Kalarepa należy do popularnych warzyw i ceniona jest za liczne właściwości prozdrowotne oraz sporą zawartość składników odżywczych. Co warto wiedzieć o tej smacznej roślinie dwuletniej z rodziny kapustnych? Jak powinna przebiegać jej uprawa i na które jej odmiany warto postawić?
Właściwości i zastosowanie kalarepy
Kalarepa (Brassica oleracea var. gongylodes) to roślina, którą wyróżnia zgrubiała, mięsista łodyga przybierająca kulisty, lekko spłaszczony kształt oraz rozeta liści. W drugim roku uprawy wypuszcza ona rozgałęzione pędy kwiatostanowe. Łodyga kalarepy może być zielona, biała, fioletowa, a nawet niebieska, a jej liście są podłużne i mają długie ogonki. Najczęściej przybierają odcień zielony lub fioletowy. Roślina kwitnie w drobnych i żółtych gronach, z których powstają owoce z kulistymi, ciemnobrunatnymi nasionami. Pod ziemią kalarepa skrywa korzeń palmowy.
Kalarepa, autor: utroja0/pixabay.com
Warzywa kapustne (np. kapusta czerwona, kapusta biała, jarmuż, kalarepa, kalafior, brokuł, brukselka) to prawdziwe bogactwo witamin i minerałów. Kalarepa, która do tej rodziny należy oferuje liczne właściwości lecznicze i ceniona jest zarówno w kulinariach, jak i w medycynie. Jej liście to skarbnica związków roślinnych, witamin, soli mineralnych i innych. Zawiera wapń, fosfor, żelazo, witaminę C, witaminy A, H, K, U oraz E, a także karoten. Spożywanie kalarepy pozwala czerpać z jej właściwości przeciwnowotworowych, grzybobójczych i bakteriobójczych, a przy tym jest doskonałym źródłem luteiny – niezastąpionej dla naszego wzroku. W liściach kalarepy znajdziemy sporo żelaza, a całe warzywo obfituje w błonnik i chlorofil. Roślina ta jest przy tym niskokaloryczna.
Uprawa kalarepy
Kalarepę uprawiamy z rozsady i w zależności od czasu zbioru, wyróżniamy odmiany wczesne, średnie i późne. Na zbiór wczesny należy przygotować rozsadę w ciepłym inspekcie lub do doniczek w drugiej połowie lutego. Gotowe sadzonki mają 4-5 listków i można je wówczas zahartować poprzez intensywne wietrzenie i ograniczenie podlewania. W drugiej połowie kwietnia kalarepę można wysadzić do gruntu – rozstaw 30-40 cm x 20-30 cm w zależności od odmiany. Zbyt duża gęstość nie zmniejsza plonu, ale warzywa stają się owale lub owalno-kuliste. Kalarepa na zbiór letni powinna być wysiana w połowie marca lub z początkiem kwietnia i przesadzona do gruntu na przełomie maja i czerwca. Odmiany późne należy przygotować końcem czerwca i wysadzić do gruntu w sierpniu.
Kalarepa, autor: Suzie’s Farm/flickr.com
Kalarepa nie należy do roślin wymagających, jednak warto zadbać o zapewnienie jej optymalnych warunków. Najlepszym podłożem jest gleba świeża, próchnicza i żyzna o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (6,0-6,5 pH). Gleba powinna być przy tym odpowiednio wilgotna i zasobna w składniki odżywcze. Kalarepa lubi stanowiska słoneczne, a najlepiej rośnie w temperaturze 12-18°C, niemniej jest wrażliwa na niskie temperatury. Brak odpowiedniego nawodnienia może powodować zdrewnienie zgrubień, a jego nadmiar ich pękanie.
Pielęgnacja uprawy kalarepy
Pielęgnacja kalarepy opiera się na zapewnieniu jej zrównoważonych warunków. Po wysianiu nasion i wysadzeniu sadzonek kluczowe jest podlewanie, nawożenie, odchwaszczanie oraz spulchnianie ziemi. Nie należy jednak stosować herbicydów, a górna część zgrubienia rośliny powinna znajdować się ponad powierzchnią podłoża. Podlewanie należy przeprowadzać od momentu siewu do zbiorów, a przy tym dobrze jest zadbać również o ściółkowaniu, które ograniczy utratę wilgoci.
Kalarepa, autor: utroja0/pixabay.com
Nawożenie kalarepy wymaga solidnych dawek potasu oraz azotu, bowiem roślina ta szybko rośnie. Najlepsze będą nawozy łatwo przyswajalne, a gleba powinna być w drugim lub trzecim roku po oborniku. Nie należy rozkładać na niej nawozów organicznych tuż przed sadzeniem, gdyż mogą one zahamować wzrost rośliny i powodować jej butelkowatość.
Szczególnym problemem w uprawie kalarepy są szkodniki i choroby. Do najczęściej spotykanych schorzeń zaliczamy czerń krzyżowy, mączniak rzekomy, rdzę białą krzyżową, szarą pleśń oraz zgniliznę Twardzikowa. Wśród szkodników możemy wymienić chowacza czterozębnego i brukowiaczka, bielika kapustnika, mszyce kapuścianą, śmietka kapuścianego oraz piętnówkę kapustnicę. Wszystkie szkodniki i choroby można zwalczać specjalistycznymi preparatami.
Odmiany kalarepy
Kalarepa oferuje cały szereg ciekawych odmian wczesnych, średnio wczesnych oraz późnych i w zależności od naszych preferencji, możemy wybierać z całego wachlarza możliwości.
Wśród odmian wczesnych kalarepy na uwagę zasługują między innymi:
- Wiedeńska biała – odmiana o wegetacji do 40 dni o małych, jasnozielonych zgrubieniach o smacznym miąższu.
- Gabi to kalarepa o delikatnym miąższu i kulistych zgrubieniach koloru żółto-zielonego o delikatnej, gładkiej skórce.
- Kalarepa Dvorsky’ego to odmiana doskonała do uprawy tunelowej i polowej, ma soczysty miąższ i zgrubienia o średniej wielkości w kolorze jasnozielonym.
- Korsist F1 jest odmianą białych i dużych kalarep, których masa sięgać może nawet 1,5 kg. Sprawdza się w mrożeniu.
Kalarepa, autor: martaposemuckel/pixabay.com
Do odmian kalarepy średnio-wczesnych zaliczyć możemy z kolei:
- Komet F1 to wysoko plenna kalarepa o kruchym i smacznym miąższu.
- Delikates Biała jest odmianą średnią i okresie wegetacji do około 55 dni. Zdaje egzamin w zbiorach letnich i jesiennych. Ma smaczny i soczysty miąższ.
Kalarepy późne to odmiany takie jak:
- Kossak to kalarepa idealna do mrożenia, jest odporna na drewnienie, a jej zgrubienia osiągają nawet do 8 kg.
- Titan jest odmianą o dużych zgrubieniach ze skórką w odcieniu jasnozielonym.
- Niebieska Masłowa to kalarepa doskonała do długotrwałego przechowywania i okresie wegetacji do 80 dni. Jej zgrubienia mają odcień czerwono-fioletowy na zewnątrz, a w środku są białe.
- Alka to odmiana dobra do przechowywania i na mrożonki. Ma ciemnofioletowe zabarwienie oraz kruchy i soczysty miąższ.
- Kalarepa gigant jest odmianą o długim okresie wegetacji do 120 dni. Oferuje spore zgrubienia ważące do 1 kg. Ma biały lub seledynowy kolor, soczysty i twardy miąższ, a przy tym świetnie nadaje się do spożywania na surowo i do mrożenia.
Fot. główna: mermyhh/pixabay.com