Wciornastki – objawy i zwalczanie

Ogarnij Ogród Przez Ogarnij Ogród
6 minut czytania
Wciornastki, autor: xpda, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Wciornastkiprzylżeńce (Thysanoptera) to rząd owadów obejmujący około 6 tysięcy gatunków, które zamieszkują w zasadzie całą kulę ziemską. Potocznie zwane przecinkami, a to ze względu na podłużną budowę ciała, które zaopatrzone jest w czółki i dwie pary skrzydełek. Większość wciornastków żywi się sokami roślin, ale można również spotkać te porostożerne, grzybożerne a nawet drapieżniki. Wiele z tych gatunków to szkodniki roślin uprawnych. Niszczą rośliny nie tylko wysysając soki, ale często przenoszą jednocześnie chorobotwórcze drobnoustroje.

Jak wyglądają wciornastki

Wciornastki są maleńkimi, podłużnymi owadami, których ciało osiąga 1,2-2,5 mm długości. Mają kolor czarny, brązowy lub pomarańczowy (żółty). Ich aparat gębowy jest kłująco-ssący (pobierają nim roślinne soki) i asymetryczny. U dorosłych osobników oczy umiejscowione są na przedzie i po bokach głowy, natomiast u larw są zredukowane. Na głowie umiejscowione są również czułki. Wciornastki mogą być uskrzydlone, ale również przybierają formę owadów krótkoskrzydłych albo wręcz bezskrzydłe. Odnóża owadów zakończone są przylgami.

Objawy występowania wciornastków

Żerowanie wciornastków powoduje różne objawy na różnych roślinach, które najczęściej uwidaczniają się na liściach i kwiatach. Przede wszystkim są to początkowo jasne, drobne plamki, ale mogą też pokazywać się srebrzystości albo pojawiać zbrunatnienia, korkowacenie powierzchni, deformacje kwiatów i ich przebarwienia. Wkoło tych różnych zmian można zauważyć czarne kropeczki, które są odchodami wciornastków.

Są malutkie, więc niełatwo je zidentyfikować, ale zawsze sprawdza się test białej kartki. Kładzie się ją na powierzchni ziemi i energicznie potrząsa rośliną. Biegające (czy też raczej szybko się przemieszczające) po kartce czarne albo pomarańczowe kreseczki to znak, że wciornastki atakują. A który gatunek? Do tego potrzebna jest lupa z dużym powiększeniem.

Wciornastki – objawy żerowania
Wciornastki – objawy żerowania, źródło: depositphotos.com

Na roślinach uprawnych, kwiatach doniczkowych, ale i innych roślinach ozdobnych żeruje co najmniej kilka gatunków wciornastków. Niektóre mają w swoim menu poszczególne gatunki roślin i żerują tylko na nich jak choćby wciornastek anturiowiec (Chaetanaphothrips orchidii) występujący na uprawach anturium, cyklamenu, begonii, chryzantemy i storczyka, albo wciornastek orientalny (Thrips palmi), żerujący na roślinach ozdobnych i warzywach, takich jak cyklamen, chryzantema, figowiec, oberżyna, ogórek, papryka oraz storczyki. Wymienić można jeszcze jednego szkodnika, to wciornastek różówek (Thrips fuscipennis), który żeruje głównie na roślinach z rodziny różowatych jak maliny, truskawki, jeżyny oraz na drzewkach i krzewach owocowych (porzeczki, borówki) oraz na magnoliach.

Wciornastki – wciornastek zachodni
Wciornastki – wciornastek zachodni, autor: Frank Peairs, Colorado State University, CC BY 3.0, commons.wikimedia.org

Ale najbardziej powszechnie występujące w Polsce i czyniące najwięcej szkód to:

  • Wciornastek zachodni (Frankliniella occidentalis) – to najgroźniejszy ze wciornastków. Żeruje powszechnie na uprawach szklarniowych i wysysa soki zarówno z warzyw (pomidory i ogórki) jak i roślin ozdobnych (róże) oraz polowe (truskawki). Mało tego, jest również wektorem wirusa TSWV, który powoduje degradację roślin. Wciornastek zachodni osiąga ok. 1,7 mm długości, wiosną i latem jest żółto-pomarańczowy, jesienią zaś jest ciemniejszy – brązowy. Wyróżniają go również 8-członowe czułki. Bardzo szybko się rozmnaża i nie jest łatwo go zwalczyć.
Wciornastki – wciornastek tytoniowiec
Wciornastki – wciornastek tytoniowiec, autor: Alton N. Sparks, Jr., University of Georgia, CC BY 3.0, commons.wikimedia.org
  • Wciornastek cieplarek (Parthenothrips dracaenae) – ma około 1,5 mm długości i jest żółto-brązowy, 7-członowymi czułkami koloru żółtego i przezroczystymi skrzydełkami z trzema brązowymi przepaskami. Atakuje figowce, palmy i bluszcze.

 

  • Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci) – ma ok. 1,2 mm długości. Wiosną i latem jest żółty a jesienią brązowieje. Ten gatunek również ma 7-członowe czułki, które są częściowo bądź całkowicie zabarwione na brązowo. To jeden z najczęściej występujących wciornastków. Atakuje przeważnie kapustę, szparagi i cebulę, a wśród roślin ozdobnych chryzantemy, dalie i goździki.
  • Wciornastek szklarniowiec (Heliothrips haemorrhoidalis) – wbrew nazwie znaleźć go można nie tylko w szklarni, ale również żerującego na uprawach polowych. Dorasta do 1,5 mm długości i jest ciemnobrązowy. Ma wyróżniający go jasny odwłok. Ten gatunek ma 8-członowe czułki i jasne skrzydełka. Z warzyw atakuje najczęściej ogórki, pomidory i paprykę a z roślin ozdobnych cyklameny, niecierpki i fiołki.

Zwalczanie wciornastków

Wciornastki są częstymi szkodnikami roślin doniczkowych, a ze względu na dużą toksyczność środków ochrony roślin przeznaczonych do ich zwalczania nie jest łatwo się ich pozbyć domowymi sposobami. Najlepiej sprawdzi się tu oprysk wodą z mydłem potasowym. Preparatem naturalnym, gotowym do użycia jest Agrocover, który szybko i skutecznie pomoże zwalczyć nie tylko wciornastki ale również mszyce, tarczniki, przędziorki i wełnowce.

Wciornastki
Wciornastki, źródło: depositphotos.com

Dostępne są również pałeczki nawozowo-owadobójcze Provado Combi Pin 02 PR o działaniu kontaktowo-żołądkowym, nie są one jednak produktem pochodzenia naturalnego. Są natomiast bardzo skuteczne zarówno w walce ze wciornastkami jak i wieloma innymi szkodnikami roślin doniczkowych. Do tego bardzo łatwe w stosowaniu, wystarczy bowiem wcisnąć je w ziemię w doniczce tak, by były zasłonięte.

I na koniec insektycydy, które bez problemu poradzą sobie ze szkodnikami: Mospolat 20 SP, Sumi-Alpha 050 EC czy Obsydian 01 AL.

Fot. główna: xpda, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Śledź:
Portal OgarnijOgród.pl to my, redaktorzy, ludzie z wiedzą, pasją i miłością do ogrodów. I tym właśnie się z Wami dzielimy tworząc powyższe treści z nadzieją, że będziemy współtworzyć Wasze ogrody kwiatowe, warzywniki, sady i trawniki.
Dodaj komentarz