Hortensje należą do jednych z ulubionych krzewów kwiatowych sadzonych na rabatach naszych przydomowych ogródków i nie tylko. Zadbane i zdrowe są przepiękną ozdobą. Niestety jak wiele innych roślin ogrodowych mogą być one podatne na choroby, które wynikać mogą z warunków pogodowych, błędów pielęgnacyjnych itp. Uważne obserwowanie roślin pozwala jednak w porę przeciwdziałać i zwalczać choroby, a co za tym idzie utrzymać urodę kwiatów na długo. Jakie objawy powinny być dla nas powodem do niepokoju? Jak możemy skutecznie zwalczać choroby hortensji?
Choroby hortensji i ich zwalczanie
Chloroza hortensji – przyczyny i objawy
Najczęstszą z chorób, które zaobserwować możemy na hortensji jest chloroza, która jest wynikiem złych warunków siedliskowych i błędów w pielęgnacji roślin. Chloroza hortensji dotyka krzewy rośliny wówczas, gdy podłoże w którym zostały posadzone ma zbyt wysoki odczyn pH – hortensje preferują ziemię kwaśną lub lekko kwaśną, a co za tym idzie – nie rosną dobrze na podłożach zasadowych. Objawem choroby jest żółknąca blaszka liściowa, podczas gdy nerwy na niej pozostają zielone. W wyniku niedostatecznej kwasowości gleby hortensje tracą możliwość pobierania składników mineralnych z podłoża, w tym między innymi żelaza.
Choroby fizjologiczne hortensji
- Chloroza hortensji
Najczęstszą z chorób, które zaobserwować możemy na hortensji jest chloroza, która jest wynikiem złych warunków siedliskowych i błędów w pielęgnacji roślin. Chloroza hortensji dotyka krzewy rośliny wówczas, gdy podłoże w którym zostały posadzone ma zbyt wysoki odczyn pH – hortensje preferują ziemię kwaśną lub lekko kwaśną, a co za tym idzie – nie rosną dobrze na podłożach zasadowych. Objawem choroby jest żółknąca blaszka liściowa, podczas gdy nerwy na niej pozostają zielone. W wyniku niedostatecznej kwasowości gleby hortensje tracą możliwość pobierania składników mineralnych z podłoża, w tym między innymi żelaza.
Jak zwalczać? Jeżeli zauważymy pierwsze objawy należy zweryfikować odczyn podłoża – najszybciej z pomocą kwasomierza lub papierków lakmusowych. Jeżeli pH jest wysokie, najlepiej wykorzystać do zakwaszenia podłoża nawóz z siarką lub z żelazem (np. w postaci oprysku chelatem żelaza). Pomocne będzie także uzupełnienia ziemi pod rośliną kwaśnym torfem i zastosowanie ściółkowania solidną warstwą kory sosnowej.
- Poparzenia liści
Inną chorobą fizjologiczną są poparzenia, które powstają na skutek intensywnej ekspozycji na słońce i upał. Zbyt dużo słońca oraz przesuszone podłoże może wpłynąć na poważne uszkodzenie hortensji.
Jak zwalczać? W przypadku poparzeń liści lepiej im przeciwdziałać – w okresie upałów, rośliny warto przenieść w lekko zacienione miejsca i zadbać o ich regularne podlewanie.
Choroby grzybowe hortensji
Szczególnie częstym problemem w uprawie hortensji są choroby grzybowe. Należą do nich między innymi:
- Szara pleśń
Szara pleśń należy ona do szczególnie uciążliwych chorób grzybowych, które często pojawiają się w ogrodach. Jej objawy najczęściej występują się na skutek długotrwałych opadów atmosferycznych w ogrodzie, które wywołują nadmierną wilgotność. Objawy szarej pleśni początkowo przypominają wodniste plamy na liściach, jednak te szybko zmieniają się w palący, szary nalot będący formą skupisk zarodników. Szare plamy rozprzestrzeniają się kolejno z młodych liści na pąki i kwiaty, czego efektem są liczne deformacje i przebarwienia. Części roślin, które uległy porażeniu stają się brunatne i gniją.
Jak zwalczać? Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby należy usunąć uszkodzone fragmenty hortensji i wykonać opryski chorych roślin preparatami grzybobójczymi.
- Mączniak prawdziwy
Mączniak prawdziwy to kolejna choroba dotykająca krzewy hortensji. Objawia się on w postaci białego nalotu i należy do powszechnych chorób grzybowych występujących w ogrodach. Porażone rośliny pokryte są dużymi plamami z białym nalotem, który przypomina mąkę. Choroba ta szybko rozprzestrzenia się po kolejnych liściach, pędach i kwiatach, które zaczynają brązowieć i zamierać. Mączniak prawdziwy jest na ogół wynikiem nadmiernie ciepłej i wilgotnej pogody, jak i intensywnego podlewania deszczownicą (szczególnie na wieczór), która moczy całą powierzchnię roślin.
Jak zwalczać? Jeżeli zauważymy pierwsze objawy choroby należy działać bez zbędnej zwłoki. Niezbędne staje się w tym celu zastosowanie preparatów ochrony roślin, które przeznaczone są do zwalczania chorób grzybowych. Profilaktycznie rośliny warto opryskiwać ekologicznymi, domowymi roztworami np. z drożdży, wywarami lub wyciągami roślinnymi o działaniu przeciwgrzybiczym.
- Mączniak rzekomy
Podobnie jak mączniak prawdziwy, również i mączniak rzekomy stanowi częsty problem w uprawie hortensji. Jego obecność charakteryzują żółte, a z czasem brązowiejące plamy, które w konsekwencji powodują całkowite opadanie liści. Roślina zaatakowana przez mączniaka rzekomego wyraźnie traci na atrakcyjności i jest mocno osłabiona. Najczęstszą przyczyną mączniaka jest nadmierna wilgotność i umiarkowane temperatury ok. 20 °C, które utrzymują się przez dłuższy czas.
Jak zwalczać? Podstawą jest w tym wypadku wczesne wykrycie choroby. Należy usuwać zainfekowane części rośliny oraz wykonać oprysk preparatami grzybobójczymi.
- Biała zgnilizna
Biała zgnilizna jest chorobą, która w początkowej fazie dotyka korzenie. Zaczynają one gnić, czego efektem jest zablokowanie możliwości pobierania przez nie składników odżywczych z podłoża i w konsekwencji zamieranie hortensji. U młodych roślin zauważyć możemy przy tym ciemniejące pędy i liści, które stopniowo zaczynają gnić, a na ich powierzchni pojawia się biały nalot oraz małe czarne cysty będące przetrwalnikiem grzybów.
Jak zwalczać? Niezwłocznie po zaobserwowaniu pierwszych niepokojących objawów należy zastosować opryski preparatami grzybobójczymi.
- Szara zgnilizna
W wilgotnych warunkach młode pędy hortensji może zaatakować szara zgnilizna, objawiająca się jasnoszarymi plamami gęstego nalotu. Choroba ta z pędów przenosi się na kolejne części roślin, szybko atakując całe okazy. Najczęściej zarodniki chorobowe przenoszą się drogą kropelkową i poprze powietrze, dlatego w razie zaobserwowania objawów nie należy zwlekać z działaniem zapobiegawczym.
Jak zwalczać? Porażone części rośliny należy całkowicie usunąć, a następnie wykonać oprysk preparatami grzybobójczymi.
- Plamistość liści hortensji
Choroba, jaką jest plamistość liści hortensji wywoływana jest przez różne gatunki grzybów. Jej objawem są między innymi brunatne bądź jasnobrązowe plamy na liściach, które otacza czerwona obwódka. Plamistość niezwykle szybko się rozprzestrzenia, porażając kolejne liście, które w konsekwencji zasychają i opadają. Choroba ta często dotyka rośliny, pod którymi pozostają zainfekowane opadnięte liście, poddane są nadmiernym opadom deszczu lub są w całości moczone podczas podlewania. Podatne są również okazy posadzone na nieodpowiednich stanowiskach, cierpiące z powodu niedostatku światła i nadmiernego zagęszczenia.
Jak zwalczać? W przypadku zaobserwowania pierwszych objawów warto szybko zareagować stosując preparaty ochrony roślin o działaniu przeciwgrzybiczym. Należy oczyścić także przestrzeń wokół krzewów z pozostałości dotkniętych chorobą liści, a podczas podlewania unikać moczenia całych krzewów. Zebranych liści z oznakami chorobowymi nie należy dodawać do kompostu, gdyż stanie się on źródłem zakażeń plamistością liści u innych roślin.
Choroby wirusowe hortensji
Poza chorobami grzybowymi, hortensje nierzadko padają ofiarą chorób wirusowych. Najczęściej dotyka je:
- Pierścieniowa plamistość
Objawem pierścieniowej plamistości jest pojawienie się na liściach hortensji rozmytych plam w formie pierścieni. Choroba powoduje w konsekwencji marszczenie się liści, a także uniemożliwia puszczanie pąków bądź ich liczne defekty i słaby rozwój.
Jak zwalczać? Zaatakowane chorobą wirusową rośliny trzeba całkowicie usunąć, najlepiej spalić – nie ma możliwości ich uratowania. Należy przy tym pamiętać, aby na stanowisku po zainfekowanych roślinach nie sadzić nowych hortensji, gdyż z dużym prawdopodobieństwem również i one ulegną chorobie.
Jak zapobiegać chorobom hortensji?
Aby zadbać o zdrowie i urodę krzewów hortensji musimy pamiętać o:
- zapewnieniu roślinom podłoża kwaśnego lub lekko kwaśnego;
- regularnym podlewaniu krzewów, uważając przy tym, aby nie polewać liści;
- zapewnieniu im lekko zacienione stanowisko;
- unikaniu nadmiernego zagęszczenia roślin;
- starannym nawożeniu zgodnie z ich potrzebami;
- regularnej obserwacji krzewów i reagowaniu w chwili zauważania niepokojących objawów chorobowych;
- usuwaniu uszkodzonych liści lub dotkniętych chorobą części roślin – nie dodając ich do kompostu;
- stosując profilaktyczne opryski ekologiczne domowej roboty (lub zakupione w sklepach ogrodniczych).
I nieważne czy jest to hortensja ogrodowa, hortensja drzewiasta, hortensja doniczkowa, hortensja piłkowana – wszystkim im grożą choroby. Dlatego bardzo ważna jest prawidłowa pielęgnacja hortensji.
Fot. główna: MurderousPass/pixabay.com
