Pestycydy są substancjami syntetycznymi bądź naturalnymi, które służą zwalczaniu szkodliwych dla roślin organizmów. Ich stosowanie jest znane zarówno w ogrodnictwie, jak i w rolnictwie. Określane są jako środki ochrony roślin przed chorobami i szkodnikami. Trzeba wiedzieć, że podczas stosowania herbicydów w nadmiarze następuje powolna degradacja gleby i niszczy się środowisko naturalne.
Czym są pestycydy?
Uprawy amatorskie, ogrody przydomowe czy działki z reguły nie wymagają pestycydów, gdyż doskonale zdają tutaj egzamin naturalne metody ochrony roślin. Chemiczne środki – pestycydy, stosowane są w tych wypadkach, gdy w uprawach pojawią wyjątkowo uciążliwe szkodniki i choroby. Decydując się na wykorzystanie pestycydów warto jednak zasięgnąć wiedzy na ich temat, aby środek dobrany był do potrzeb.
Nazwa pestycydy wywodzi się od łacińskiego słowa pestis (zaraza) oraz ceado (zabijać). Środki te stosowane są w walce ze szkodnikami i patogenami chorobotwórczymi, ale również w przypadku innych substancji chemicznych, które stosowane są powszechnie w zwalczaniu niepożądanych gatunków w magazynach, szpitalach, szkołach czy budynkach gospodarskich. Pestycydami określana jest zatem całkiem spora grupa związków chemicznych, które ogółem stworzono do zwalczania organizmów szkodliwych – zarówno w ogrodach, w rolnictwie, jak również w wielu innych miejscach.
Rodzaje i zastosowanie pestycydów
Pestycydy dzielimy na rodzaje w zależności od typu zwalczanych organizmów. Wśród głównych typów tych środków ochrony roślin wymienić możemy zatem:
Fungicydy – czyli środki zwalczania chorób grzybowych (środki grzybobójcze), które atakują rośliny uprawne. Ich działanie polega na zaburzeniu wzrostu i rozwoju komórek tworzących grzybnie, co przyczynia się do obumarcia organizmów grzybowych. Niektóre z fungicydów mogą również korzystnie wpływać na odporność roślin, które zyskują tym samym większą wytrzymałość na porażenie przez patogeny grzybowe.
Insektycydy to pestycydy będące odpowiedzią na ataki szkodliwych dla upraw owadów. Mogą to być owady wyrządzające szkody na roli, w ogrodzie, lasach, w przechowywaniach warzyw i owoców, ale i w mieszkaniach. Nowoczesne insektycydy są nietoksyczne dla środowiska naturalnego, bowiem z łatwością ulegają biodegradacji.
Moluskocydy to środki do zwalczania mięczaków, w tym ślimaków nagich, które należą do wyjątkowo problematycznych szkodników naszych działek i ogrodów. Obejmują one preparaty mające w swoim składzie substancje chemiczne pochodzenia naturalnego lub powstałe w wyniku syntezy laboratoryjnej. Działają zarówno w kontakcie ze szkodnikiem, ale i po ich spożyciu przez mięczaki.
Herbicydy to pestycydy opracowane z myślą o selektywnym lub totalnym zwalczaniu roślin przed siewem, bądź w istniejących już uprawach. Te środki ochrony roślin działają poprzez wnikanie w zielone części roślin lub przez wchłanianie ich z gleby przez systemy korzeniowe roślin. Ich zastosowanie zaburza całkowicie procesy rozwojowe i przyczynia się do ich obumierania. Działanie te dotyczą głównie chwastów. Szczególnym rodzajem herbicydów są warianty totalne, które niszczą wszystkie rośliny znajdujące się na obszarze poddanym opryskowi. Bardzo często stosowane są one przez rolników, którzy przygotowują pastwiska lub nieużytki pod nową uprawę. Ich zastosowanie warto realizować z rozwagą i w odpowiednich warunkach atmosferycznych. Herbicydy stosowane w ogrodach mają za zadanie wyniszczyć chwasty w miejscach, gdzie planujemy założyć grządki lub trawnik.
Repelenty należą do związków chemicznych, które na ogół nie są toksyczne, ale skutecznie odstraszają niepożądane gatunki zwierząt. Wśród nich możemy wymienić środki chemiczne, ale i urządzenia dźwiękowe czy wytwarzające światło. Ich wykorzystanie pozwala zniechęcić niechcianych gości do odwiedzenia naszych ogrodów, upraw, spiżarni czy magazynów. Wśród popularnych repelentów stosowanych w ogródkach wymienić możemy środki odstraszające gryzonie polne, krety lub mrówki.
Atraktanty są pestycydami o działaniu odwrotnym niż repelenty, bowiem ich zadaniem jest wabienie szkodników np. do pułapki. Ich stosowanie pozwala zachęcić organizmy, które planujemy zwabić w określone miejsce, aby następnie zastosować insektycydy. Mogą pełnić one również inną ważną rolę i zachęcać pożyteczne organizmy do zadomowienia się w naszym ogródku lub uprawie. Ciekawą grupę atraktantów stanowią feromony płciowe, kuszące przedstawicieli przeciwnej płci. Dzięki ich wykorzystaniu ogrodnicy i rolnicy mogą np. zdezorientować samce owadów, zwabiać je do pułapek klejowych, ale i zwiększyć szanse na skuteczne odłowienie szkodników. Przykładem tego rodzaju pestycydu jest lep na muchy, który przyciąga niechciane owady wprost do pułapki.
W zależności od przeznaczenia w ogrodnictwie oprócz pestycydów stosuje się:
- insektycydy – środku owadobójcze
- herbicydy – środki chwastobójcze
- fungicydy – zwalczają choroby roślin, głównie grzybowe
Fot. główna: barskefranck/pixabay.com
