Stokrotka afrykańska (Osteospermum) nazywana również osteo lub gerberą ogrodową pochodzi z Afryki Południowej. W swoim naturalnym środowisku występuje w ponad 70 odmianach. W Polsce znanych jest ich znacznie mniej, ale to i tak wybór jest imponujący. Jest rośliną jednoroczną, która należy do rodziny astrowatych. W zależności od odmiany jej kwiaty mogą przybierać barwę niebieską, różową, żółtą, czerwoną, białą lub fioletową. Warto mieć ją w ogrodzie, gdyż kwitnie od wczesnej wiosny aż do przymrozków. Stokrotka afrykańska ma zwarty pokrój a jej pędy są wzniesione, choć zdarza się, że wykazują tendencję do płożenia się. Roślina, w zależności od odmiany osiąga od 25 do 50 cm wysokości. Liście gerbery ogrodowej mają kształt lancetowaty, są ząbkowane i ułożone na łodydze skrętolegle.
Ciekawostką jest, że kielichy kwiatów zamykają się, gdy pogoda jest deszczowa i pochmurna.

Uprawa stokrotki afrykańskiej
Stokrotkę afrykańską można uprawiać zarówno w gruncie jak i w pojemnikach, może zatem zdobić nie tylko ogród ale również balkon. Ziemia nie powinna być zbyt ciężka ani podmokła. Chcąc uprawiać ją na balkonie, wystarczy zaopatrzyć się w uniwersalne podłoże do roślin balkonowych. Zaleca się wymieszanie go z grubym piaskiem w proporcji 3:1. Stokrotka najlepiej rośnie na słońcu. W miejscach, w których go brakuje, zamyka swoje kwiaty i hamuje produkcję nowych pąków. W konsekwencji szybko ginie.
Stokrotka afrykańska, która rośnie w gruncie, doskonale radzi sobie w okresie suszy. Jednak ta w doniczkach i pojemnikach wymaga regularnego podlewania. W okresach suszy zaleca się podlewanie dwa razy dziennie niewielką ilością wody. Pojemniki, w których będą sadzone stokrotki, powinny mieć w dnie otwory. To pozwoli na odprowadzenie nadmiaru wody. Jeśli podłoże będzie zbyt wilgotne, roślinę mogą zaatakować choroby grzybowe.

Stokrotki afrykańskie uprawiane w doniczkach trzeba nawozić. Pierwszy raz nawóz należy zastosować 2 tygodnie po posadzeniu. Później czynność tę powinno się powtarzać raz w tygodniu. W tym celu może posłużyć uniwersalny nawóz, a jeszcze lepiej przeznaczony do surfinii i pelargonii, dobrze sprawdzi się również biohumus, dolewany do wody. Stokrotka afrykańska uprawiana w gruncie nie wymaga nawożenia.
Przekwitające kwiatostany należy systematycznie usuwać, ma to bowiem duży wpływ na poprawę bujności rośliny oraz wydłużenie jej kwitnienia.
Rozmnażanie stokrotki afrykańskiej
Stokrotki afrykańskie można bardzo łatwo rozmnażać. Wystarczy zebrać nasiona z przekwitniętych kwiatów. Kwiaty te sieje się na przełomie stycznia i lutego na rozsadnik. Chcąc przyśpieszyć kiełkowanie nasion, należy przechowywać je w lodówce przez 100 dni albo namoczyć w ciepłej wodzie i pozostawić na 8-12 godzin.
Po wysianiu nasion do donic należy je szczelnie przykryć folią i odstawić w ciepłe miejsce. Najlepiej, aby temperatura powietrza wynosiła 18-20oC. Po 15 maja można śmiało wysadzać sadzonki już do stałego podłoża. Wówczas kwiatów należy spodziewać się w drugiej połowie czerwca. Trzeba jednak liczyć się z tym, że w ten sposób wyhodowane stokrotki afrykańskie nie powtarzają cech stokrotek matecznych. Dlatego lepiej w sierpniu pobrać sadzonki z wierzchołków pędów i ukorzenić je w pomieszczeniu, w którym jest jasno i zarazem chłodno.

Jak zimować stokrotkę afrykańską?
Zimowanie stokrotek afrykańskich nie jest trudne. Już na przełomie września i października należy przenieść je do pomieszczenia, w którym panuje temperatura na poziomie 9-12oC. Tam powinno się przechowywać je przez 2 tygodnie. Po upływie tego czasu odcinamy sadzonki z wierzchołkowych części pędów i umieszczamy w podłożu składającym się z torfu i piasku. Jeśli temperatura w ich otoczeniu będzie wynosiła 18-20oC i będziemy je zraszać, już po miesiącu się ukorzenią. Rosnące w donicach stokrotki afrykańskie powinniśmy uprawiać przez zimę na słonecznym parapecie. Dopiero po 15 maja możemy je wysadzać do gruntu czy donic na zewnątrz.
Choroby i szkodniki stokrotki afrykańskiej
Stokrotka afrykańska nie jest trudna w uprawie. Musimy jednak liczyć się z tym, że mogą ją zaatakować mszyce i przędziorki. Jeśli nie jest to zmasowany atak, bez problemu zwalczymy je preparatami biologicznymi lub poznać domowe sposoby na mszyce. Gdy szkodników jest dużo a naturalne sposoby nie pomagają, niestety trzeba zadziałać chemią. Rośliny te są narażone również na choroby grzybowe (jeśli jest zbyt wilgotno), m.in. na mączniaka rzekomego. Wystarczy zastosować specjalistyczne środki zwalczające infekcje grzybowe i problem zniknie.

Stokrotka afrykańska – odmiany
Stokrotki afrykańskie zależnie od odmiany różnią się wielkością i kolorami kwiatów. Najpopularniejsze odmiany stokrotki afrykańskiej:
- żółta odmiana – Springstar Big Yellow,
- różowa odmiana – Pink Whirls,
- biała odmiana – White Spoon,
- pomarańczowa odmiana – Symphony Orange,
- liliowa odmiana – Summertime Lavender,
- dwukolorowa odmiana żółto-biała – Sunadora Acapulco.
Stokrotka afrykańska niezależnie od odmiany wygląda przepięknie. Roślina ta świetnie prezentuje się zarówno na działkach jak i balkonach i tarasach. Planując aranżację tych miejsc na najbliższy sezon, nie można jej pominąć.
Fot. główna: Gunera/flickr.com