaminy A). dodatkowo posiada ona silne przeciwutleniacze – flawonoidy. Jej spożywanie wspomaga trawienie, w tym wchłanianie składników odżywczych takich jak witaminy z grupy B, E oraz magnez.
Zawartość witaminy C oraz beta-karoteny pomagają zmniejszyć ryzyko nowotworu jelita grubego. Dieta bogata w fasolkę szparagową pozwala obniżać poziom cholesterolu, wzmacnia układ odpornościowy, działa moczopędnie i wspomaga odchudzanie. To warzywo polecane szczególnie kobietom w ciąży i dzieciom za sprawą sporej zawartości kwasu foliowego, jak i witaminy K, która zwiększa wchłanianie wapnia, niezwykle ważnego dla gęstości kości.
Uprawa fasoli szparagowej
W uprawie fasolki szparagowej możemy postawić na odmiany o zróżnicowanej wielkości i kolorystyce – znajdziemy warianty żółte, zielone i fioletowe. Uprawę warzyw zaleca się w 3. roku po zastosowaniu kompostu lub obornika, a często nawet już w 2. roku, gdy gleby są niższej jakości. Dobrze wzrasta na stanowiskach po innych roślinach motylkowych, a przy tym można sadzić ją jako poplon po wczesnych warzywach.
Wysiew fasolki szparagowej należy przeprowadzić na odpowiednio ogrzanej glebie, dlatego najlepiej wykonać tę pracę po 10 maja, gdy zelżą przymrozki. Wysiane z początkiem czerwca fasolki pozwolą na zbiór w sierpniu, a te wysiane w pierwszej połowie lipca obrodzą jesienią. Najlepsza temperatura wzrostu fasolki szparagowej to powyżej 15°C, a przeciągu całej uprawy, najlepsze są jeszcze wyższe – w okolicach 20-25°C. Warto pamiętać, że nadmiar deszczu powodować może choroby grzybowe, a upały ograniczają plony.
W kwestii wymagań glebowych fasola szparagowa jest dosyć kapryśna. Najlepiej toleruje stanowiska słoneczne oraz próchniczą i przepuszczalną glebę o lekko kwaśnym pH. Ważne jest również umiarkowane nawodnienie, dlatego szczególnie należy o to zadbać o okresie kwitnienia i zawiązywania strąków. Zbiór fasolek można przeprowadzać na bieżąco, gdyż pobudza ją to do wytwarzania kolejnych. Pełny zbiór trwa około 3 tygodnie.
Sadzenie nasion fasoli szparagowej w gruncie należy przeprowadzić na głębokości 2 cm. Nasiona mogą rosnąć w rzędach (co 5 cm) lub gniazdach – w jednym dołku umieszczamy wówczas po 5 nasion, pozostawiając około 50 cm między kolejnymi gniazdami. Świeżo obsiane grządki w warunkach chłodniejszych warto zabezpieczyć np. folią.
Pielęgnacja fasolki szparagowej
W pielęgnacji fasolki szparagowej nawożenie nie jest niezbędnym zabiegiem w uprawie. Należy jednak zadbać o regularne odchwaszczanie (do czasu aż roślina się rozrośnie) i podlewanie.
Choroby i szkodniki fasoli szparagowej
Fasolka szparagowa to roślina, u której na skutek niesprzyjających warunków lub błędów pielęgnacyjnej mogą wstępować choroby takie jak: bakterioza obwódkowa fasoli, fuzaryjne więdnięcie, szara pleść lub zgnilizna twardzikowa. W przypadku szkodników, na fasolce szparagowej lubią pojawiać się mszyce, jednak można pozbyć się ich ekologicznymi metodami sadząc w jej towarzystwie cząber lub okrywając młode roślinki siatką przeciw owadom – skuteczną szczególnie na śmietkę kiełkówkę. Jeżeli na uprawie pojawią się ślimaki warto zagon posypać piaskiem i trocinami, świetnie sprawdzi się również mączka bazaltowa. Gdy tylko zaobserwujemy żółknięcie liści fasoli, natychmiast trzeba zidentyfikować przyczynę i ją wyeliminować.
Najsmaczniejsze odmiany fasolki szparagowej
Wśród najsmaczniejszych i najchętniej uprawianych odmian fasolki szparagowej wymienić możemy:
- Fasolę Sonesta – odmiana żółta, karłowa o strąkach do 13 cm.
- Polka jest odmianą karłową i żółtą o strączkach do 14 cm obradzających niewielkie 50 cm krzaczki.
- Esterka należy do odmian wczesnych i zielonych. Jej zaletą jest brak włókien i długie strączki do 15 cm.
- Fasolka Nomad to odmiana karłowa, późna o ciemnozielonych strąkach do 13 cm długości.
- Złota Saxa to kolejna odmiana karłowa, niemniej wczesna o żółtych, bezwłóknistych strączkach o długości do 12 cm.
- Fasola Melissa to pnąca odmiana fasoli szparagowej a jej strąki są koloru fioletowego i są wyjątkowo długie, które doskonale nadają się do przetwórstwa.
Nie można zapominać również o innych odmianach fasoli, jak fasola biała, fasola czerwona czy fasola czarna. W tym wypadku nie je się całych strąków, ale są to odmiany uprawiane dla nasion. Również smacznych i bardzo zdrowych.
Fot. główna: Vilseskogen/flickr.com
