Koniec lata to czas, gdy zbiera się ostatnie plony warzyw, które były w ogródkach uprawiane od początku wiosny. Po zebranych uprawach zostają na grządkach puste miejsca, które można łatwo i funkcjonalnie zagospodarować – umieszczając w nich warzywa poplonowe. Zastosowanie takiego rozwiązanie nie tylko pozwoli cieszyć się zbiorami do końca jesieni, ale także sprawi, że gleba będzie utrzymana cały czas w dobrej kondycji.
Poplon i przedplon na warzywniak
Warzywa zaliczane do tzw. plonu głównego (np. marchewka, ogórek, czy seler) wysiewane są lub sadzone zazwyczaj od końca kwietnia do połowy maja. Natomiast już wczesną wiosną można uprawiać przedplony – warzywa odporne na niskie temperatury, których okres wegetacji jest stosunkowo krótki. Są one umieszczane w gruncie często już pod koniec marca.
Warzywa poplonowe – warzywa na poplon, autor: 12995263/pixabay.com
Analogiczna sytuacja dotyczy okresu, gdy warzywa głównego plonu zostaną już zebrane. Ostanie warzywa wykopuje się z grządek do końca września i wtedy również można umieścić w nich warzywa charakteryzujące się odpornością na zmienne warunki atmosferyczne oraz krótkich okresem wzrostu.
Jakie warzywa wysiać na poplon i kiedy to zrobić
Warzywniak zagospodarowany od wczesnej wiosny do późnej jesieni to dłuższa radość z własnych upraw, ale także troska o właściwą jakość gleby. Z powodzeniem puste miejsca po poplonach zebranych latem można zagospodarować innymi warzywami.
- kalarepa – jest to jedno z najmniej wymagających warzyw, a ponieważ ma bardzo krótki okres wegetacyjny, można je siać i cieszyć się zbiorami w różnych terminach
- rzodkiewka – okres wegetacji tego warzywa trwa ok. 30 dni, może być wysiewana w różnych terminach, jednak w miejscach nasłonecznionych, wymaga także regularnego podlewania
- jarmuż – roślina, która cieszy się coraz większą popularnością w Polsce, może być wkładana w glebę w lipcu i sierpniu, ma bardzo małe wymagania i może przeczekać zimę w gruncie
- rukola (inna nazwa rokietta siewna) – sieje się ją do połowy września, najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach w gliniasto – piaszczystej ziemi.
- koper – dobrze rośnie w sąsiedztwie kapusty i sałaty, można wysiewać go do końca sierpnia, nie jest jednak odporny na przymrozki
- szpinak – najlepiej sprawdza się gleba, w której wcześniej rosły marchewki lub wczesna kapusta ewentualnie groch, jest odporny na pierwsze przymrozki, jego zbiory przypadają na październik – dlatego najlepiej wysiać go do połowy sierpnia
W sierpniu na grządkach można posadzić roszadę sałaty kruchej i masłowej oraz endywię. Sałata masłowa ma krótszy okres wegetacji niż sałata krucha – ten wynosi ok. 40 dni, dlatego też plonowanie sałat jest rozciągnięte w czasie. Natomiast endywia powinna być sadzona na przełomie lipca i sierpnia. Rozety muszą zostać poddane bieleniu – gdy liście są już odpowiedniej długości, należy związać je ponad rozetą, co zapobiega wydobyciu się charakterystycznej goryczki, a same liście są bardziej delikatne i kruche.
Ważne wskazówki do uprawy poplonowej warzyw
Tradycja poplonu jest dosyć długa – stosowano ją tak naprawdę już tysiące lat temu na Bliskim wschodzie. Gdy ludzie przestali prowadzić koczowniczy styl życia zaobserwowali, że ziemie, które uprawiali, zaczynały jałowieć. Szukano więc sposobów, aby znaleźć rozwiązanie tego problemu – zaczęto siać rośliny na zmianę, a zimą, gdy jadalne rośliny nie rozwijały się, zastosowano międzyplon. Obecnie jest to powszechnie stosowana forma użyźniania gleby lub przedłużenie plonowania roślin. Prowadząc poplonową uprawę warzyw, warto pamiętać o kilku istotnych wskazówkach, które pozwolą cieszyć się własnymi uprawami.
- Poplon letni wysiewa się w lipcu i sierpniu, gdy posiane wiosną warzywa zostaną zebrane. Istotne jest, aby wcześniej odpowiednio przygotować glebę – oczyścić, spulchnić, rozbić ewentualne grudy oraz odchwaścić. Warto pamiętać, że niektóre plony będzie można zebrać w czasie późnej jesieni.
- W uprawie poplonu konieczne jest zmianowanie – wysiewane rośliny nie powinny zajmować stanowisk, które wcześniej zajmowały rośliny należące do tej samej rodziny botanicznej. Przestrzeganie tej zasady powoduje, że rośliny są bardziej odporne na szkodniki i choroby.
- Rośliny poplonowe powinny charakteryzować się stosunkowo krótkim czasem wegetacji i koniecznie należy pamiętać o właściwym nawodnieniu.
Rośliny wiążące azot
Jako warzywa poplonowe doskonale sprawdzają się rośliny strączkowe – żyjąc w aktywnej współpracy z bakteriami brodawkowatymi, w naturalny sposób wiążą azot atmosferyczny. Azot ten razem z resztkami pozostałymi po uprawie zostaje w glebie i w znaczący sposób poprawiając jej żyzność.
Rośliny strączkowe nazywane są także roślinami motylkowymi grubonasiennymi to rodzina roślin bobowatych. Zasadniczo uprawia się je dla nasion, które stosuje się w przemyśle spożywczym, kosmetycznym oraz wykorzystuje na paszę. Zalicza się do nich:
- łubin biały, żółty oraz wąskolistny
- groch pastewny, siewny i ogólnoużytkowy
- bobik
- wyka
- soja
Rośliny te są bardzo wrażliwe na brak dostępu do światła, dlatego powinny być uprawiane na stanowiskach nasłonecznionych. Najlepiej rosną na glebach żyznych, próchniczych i nie wymagają dużego nawodnienia.
Dlaczego warto wysiewać warzywa poplonowe?
Wykorzystanie wolnej przestrzeni na grządkach pozwala dłużej cieszyć się zbiorami. Warzywa poplonowe to porcja witamin i minerałów do późnej jesieni.
Poplon po co go siejemy?
Nawóz zielony, jak nazywany jest poplon, wzbogaca glebę w składniki pokarmowe, a w szczególności w azot. Chroni ziemię przed nadmiernym wysuszeniem, zwiększając jej zdolność do gromadzenia wody oraz hamuje rozrost chwastów. Poplon zdecydowanie sprzyja poprawie aktywności mikrobiologicznej ziemi.
Jakie warzywa wybrać na udany poplon?
Jako warzywa poplonowe bardzo dobrze sprawdzą się rośliny należące do rodziny roślin bobowatych i strączkowatych. Dobrze sprawdza się również rzodkiewka, szpinak czy koper ogrodowy. Ich uprawa nie stanowi większego problemu, a one same przyczyniają się do użyźnienia gleby.
Jakie warzywa można wysiewać we wrześniu?
Wrzesień jest miesiącem, który nadaje się doskonale do uprawy niektórych gatunków warzyw, których smakiem można cieszyć się jeszcze jesienią, czy już wczesną wiosną. Na zbiór jesienny doskonale nada się warzywa poplonowe jak choćby rzodkiewka, czy szczypiorek i koperek, a także sałaty. Wczesną jesień lubi także czosnek oraz pietruszka naciowa.
Jakie warzywa można uprawiać jako letni poplon?
Gleba nie lubi leżeć odłogiem, dlatego po zbiorze plonu głównego warto zagospodarować puste miejsce na grządkach siejąc warzywa poplonowe. Do warzyw, które doskonale sprawdzą się w tej roli, należy m.in. burak , fasola szparagowa, szpinak, kalarepa, rukola, a także rzepa i rzodkiew.
Fot. główna: Alexei_other/pixabay.com
