Kroton domowy (Codiaeum), znany jako trójskrzyn to roślina o liściach wybarwionych w różnych odcieniach zieleni, żółci oraz czerwieni. Należy on do wyjątkowo kapryśnych i wymagających odmian, dlatego jest rośliną dla zapalonych ogrodników. Jej delikatność sprawia, że szkodzić może jej dym papierosowy lub wyziewy z kuchni gazowych. Nie zmienia to jednak faktu, że kroton jest wyborem o wyjątkowych walorach dekoracyjnych, ale uwaga – to roślina trująca, dlatego powinna być umiejscawiana z dala od dzieci i zwierzaków domowych.
Uprawa krotonu w doniczce
Dla domowej uprawy rośliny dostępne są gównie w odmianie pstrej, która dość dobrze znosi warunki panujące w mieszkaniach. Najlepiej rośnie na stanowiskach jasnych, ale niekoniecznie mocno nasłonecznionych. W ciemnym otoczeniu liście rośliny tracą swoje intensywne kolory, stają się mniejsze i bardziej zielone. Te pochodzące z Dalekiego Wschodu rośliny lubią wilgoć, dlatego w suchym powietrzu domu, stają się bardziej wrażliwe na słońce, czego efektem mogą być jasne, z czasem brązowiejące plamy.
Najtrudniejszą porą dla krotonów jest zima, kiedy to z braku światła i nadmiaru suchego powietrza mogą ulegać zniszczeniu. Warto zadbać o utrzymanie optymalnych dla nich warunków np. stosując nawilżacze powietrza. W uprawie doniczkowej są one wrażliwe na suche, ale i zbyt mokre podłoże, dlatego warto podlewać je z rozwagą. Najlepiej działa na nie deszczówka lub przegotowana woda. Optymalną temperaturą dla krotonów jest 20-24°C. Rośliny te dodatkowo bywają narażone na przeciągi i wahania temperatury, dlatego wystarczy jeden zimowy przeciąg, aby straciły wszystkie liście. Gatunki pochodzące z tropikalnych części świata nie są w stanie znieść temperatur poniżej 15°C, dlatego lepiej nie inwestować w nie zimą.
Rozmnażanie starszych egzemplarzy można wykonać poprzez pozyskanie sadzonki, najlepiej w okresie wiosennego przycinania rośliny. Można uzyskać ją poprze odcięcie pędu wierzchołkowego z kilkoma liśćmi, który następnie należy umieścić w wodzie. Po spłynięci mlecznego soku (trującego) sadzonki można przełożyć do ukorzeniacza. Można ją przesadzić do doniczki wypełnionej piaskiem zmieszanym z torfem, przykryć folią i ustawić w ciepłym miejscu – najlepiej w temperaturze 25-28°C.
Kroton może być również uprawiany w ogrodzie. Aukuba japońska, potocznie nazywana krotonem ogrodowym może być uprawiana na kwiatowych rabatach lub sadzona w formie żywopłotu.
Pielęgnacja krotonów w domu
Krotony cenią słoneczne, ale niezbyt jasne miejsca. Idealnym podłożem dla nich jest lekko wilgotna ziemia, którą należy regularnie sprawdzać, umiarkowanie podlewając roślinę – zimą oszczędniej niż latem. Po zakupie krotonu, warto odczekać chwilę aż przyzwyczai się do nowych warunków, aby następnie przesadzić go do gleby lepiej utrzymującej wilgoć. Rośliny te lubią zraszanie liści, a młode okazy dobrze jest postawić na szerokiej podstawce wyłożonej keramzytem i regularnie zalewać go wodą.
W nawożeniu krotonów najlepiej stosować nawozy o długotrwałym działaniu. Podczas przesadzania warto pomieszać ich granulki z ziemią, a już przesadzone okazy, można nawozić umieszczając w ziemi granulki sklejone w koreczki. Całorocznie można roślinę także podlewać roztworem nawozu wieloskładnikowego przeznaczonego dla roślin ozdobnych.
Przesadzanie kwiatów najlepiej wykonywać co roku – szczególnie w przypadku młodych roślin, później wystarczy zadbać o to co 2-3 lata. Warto pamiętać o położeniu na dnie doniczki warstwy drenażu, gdyż rośliny te lubią przepuszczalne podłoże, najlepiej o lekko kwaśnym podłożu – np. połączenie ziemi uniwersalnej z dodatkiem kwaśnego torfu.
Podczas pielęgnacji liści trójskrzynów warto regularnie usuwać z nich kurz z pomocą wilgotnej gąbki lub spłukiwać je letnią wodą. Przycinanie rośliny pozwoli dodatkowo wytworzyć roślinie nowe pędy (najlepiej robić to wiosną, na przełomie lutego i marca). Przycięte miejsca dobrze jest pokryć sproszkowanym węglem, co pozwoli zatrzymać wyciek trującego mleczka.
Odmiany krotonów
Do uprawy w mieszkaniu najczęściej wybierane są odmiany takie jak:
- ‘Creigii’ – odmiana o pięknych liściach z żółtymi nerwami, rzadko kwitnie, gdyż wymaga bardzo ścisłych warunków uprawy.
- ‘Golden Bell’ – odmiana o wielokolorowych liściach o kanciastym kształcie.
- ‘Petra’ to trójskrzyn o liściach w odcieniu intensywnej zieleni przełamanej mocno zaznaczonymi nerwami w kolorze żółtym.
- ‘Mrs. Iceton’ to najbardziej kolorowa odmiana trójskrzynów, która łączy odcienie żółci, pomarańczy, różu, a nawet jasnej purpury.
- ‘Gold Sun’ – jest odmianą o jasnozielonych, wpadających w żółty odcień liści, często bywają one nakrapiane, zielonożółte.
- ‘Mammi’ to trójskrzyn w odcieniach żółci, zieleni, pomarańczy, a często i czerwieni.
Fot. główna: Guilhem Vellut/flickr.com