W skrócie
- Gatunki najpopularniejsze w uprawie doniczkowej w Polsce:
– aloes zwyczajny (Aloe vera),
– aloes drzewiasty (Aloe arborescens) - Uprawa:
– doniczka z otworami w dnie,
– lekka ziemia (kwiatowa zmieszana z piaskiem i potłuczonym keramzytem),
– warstwa drenażowa na dnie (kamyczki, żwir, keramzyt),
– oszczędne podlewanie, gdy podłoże jest już suche, do podstawka, nadmiar po godzinie odlać, miejsce słoneczne i jasne, ale nie bezpośrednie, południowe słońce,
– nawóz dla sukulentów raz w miesiącu. - Rozmnażanie: nasiona, pędy boczne, odrosty korzeniowe
- Właściwości: bakteriobójcze, przeciwzapalne, nawilżające, oczyszczające, poprawiające odporność, przecwigrzybiczne, przeczyszczające, lekko przeciwbólowe.
- Bogactwa aloesu:
– mikroelementy – m.in. cynk, magnez, potas, chrom, wapń, mangan, miedź, żelazo;
– witaminy – m.in. A, E, C oraz wiele z grupy B a także kwas foliowy;
– kwasy tłuszczowe – m. in. linolowy, oleinowy oraz kaprylowy;
– sterole roślinne;
– wiele innych substancji, w tym aloemodyna i aloina. - Działa na:
– otarcia, skaleczenia i rany,
– oparzenia,
– miejsca po ukąszeniu owadów,
– oparzenia słoneczne, ale również te innego rodzaju, powierzchowne skórę podrażnioną depilacją,
– zmiany skórne: egzema, łuszczyca, zmiany skórne, np. trądzik,
– stany zapalne w jamie ustnej. - Wykazuje działanie:
– nawilżające,
– tonizujące,
– przeciwbakteryjne,
– łagodzące,
– zapobiega przesuszaniu włosów i ich wypadaniu poprawiając ukrwienie skóry głowy. - Łagodzi dolegliwości i wykazuje działania prozdrowotne:
– wspomogą przy nieżycie i wrzodach żołądka,
– przy niestrawnościach,
– pobudzają apetyt,
– aloes wykazuje działanie żółciopędne oraz żółciotwórcze, pomaga więc przy problemach z wątrobą,
– wspomaga przemianę materii i ma działanie przeczyszczające,
– wspomaga detoksykację organizmu,
– wzmacnia układ odpornościowy,
– wpływa na obniżenie cholesterolu,
– ma zdolność wpływania na ciśnienie krwi.
Aloes (Aloe) to rodzaj jednoliściennych sukulentów liściowych, do których zalicza się aż około 550 gatunków. W naturze spotyka się zarówno formy krzewiaste jak i drzewiaste, byliny a czasami również liany. Rosną na Półwyspie Arabskim, Madagaskarze oraz w Afryce.
Sukulenty te wykształciły zdolności do przetrwania na terenach ubogich w wilgoć. Nam kojarzą się przede wszystkim jako rośliny doniczkowe i tylko w taki sposób mogą być w naszym klimacie uprawiane. W temperaturze poniżej 5oC bowiem giną. W naturze pięknie kwitną, w uprawie doniczkowej zdarza się to niezwykle rzadko. Pielęgnacja aloesu nie jest skomplikowana, a ze względu na jego właściwości warto jest mieć na parapecie doniczkę z tą rośliną.
Najpopularniejsze odmiany doniczkowe aloesu
W Polsce można uprawiać w doniczce wiele gatunków aloesu, jednak są dwa, które ze względu na swoje właściwości i wszechstronne zastosowanie uprawiane są najczęściej. Jest to aloes zwyczajny (Aloe vera), którego liście ułożone w formie rozety są mięsiste i grube, czasami nakrapiane. Mają bardzo słabo wykształcone kolce, które w niewielkiej liczbie porastają brzegi liści. Sukulent osiąga maksymalną wysokość 90 cm i czasami udaje się doczekać jego zakwitnięcia. Kwiatostany są w kolorze żółtym i są zebrane w długie grona.
Drugą popularną u nas odmianą jest aloes drzewiasty (Aloe arborescens), który odpowiednio pielęgnowany może osiągnąć ponad metr wysokości (w naturze dorasta do 5m). Ten sukulent ma łodygę i tworzy w doniczce ładnie rozgałęziony krzew. Liście są szarozielone a na ich brzegach porastają niewielkie kolce.
Uprawa i pielęgnacja aloesu w doniczce
Uprawa aloesu to nic skomplikowanego. Wystarczy dobrać odpowiednią do wielkości rośliny doniczkę. A wiedzieć należy, że aloes przesadza się co kilka lat, więc powinna zapewnić mu stabilność na ten czas. W dnie doniczki powinny być otwory, gdyż sukulent dużo lepiej znosi przesuszenie niż zalanie. Podłoże musi być lekkie i przepuszczalne, dobrze jest kupić ziemię dedykowaną sukulentom, a jeśli wybieramy tę do kwiatów, trzeba ją połączyć z piaskiem lub drobnym żwirkiem i potłuczonym drobno keramzytem. Na dnie dobrze jest ułożyć warstwę drenażową z kamyczków.
Najbardziej odpowiednie miejsce dla aloesu to takie, gdzie docierają promienie słoneczne i jest jasno. Ale roślina nie może być narażona na bezpośrednie promienie południowego słońca. Także albo miejsce na wschodnim lub zachodnim parapecie, a jeśli południowe słońce to tylko rozproszone, np. zza firanki.
Zarówno podlewanie aloesu jak i jego nawożenie powinno być bardzo oszczędne. Nigdy nie polewa się rośliny wodą. Wlewa się ją do spodka, który powinien być dość głęboki a po godzinie wylewa pozostałość. Zasilać można raz w miesiącu, wystarczy niewielka dawka nawozu dla sukulentów.
Rozmnażanie aloesu
Aloes można rozmnożyć na trzy sposoby:
- Wysiewając nasiona do lekkiej, wilgotnej ziemi od lutego do kwietnia.
- Drugi sposób, to wykorzystanie pędów bocznych (wyrastają w kącikach liści), które ostrym nożykiem wycina się u samej nasady. Taką szczepkę trzeba zawinąć delikatnie w papierowy ręcznik i umieścić na 3 do 5 dni w suchym i ciemnym miejscu. Później umieszcza się je w stale wilgotnym podłożu, gdzie wypuszczą korzenie. Można je również włożyć do pojemnika z wodą. Gdy szczepka się ukorzeni, można ją posadzić w doniczce.
- Najprościej jest rozmnożyć aloes poprzez odrosty korzeniowe. W trakcie przesadzania bez problemu oderwą się od rośliny macierzystej. Miejsce uszkodzone dobrze jest zasypać węglem drzewnym.
Właściwości aloesu
Aloes jest znany ze swych właściwości od wieków. Jego zwyczajne, niepozorne liście mają w sobie mnóstwo cennych substancji. Wiedziały o tym już nasze prababcie, dlatego nie było domu, w którym nie zajmowałby honorowego miejsca na parapecie. Nie wszystkie aloesy mają prozdrowotne oddziaływanie, na pewno są to te uprawiane w doniczkach, jak zwyczajny czy drzewiasty.
Właściwości:
- bakteriobójcze
- przeciwzapalne
- nawilżające
- oczyszczające
- poprawiające odporność
- przeciwgrzybicze
- przeczyszczające
- lekko przeciwbólowe
Bogactwa aloesu:
- mikroelementy – m.in. cynk, magnez, potas, chrom, wapń, mangan, miedź, żelazo
- witaminy – m.in. A, E, C oraz wiele z grupy B a także kwas foliowy
- kwasy tłuszczowe – m. in. linolowy, oleinowy oraz kaprylowy
- sterole roślinne
- oraz wiele innych substancji, w tym aloemodyna i aloina
Zastosowanie aloesu
Zastosowanie zewnętrzne
Właściwości lecznicze posiada żel, który pojawia się po przecięciu liścia a także sok oraz miąższ ze środka liścia.
Działają przede wszystkim na:
- otarcia, skaleczenia i rany
- oparzenia
- miejsca po ukąszeniu owadów
- oparzenia słoneczne, ale również te innego rodzaju, powierzchowne
- skórę podrażnioną depilacją
- zmiany skórne: egzema, łuszczyca, zmiany skórne, np. trądzik
- stany zapalne w jamie ustnej
Wykazuje działanie:
- nawilżające
- tonizujące
- przeciwbakteryjne
- łagodzące
- zapobiega przesuszaniu włosów i ich wypadanie poprawiając ukrwienie skóry głowy
Zastosowanie wewnętrzne
Sok z aloesu, napoje czy wywary pomagają w łagodzeniu różnych dolegliwości, ale również wykazują działania prozdrowotne:
- wspomogą przy nieżycie i wrzodach żołądka
- przy niestrawnościach
- pobudzają apetyt
- aloes wykazuje działanie żółciopędne oraz żółciotwórcze, pomaga więc przy problemach z wątrobą
- wspomaga przemianę materii i ma działanie przeczyszczające
- wspomaga detoksykację organizmu
- wzmacnia układ odpornościowy
- wpływa na obniżenie cholesterolu
- ma zdolność wpływania na ciśnienie krwi
fot. główne photosforyou / pixabay.com
