Rozmnażanie drzew owocowych przebiegać może na wiele sposobów, a jednym z najbardziej powszechnych jest ich wysiew z nasion. Hodowanie własnej jabłonki z pestki może być ciekawym wyzwaniem, jednak warto zadbać przy tym o kilka aspektów – w tym począwszy od przygotowania nasion oraz podłoża, aż po właściwą pielęgnację sadzonek. Jak wyhodować jabłoń z pestki?
Dlaczego warto uprawiać jabłoń z pestki?
Każda metoda rozmnażania roślin ma swoje zalety i wady. W przypadku jabłoni przeważają te pierwsze, bowiem wyhodowane w ten sposób drzewka są mocniejsze, wysokie, trwałe i mrozoodporne. Sadzonki można przy tym przygotować w domu, aby dopiero gdy dojrzeją, przenieść je do gruntu. Podczas uprawy nie trzeba posiadać żadnej specjalistycznej wiedzy, a jedynie kierować się wskazówkami uprawy. Jedynym minusem uprawy z pestki jest czas, który potrzebny będzie dla uzyskania owoców – pierwsze plony zbierzemy dopiero po kilku latach.
Przygotowanie nasion jabłoni do wysiewu
Uprawa drzewka jabłoni wymaga wstępnego przygotowania nasion – jest to element niezbędny zarówno w uprawie sadzonek w domu, jak i bezpośrednio w ogrodzie. W pierwszej kolejności, po wyjęciu nasion z owocu, należy je dokładnie umyć – najlepiej włożyć je do pojemnika z ciepłą wodą, delikatnie mieszając. Po umyciu nasiona wyjmujemy na gazę (mycie pozwala usunąć okrywę z pestek, która wpływać może na wzrost rośliny).
Kolejnym etapem jest moczenie, najlepiej przez kilka dni w przefiltrowanej wodzie. Tym sposobem pestki puchną. Najlepszą temperaturą wody jest ok. 20-25 °C. Dla uniknięcia występowaniu chorób i zwiększenia zdolności kiełkowania, warto dodać do wody odrobinę specjalnych stymulatorów wzrostu dostępnych w sklepach ogrodniczych.
Jak wyhodować jabłoń z pestki, autor: Anne-Sophie Leens/flickr.com
Kolejno następuje stratyfikacja, czyli rozwarstwienie pestek, które będą mogły przygotować się do kiełkowania (zimowanie). Można wykonać ją sztucznie mieszając nasiona z torfem i piaskiem w proporcji 1 do 3, rozcieńczając mieszankę wodą tak, aby ja pokryła, przechować tak przez tydzień w temperaturze pokojowej, a później przechowywać w lodówce przez 2 miesiące. Na tym etapie tworzymy warunki zimowe, które pozwolą pestkom zyskać odporność, a to z kolei dobrze wpłynie na ich wzrost oraz późniejsze plonowanie. Naturalną stratyfikację można z kolei wykonać poprzez posadzenie do ziemi, umytych nasion wydobytych z owoców końcem lata lub we wrześniu – po pierwszych przymrozkach, zaczną się one adaptować w nowych warunkach, a na wiosnę ich pędy będą przygotowane do zróżnicowanych warunków atmosferycznych w naszym ogrodzie czy sadzie.
Jeżeli przygotowujemy sadzonki w domu, ich przesadzenie na stałe miejsce w ogrodzie należy wykonać późna wiosną, pozostawione w donicach, w miarę rozwoju będą wymagały przenoszenia do większych pojemników, co pozwoli zadbać o prawidłowy rozwój ich systemu korzeniowego. Wysiew pestek w naturalnych warunkach należy z kolei przeprowadzić w naturalnym rozstawieniu najlepiej na początku jesieni, ewentualnie końcem lata. Co do zasady należy umieścić je w podłożu na co najmniej 3-4 tygodnie przed nadejściem pierwszych przymrozków.
Przygotowanie podłoża pod nasiona jabłoni
Gleba pod pestki jabłoni powinna być bogata w składniki odżywcze. Pojemniki należy wypełnić zatem żyzną glebą, torfem, próchnicą, dodatkiem popiołu drzewnego i superfosfatem – w podobny sposób należy zasilić glebę w gruncie. Nasiona sadzimy w płytkich rowkach, nie głębiej niż na 5 cm, a odległość pomiędzy sadzonkami powinna wynieść średnio 10-15 cm, aby te mogły swobodnie rozwijać korzenie. Jeżeli planujemy pozostawić rośliny na jednym stanowisku na dłużej, najlepiej posadzić je co 30-50 cm.
Pielęgnacja sadzonek jabłoni
Dbałość o młode sadzonki to podstawa sukcesu w uprawie. Przeniesione na otwarty teren pestki wymagają regularnego podlewania, bowiem podłoże powinno być stale wilgotne (ale nie mokre) na każdym etapie wzrostu jabłoni. Podlewanie młodych roślin najlepiej wykonywać dwa razy dziennie niewielką ilością wody, z czasem, najczęściej po niecałym roku, wystarczy nawadniać je raz w tygodniu. Najlepszym momentem na ten zabieg jest wczesny ranek lub wieczór, a w upały bezwzględnie nie należy podlewać ich w ciągu dnia, gdyż wilgoć wyparuje, a skroplona na liściach może powodować ich wypalenie.
Nawożenie młodych drzew nie powinno obejmować nawozów organicznych (typu obornik), gdyż mogą niekorzystnie wpływać na delikatne sadzonki. Najlepszym wyborem będzie zastosowanie suplementów lub naparów humusowych. Przed jesiennymi przymrozkami można nawieźć je dodatkowo roztworem potasowo-fosforowym, co pobudzi ich wzrost. Spulchniając ziemię warto zasilić ją superfosfatem i chlorkiem potasu. Po nawożeniu należy rośliny starannie podlać.
Jak wyhodować jabłoń z pestki, autor: Alexander Pope/flickr.com
Innym ważnym elementem w pielęgnacji jest przycinanie kiełków, kiedy sadzonki utworzą sporą ilość gałęzi. Przycinanie takie pozwoli uzyskać optymalną objętość, ale i przywrócić aktywny wzrost. W pierwszej kolejności należy usuwać wysuszone i połamane gałązki, a później przyciąć koronę – podczas tego zabiegu można usunąć nie więcej niż jedną trzecią wszystkich gałęzi.
Przeszczepianie jabłoni
Doświadczeni sadownicy wiedzą, że uzyskane z nasion kiełki najlepiej przeszczepić na dorosłe drzewo, co pozwoli zyskać lepsze zbory w przyszłości. Ponadto uzyskać można tym sposobem roślinę o wyraźnych cechach danej odmiany. Szczepienie pędów należy przeprowadzić na silnym pniu, który jest odporny na wpływy zewnętrzne. Na podkładkę można wykorzystać nisko rosnącą odmianę jabłoni.
Szkodniki i choroby jabłoni, na które warto uważać
Uprawa jabłoni z pestki to nie małe wyzwanie, które wymaga cierpliwości, a przy tym odpowiedniej pielęgnacji młodych roślin. Wśród chorób, które mogą atakować młode sadzonki wymienić możemy mączniaka prawdziwego, parch oraz zgniliznę owoców. Każda z nich ma swoje charakterystyczne cechy – tę pierwszą wyróżnia szary nalot, który z czasem ciemnieje, a listki zaczynają żółknąć i usychać.
Parch atakuje liście i kwiatostany, a zgnilizna owoce. Wśród szkodników wymienić możemy natomiast zielone mszyce, które pojawiają się na zaniedbanych lub zarażonych przez okazy sąsiednich roślin sadzonkach, które w efekcie giną. Dla zabezpieczenia roślinek przed atakami chorób, w pielęgnacji warto korzystać z preparatów grzybobójczych, a w razie pojawienia się szkodników – skorzystać ze środków odstraszających lub owadobójczych. Środki te pozwalają roślinom wzrastać zdrowo i nie są szkodliwe dla ludzi. By wiedzieć kiedy i jakie opryski zastosować można skorzystać z niezawodnego informatora: Całoroczny kalendarz oprysków drzew i krzewów owocowych.
Jaki problemy mogą pojawić się w uprawie jabłoni z nasion?
Każdy, nawet wytrawny ogrodnik może mieć pewne problemy w wyhodowaniu swojego drzewka jabłoni. Do podstawowych należy konieczność kilkakrotnego przesadzania sadzonki, a podczas ich przenoszenia istnieje ryzyko ich uszkodzenia. Nie mały problem niesie ich wrażliwość na ataki szkodników i chorób, dlatego należy je obserwować i szybko działać w razie potrzeby. Bardzo często niechcący uszkodzić możemy również pestki podczas ich mycia itp. zabiegów, jednak wykonując czynności starannie i wedle wskazówek, możemy cieszyć się własnoręcznie wyhodowanym z pestek sadem, obficie owocującym już po kilku latach od wysiewu.
Fot. główna: depositphotos.com
