Grzyby kapeluszowe, które pojawiają się na trawnikach tworząc tzw. czarcie kręgi to szczególnie ciekawe zjawisko, które prezentuje się dosyć intrygująco, jednak z czasem sprawia, że murawy tracą na estetycznym wyglądzie. Skąd się biorą grzyby na trawniku i jak postępować by im zapobiegać lub na stałe się ich pozbyć?
Przyczyny powstawania tzw. czarcich kręgów
Grzyby na trawniku to na pierwszy rzut oka niezwykle ciekawa forma urozmaicenia wyglądu ogrodu, szczególnie wówczas, gdy niektóre z nich należą do gatunków jadalnych jak np. czubajka kania czy twardzioszek przydrożny. Niestety z czasem stanowić zaczynają spory problem. Często grzyby zaczynają tworzyć koliste struktury na darni, tzw. czarcie kręgi. Pamiętać jednak należy, że to co widzimy na wierzchu trawnika to jedynie owocniki, a prawdziwy problem znajduje się pod powierzchnią źdźbeł trawy, gdzie ukrywać się może ogromna grzybnia.
Grzyby na trawniku – czarcie kręgi, autor: Mark Pilkington/flickr.com
Charakterystyczne ułożenie grzybów kapeluszowych wynika z kolistego rozrostu grzybni, która stopniowo powiększając swój obszar tworzy wokół niego otoczkę z grzybów. Rozwój grzybni w trawniku rozpoczyna się od niewielkiej powierzchni, która stopniowo rozprzestrzenia się, przybierając formę koła. Na początku choroby, kręgi mogą wydawać się niemal niewidoczne, tworząc kępek trawy o intensywnie zielonym zabarwieniu, bądź być zespołem małych grzybów kapeluszowych.
Z czasem kręgi te zwiększają się, mogąc sięgać nawet kilku metrów średnicy. Wraz z upływem lat rozprzestrzeniać się mogą one na ogromnej przestrzeni, którą mogą ograniczyć w zasadzie jedynie bariery architektoniczne – betonowe ogrodzenie, ściana budynku itp., lub czynniki środowiskowe wpływające na rozwój grzybni. Zdarza się, że grzyby znikają na okres np. roku roku lub dwóch, aby z kolejnym sezonem pojawić się ponownie.
Kręgi grzybów pojawiają się z reguły na wieloletnich trawnikach, na których zabrakło regularnej i należytej pielęgnacji. W konsekwencji ich pojawienia się, powstaje butwiejąca, wolno rozkładająca się materia organiczna np. pozostałości po koszeniu trawy, stare gałęzie, pozostałości liści. W rezultacie tego stanu rzeczy, na powierzchni zielonej pojawiać się może tzw. filc, który skutecznie ogranicza dostęp powietrza do korzeni traw. Ich wzrost wynikać może także z długich okresów wilgotnej pogody poprzedzonej suszą, nieurodzajnych, nazbyt lekkich gleb, ale i niewystarczającego nawożenia azotowego. Najczęściej czarcie kręgi spotkać można na działkach przyleśnych.
Jak zwalczyć grzyby na trawniku?
Najlepszym sposobem na zapobiegnięcie pojawieniu się grzybów na trawniku jest rozpoczęcie działań jeszcze na etapie jego zakładania. Dobrze jest wówczas oczyścić nawierzchnię gleby z resztek roślinnych, które z czasem mogą zacząć butwieć i gnić przyczyniając się do rozwoju grzybni. W przypadku gleb piaszczystych, dobrze jest je wcześniej należycie użyźnić, co wpłynie korzystnie na jej właściwości fizyczne dzięki zastosowaniu nawozów mineralnych i organicznych. Dobrym sposobem będzie również wykorzystanie instalacji nawadniającej, która pozwoli zadbać o trawnik w okresach długiej suszy.
Grzyby na trawniku – wertykulacja trawnika, autor: Herry Lawford/flickr.com
Jeżeli na trawniku już pojawiły się czarcie kręgi, należy z większą uwagą zadbać o pielęgnację trawnika – po każdym koszeniu warto dokładnie zebrać pozostałości ściętej trawy, a na istniejącym już filcu dobrze jest regularnie stosować wygrabianie, wertykulację (płaskie nacinanie darni) oraz aerację (nakłuwanie darni specjalnymi kolcami).
Te proste zabiegi pozwalają rozluźnić i napowietrzyć glebę. Pierwszy z zabiegów warto wykonać na początku wegetacji, a później powtarzać jeszcze dwu-trzy krotnie. Można zastosować także oprysk na grzyby, jednak zanim go wykonany przeprowadzenie wertykulacji i aeracji pomoże dotrzeć środkom grzybobójczym do korzeni traw, skutecznie wspomagając efekty walki z grzybnią. Dla wsparcia trawnika w walce z grzybami, dobrze jest zadbać o odpowiednie nawożenie ich za pomocą nawozów bogatych w azot. Środki zwalczające grzyby to np. preparaty na bazie siarczanu miedzi itp. które należy stosować wedle zaleceń producenta.
Grzyby na trawniku – aeracja trawnika, autor: Christian Guthier/flickr.com
W sytuacji, gdy żadne z powyższych zabiegów nie pomogą i grzyby na trawniku wciąż szpecą, konieczne może stać się usunięcie darni wraz z nawet 30 cm wierzchnią warstwą ziemi, nawiezienie nowej nawierzchni oraz założenie nowego trawnika. Jest to niestety bardzo kosztowna alternatywa.
Fot. główna: Alan/flickr.com
