Kosmos podwójnie pierzasty (łac. Cosmos bipinnatus) to roślina znana również jako onętek, ponetka, warszawianka lub wschodniaczek, która naturalnie wywodzi się z Meksyku Ameryki Północnej i Środkowej, rośnie także na Karaibach i w Azji. W naszym kraju należy do roślin wyjątkowo cenionych za niezwykłe walory dekoracyjne. Co warto wiedzieć o jego uprawie?
Charakterystyka kosmosu podwójnie pierzastego
Kosmos jest rośliną osiągającą średnio 100-120 cm wysokości, charakteryzuje się rozgałęzionym i wzniesionym pokrojem. Ma przy tym drobne i podwójnie pierzaste jasnozielone listki, które dopełniają tworzące koszyczki kwiaty o średnicy 8-10 cm. Ich wybarwienie w formie języczkowej najczęściej przyjmuje kolor biały lub różowy, jednak wewnątrz koszyczka, kwiaty rurkowe są żółte. Wśród licznych odmian oferuje on także kwiaty w kolorach karminowych i czerwieniach, które pięknie kontrastują z żółtą tarczą kwiatów rurkowych. Owocem rośliny jest niełupka. Kwitnienie kosmosu podwójnie pierzastego przypada na okres od lipca do października.
Kosmos podwójnie pierzasty – uprawa i pielęgnacja, autor: MariaCielo/pixabay.com
Uprawa i wymagania kosmosu podwójnie pierzastego
Kosmos podwójnie pierzasty ceni stanowiska słoneczne, ciepłe i osłonięte od wiatru. Najlepiej rośnie na podłożu żyznym, lekkim, przepuszczalnym, średnio wilgotnym, a przy tym niezbyt zasobnym w składniki pokarmowe – ich nadmiar powoduje rozrost części zielonych rośliny, a wszystko to kosztem kwiatów. Wysiew kosmosu warto przeprowadzić w marcu lub kwietniu do inspektu – nasiona można pozyskać z przekwitłych kwiatów – gdzie wykiełkują po 4-10 dniach. Do gruntu rośliny można przenieść w połowie maja, gdyż są one wrażliwe na przymrozki.
Pielęgnacja kosmosu podwójnie pierzastego
Onętek ceni żyzne podłoża, dlatego przed sadzeniem warto zasilić je kompostem. Później nawożenie nie jest już konieczne. Podczas pielęgnacji warto usuwać przekwitłe kwiaty, co pobudzi roślinę do zawiązywania nowych pąków. Ponieważ rośliny te mogą ulegać złamaniu na skutek silnego wiatru, dobrze jest zapewnić im podporę lub sadzić je na słonecznych stanowiskach przy altanach, ogrodzeniach lub przy wyższych roślinach. Podlewanie ich niezbędne jest wyłącznie w przypadku młodych roślin – starsze poradzą sobie nawet przy dłuższych okresach suszy.
Rozmnażanie i sadzenie kosmosu podwójnie pierzastego
Rozmnażanie kosmosu podwójnie pierzastego wykonujemy poprzez wysiew nasion. Wysiane w inspekcie w kwietniu rośliny, przenosimy na miejsce stałe w maju, dbając o zapewnienie rozstawy 40×50 cm. Nasiona można także wysiać bezpośrednio do gruntu na wiosnę, jednak wówczas zakwitną odpowiednio później. Zbyt gęsto wysiane siewki należy przerwać. Pierwsze kwiaty na kosmosie zaobserwować możemy najczęściej w sierpniu – wcześniej ozdobią nasz ogród te wysiane wcześniej w inspekcie. Raz wysiane onętki co roku mogą wysiewać się samodzielnie, jednak lepiej nad tym zapanować i prowadzić uprawę wysiewając nasiona w miejscach na to zaplanowane.
Choroby i szkodniki kosmosu podwójnie pierzastego
Kosmos podwójnie pierzasty jest rośliną, która rzadko atakują szkodniki i choroby. Sporadycznie można spotkać na nim ślimaki oraz mszyce.
Ciekawe odmiany i zastosowanie kosmosów
Warszawianka to roślina idealna do ogrodów, ale i jako kwiat cięty. Właściwie posadzony stworzyć może na rabatach niezwykłe aranżacje, a przy tym pięknie odczaruje nieużytki lub niezagospodarowane przestrzenie z jałową ziemią. Kosmosy podwójnie pierzaste doskonale sprawdzają się w ogrodach rustykalnych i naturalistycznych, bądź na kwietnych łąkach. Wśród pięknych odmian znajdziemy między innymi:
- ‘Sensation Pink’ o pojedynczych i różowych kwiatach;
- ‘Sensation Red’ – onętek w odcieniu czerwieni;
- ‘Sensation White’ – odmiana o białym wybarwieniu kwiatów;
- ‘Sonata Carmine’ – odmiana niska, oferująca duże, karminowe kwiaty;
- ‘Sea Shells’ – onętek o lekko rurkowatych kwiatostanach;
- ‘Sonata Pink Blush’ – odmiana niska o różowych kwiatach;
- ‘Sonata White’ – odmiana o śnieżnobiałym odcieniu kwiatów;
- ‘Antiquity’ – kosmos o bordowym wybarwieniu kwiatów;
- ‘Candy Stripe’ – odmiana o interesującym białym odcieniu kwiatów, które pokrywają wzorzyste plamki i przebarwienia.
Fot. główna: GoranH/pixabay.com
