Powojniki (Clematis) z roku na rok zyskują na popularności. A powojniki wielkokwiatowe są tymi, które są wybierane w pierwszej kolejności. I choć są mniej odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne i środowiskowe niż powojniki botaniczne czy też powojniki bylinowe, to ze względu a przecudnej urody, duże kwiaty, które zdobią pędy przez wiele miesięcy, to właśnie one królują w ogrodach.
Jak wyglądają powojniki wielkokwiatowe
Powojniki wielkokwiatowe ze względu na kwiaty, które osiągają (w zależności od odmiany) nawet 25 cm średnicy, są najczęściej wybieranymi pnączami do ogrodów spośród wielu rodzajów dostępnych u nas clematisów. A jest z czego wybierać, stworzono bowiem już całe mnóstwo odmian, krzyżując klematisy z różnych grup między sobą. I wciąż powstają nowe mieszańce. Różnią się od siebie długością pnączy, kształtem, wielkością, budową i kolorem kwiatów oraz porą kwitnienia. Wśród clematisów wielkokwiatowych są te bardziej i mniej wymagające.
Czy wiecie, że wśród koloru kwiatów powojników nie ma tylko zielonego i czarnego? Poza tym w najróżniejszych odcieniach są to kwiaty białe, żółte, różowe, niebieskie, fioletowe czy czerwone. Dostępne są również odmiany o kwiatach dwubarwnych, wielobarwnych lub ciekawe kwiaty w paski.
W zależności od odmiany powojniki wielkokwiatowe osiągają od 2 do nawet 4 metrów wysokości. Jedne kwitną na pędach tegorocznych, inne na dwuletnich, co warto wiedzieć jeśli chcemy je przycinać. Są też takie odmiany, które w jednym sezonie kwitną dwukrotnie. Najpopularniejszym podziałem klematisów wielkokwiatowych jest ten dzielący ja na powojniki wielkokwiatowe wczesno kwitnące oraz powojniki wielkokwiatowe późno kwitnące.
Uprawa powojników wielkokwiatowych
Uprawa powojników wielkokwiatowych nie jest skomplikowana ani nazbyt pracochłonna. Jeśli chodzi o wybór miejsca, to stara zasada mówi, że góra pnącza powinna być w słońcu, a dół w cieniu. Ale oczywiście i tutaj są wyjątki, niektóre powojniki będą sobie dobrze radziły w cieniu, a niektóre (zwłaszcza te o białych i barwnych, ale bardzo jasnych kwiatostanach) z natury wolą lekki półcień. Ale wszystkie one najlepiej rosną wówczas, gdy podłoże w którym rosną je zacienione. Głównym powodem jest to, że clematisy źle znoszą przesuszone podłoże.
Klematisy wielkokwiatowe są pnączami, dlatego konieczne jest sadzenie ich przy podporach. Może to być pergola, siatka, ogrodzenie, drzewo (dla tych lubiących zacienienie). Mogą też rosną przy budynkach, murach czy ścianach, ale tam najlepiej jest postawić dla nich jakiś stelaż.
I tutaj pojawia się kolejny wymóg w ich uprawie, a mianowicie grube ściółkowanie podłoża. Zabieg ten na dłużej zatrzymuje w ziemi wilgoć, chroni korzenie przed przegrzaniem latem i przemarznięciem zimą. Do tego naturalna ściółka rozkładając się zasila podłoże w próchnicę, a przy tym pięknie się prezentuje.
Powojniki wielkokwiatowe kupuje się najczęściej w doniczkach, w których od początku rosną. Dlatego można je sadzić w każdym momencie od wiosny do jesieni. Oczywiście te zasadzone latem (oraz wówczas, gdy długo nie pada) muszą być systematycznie i obficie podlewane.
Jeśli podłoże w naszym ogrodzie jest dla clematisów wielkokwiatowych optymalne, czyli żyzne i przepuszczalne, to je po prostu sadzimy w dołku najlepiej ok. 3 razy większym od bryły korzeniowej. Jeśli natomiast jest lekkie i piaszczyste albo ciężkie i gliniaste, wówczas wykupuje się solidny dołek i wypełnia go mieszaniną kompostu, odkwaszonego torfu, ogrodowej ziemi, wiórów lub kory drzew liściastych. i dopiero w takiej mieszance sadzi się roślinę. Gdy ziemia jest ciężka można do tej mieszanki dodać jeszcze perlit, wermikulit, keramzyt lub piasek albo żwir, a jeśli jest piaszczysta i jałowa na dnie można poukładać grube gałęzie, żeby rozkładały się i dostarczały przez czas jakiś próchnicę.
Clematisy wielkokwiatowe kupowane z nagim korzeniem sadzi się wiosną lub jesienią. Inne zasady sadzenia są takie same.
Pielęgnacja powojników wielkokwiatowych
W kwestii podlewania powojników wielkokwiatowych trzeba zachować umiar. Są odmiany mniej lub bardziej odporne na niedobór lub nadmiar wody, ale generalnie wilgotność podłoża powinna być na stałym, umiarkowanym poziomie. Dlatego klematisy wielkokwiatowe należy w okresach bezdeszczowych należy podlewać.
Clematisy wielkokwiatowe trzeba również nawozić. Koniecznie wiosną, a i w okresie kwitnienia warto zasilić podłoże choćby dolewając do wody biohumus. Można również stosować nawozy mineralne dla roślin kwitnących, albo te dedykowane clematisom.
O roli ściółkowania w uprawie klematisów już pisaliśmy. Zostało jeszcze przycinanie, co jest w ich uprawie kluczowym zabiegiem pielęgnacyjnym.
Generalnie odmiany klematisów u nas sprzedawanych są mrozoodporne, ale wszystkie młode rośliny muszą być przez pierwsze lata przed zimą zabezpieczane. Dobrze jest wokół pędu usypać spory kopczyk, a przed nadejściem arktycznych mrozów dobrze jest owinąć pędy, choć do pewnej wysokości, bo nawet gdy reszta przemarznie, to roślina się odrodzi.
Przycinanie powojników wielkokwiatowych
Przycinanie clematisów wielkokwiatowych jest kluczowe o tyle, że różne odmiany należy w inny sposób przycinać. Kupując więc konkretne pnącze sprawdź do której grupy należy.
Są zatem clematisy wielkokwiatowe, które można, ale wcale nie trzeba przycinać, choć cięcia sanitarne, które pozwalają na pozbycie się pędów połamanych, uschniętych, przemarzniętych czy chorych powinny być w przypadku wszystkich roślin przeprowadzane wiosną.
Poza tym są generalnie dwa rodzaje powojników: te, które kwitną na pędach tegorocznych, więc bez problemu można je przycinać nawet radykalnie, co powoli im się mocniej rozkrzewiać i bujniej kwitnąć oraz te, które kwitną na starych pędach, więc tych się nie przycina wiosną, a w momencie, gdy kwiaty już przekwitną. W ich wypadku nie zaleca się cięć radykalnych. Są też powojniki, których pędy zamierają zimą same i należy je usunąć, a one odrosną kolejnej wiosny wypuszczone przez pędy podziemne. Mowa tu choćby o powojnikach bylinowych.
Odmiany powojników wielkokwiatowych
Jest wiele rodzajów powojników wielkokwiatowych, ale najczęściej klematisy te dzielone są na dwie grupy: powojniki wielkokwiatowe wcześnie kwitnące oraz powojniki wielkokwiatowe późno kwiatowe.
Powojniki wielkokwiatowe wcześnie kwitnące
Pnącza należące do grupy powojników wielkokwiatowych wcześnie kwitnących osiągają od 1,5 do 4 metrów wysokości. Kwitną na pędach zeszłorocznych w maju i czerwcu i bardzo często powtarzają kwitnienie we wrześniu. Warto wspomnieć, że jeśli pierwsze kwitnienie to kwiaty pełne, to kwitnienie wrześniowe nie jest już tak bujne, a kwiaty są pojedyncze. Kwiatostany mogą osiągać nawet 25 cm średnicy, ale są też odmiany o kwiatach mających 10 cm średnicy.
Powojniki tego rodzaju mogą nie być przycinane poza cięciami sanitarnymi. Jeśli jednak ktoś decyduje się na cięcia, to nie mogą być one zbyt radykalne, wiekowe już rośliny przycina się na wysokości metra-półtora, generalnie nie przycinając już pędów porządnie zdrewniałych. Natomiast młode rośliny zaczyna się przycinać na wysokości 30 cm w kolejnym roku po posadzeniu, a w kolejnych latach coraz wyżej. Tnie się już po przekwitnięciu kwiatów.
Odmiany powojników wielkokwiatowych wcześnie kwitnących
Skrót BRP przy nazwie oznacza, że roślina ma certyfikat, jest chroniona prawem autorskim, a jej samodzielne rozmnażanie jest nielegalne.
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Akafuji’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Azure Ball’ PBR
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Ai-Nor’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Blue Explosion’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Chalcedony’
- Powojnik wielkokwitowy 'Andromeda’
- Powojnik wielkokwitowy 'The Heroes of Warsaw’
- Powojnik wielkokwitowy 'Zosia’ PBR
- Powojnik wielkokwitowy 'My Darling’
- Powojnik wielkokwitowy 'Lavender Beauty’
- Powojnik wielkokwitowy 'Hoshi-no-flamenco’
- Powojnik wielkokwitowy 'Copernicus’ PBR
- Powojnik wielkokwitowy 'Fryderyk Chopin’
- Powojnik wielkokwitowy 'Hania’ BRP
- Powojnik wielkokwitowy 'Little Mermaid’
- Powojnik wielkokwitowy 'Omoshiro’
Powojniki wielkokwiatowe późno kwitnące
Pnącza te osiągają od 2 do 4 metrów wysokości, a kwiaty na ich pędach pojawiają się w drugiej połowie czerwca i pierwszej lipca. Ich kwiaty nie osiągają aż tak spektakularnych wielkości jak u niektórych odmian tych wcześnie kwitnących, ale osiągają 10-20 cm średnicy.
Ten rodzaj powojników, by pięknie i obficie kwitł potrzebuje radykalnych cięć, najlepiej na wysokości 20-30 cm nad ziemią (zostawia się 2-3 pary pączków). Gdy rośliny są już wiekowe, pędy zostawia się na wysokość 50 cm.
- Powojnik wielkokwitowy Clematis ’Rouge Cardinal’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Rasputin’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Roko-Kolla’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Romantika’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Mazowsze’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Barbara’ PBR
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Perida’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Snow Storm’ PBR
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Omoshiro’
- Powojnik wielkokwitowy Clematis 'Piilu’
- Powojnik wielkokwitowy 'Clematis Grunwald’ PBR
Fot. główna: Powojniki wielkokwiatowe – Clematis 'Rouge Cardinal’, autor: Herbythyme, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org
