Komarzyca – uprawa, pielęgnacja, zastosowanie

Plektrantus koleusowaty (Plectranthus glabratus) czyli popularna u nas komarzyca znana również jako komarnica czy kadzidełko, rzadziej pokrzelica, to gatunek rośliny należący do rodziny jasnotowatych. Pochodzi z tropików, dlatego u nas sprawdza się raczej jako roślina pokojowa a jeśli rośnie w ogrodzie, to traktuje się ją jako roślinę jednoroczną. Uprawianą w donicach na zewnątrz można komarzycę również przezimować, przenosząc przed przymrozkami do pomieszczenia.

Jak wygląda komarzyca

Uprawa komarzycy

Uprawa komarzycy jest mało wymagająca. Wystarczy roślinę zasadzić w donicy z próchniczą, żyzną ziemią z dodatkiem kompostu. Możne do tego celu posłużyć gotowa ziemia uniwersalna, którą warto wymieszać choćby z perlitem czy wermikulitem. Na dnie oczywiście warstwa drenażowa z kamyczków lub keramzytu. Komarzyca lubi stale lekko wilgotne podłoże, ale jest odporna na krótkotrwałe przesuszenia. Lepiej jest komarzycę przesuszyć niż przelać, dlatego podlewa się ją często ale mniej obficie.

Kluczowa w uprawie komarzycy jest ilość światła. Roślina bowiem wymaga uprawy w miejscach nasłonecznionych, ewentualnie lekko zacienionych. Im mniej słońca i światła tym pędy bardziej wybujałe a skupiska liści rzadziej wyrastające, przez co roślina zaczyna wyglądać na nieco łysą. Liście natomiast zaczynają blednąć.

By roślina pięknie się zagęszczała, końcówki pędów można systematycznie uszczykiwać. Również niepozorne kwiatostany można usuwać, zamiast tracić siły na kwiatuszki, które są mało atrakcyjne, będzie komarzyca wzmacniała liście i pędy.

Stanowisko dla komarzycy

Do tego by się pięknie rozkrzewiać i mieć intensywnie na zielono wybarwione liście komarzyca potrzebuje dużej ilości światła. Dlatego wybór miejsca jest w jej uprawie kluczowy. Im mniej światła tym pędy cieńsze, bardziej wybujałe a odległości między liśćmi większe, co powoduje, że roślina wygląda mało atrakcyjnie. Przynajmniej kilka godzin dziennie roślina musi mieć dostęp do słońca, gdy rośnie w mieszkaniu, dlatego powinna stać w pobliżu okna wychodzącego na południe.

Ze względu na to, że komarzyca mocno się rozrasta i ma długie pędy, potrzebuje sporej przestrzeni, którą należy jej zapewnić, inaczej zagłuszy inne rośliny.

Sadzenie komarzycy

Komarzycę sadzi się w ogrodzie dopiero w drugiej połowie maja, gdy nie zdarzają się już przymrozki. Można ją sadzić zarówno w gruncie jak i w donicach czy skrzyniach. I właśnie rosnąc w wiszących donicach, gdy pędu jej mają gdzie zwisać prezentuje się najpiękniej.

Roślinie należy zapewnić sporo miejsca, gdyż jej system korzeniowy dość mocno się rozrasta. Z racji tego, że źle znosi przelanie, w dnie doniczki muszą być otwory a na spodzie warstwa drenażowa. W skrzynkach rośliny sadzi się co 20 cm.

Przesadzanie komarzycy

W trakcie sezonu komarzycy się raczej nie przesadza. Wyjątkiem są rośliny, które zbyt mocno się zagęściły i dobrze jest je rozdzielić. Jeśli natomiast zimowała, dobrze jest wiosną wymienić jej podłoże. Jeśli korzenie wypełniają przestrzeń bardzo ciasno to znak, że kolejna donica powinna być co najmniej 1/3 większa. Świeża, próchnicza, wymieszana z kompostem ziemia to gwarancja, że komarnica pięknie odbije i szybko zacznie się odradzać.

Komarzyca 'Marginatus’, autor: Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Rozmnażanie komarzycy

Rozmnażanie komarzycy jest dziecinnie proste. Wystarczy wiosną uciąć kilka pędów i wstawić je do słoika z wodą lub bezpośrednio do podłoża. Są tak mało wymagające, że nie ma nawet konieczności użycia ukorzeniacza. Gdy sadzonki się ukorzenią można je zasadzić i w drugiej połowie maja wynieść na zewnątrz.

Jak przezimować komarzycę

Warto od razu zaznaczyć, że przezimowanie komarzycy rosnącej na zewnątrz nie zawsze się udaje, ale nie jest rośliną mrozoodporną, dlatego jeszcze przed nadejściem pierwszych przymrozków musi się znaleźć w pomieszczeniu. Komarzycy zaszkodzić mogą również obfite deszcze, więc nie ma co zbyt długo zwlekać. Oczywiście można ją zostawić na zewnątrz traktując jako roślinę jednoroczną, a wiosną kupić nowe sadzonki.

Jeśli jednak decydujemy się na przezimowanie rośliny, powinno się ją przenieść do jasnego pomieszczenia, gdzie temperatura będzie na stałym poziomie ok. 14°C. Może to być klatka schodowa, może piwnica z oknem. 

Dobrze jest również po przeniesieniu skrócić jej pędy, takie 50-60 cm powinny wystarczyć żeby bez problemu przetrwała zimę. 

Komarzyca w mieszkaniu

Kadzidełko rośnie w naturze na otwartych przestrzeniach, jednak bez problemu można je uprawiać w mieszkaniu. Potrzeba tylko nieco przestrzeni i dobrze doświetlone miejsce. Wystawa południowa, ewentualnie zachodnia będą optymalne. Ważna jest również temperatura, która nie może utrzymywać się poniżej 18°C.

Roślina lubi stale umiarkowanie wilgotne podłoże. Nie zaleca się przesuszania a już przelewanie może się okazać dla kadzidełka zabójcze. Dlatego podlewać należy regularnie, niedużą ilością wody, najlepiej co kilka dni.

Gdy pędy stają się zbyt wybujałe, bez problemu można je podciąć, nie zaszkodzi to roślinie a spowoduje, że mocniej się zagęści.

Komarzyca 'Marginatus’, autor: Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

W zależności od stosowanego nawozu roślinę można zasilać co 2 tygodnie (nawóz w płynie do roślin zielonych), albo raz w miesiącu (albo rzadziej, zależy od nawozu) nawozami granulowanymi.

Kadzidełko potrzebuje zapewnienia mu spoczynku zimowego, wówczas można przenieść roślinę do pomieszczenia, gdzie temperatura będzie oscylowała w granicach 14°C, podlewanie należy ograniczyć (raz w tygodniu) i nie nawozić.

Zastosowanie komarzycy

Komarzyce pięknie prezentują się zarówno rosnąc pojedynczo w donicach, zwłaszcza wiszących jak i sadzone po kilka w skrzyniach, tworząc kaskady opadających pędów. Łącząc kilka odmian można stworzyć piękne komarzycowe kompozycje. Ale piękne są również kompozycje z udziałem innych roślin. Towarzyszyć im może werbena, pelargonie czy koleus Blumego, rośliny te bowiem mają bardzo podobne wymagania.

Komarzyca na komary

Komarzyca nie tylko pięknie wygląda, ale również bardzo przyjemnie, intensywnie pachnie. A to dzięki olejkom eterycznym, które wytwarza. Z tą opinią nie zgadzają się komary, omijając komarzyce szerokim łukiem. Dlatego warto sadzić ją na balkonach i tarasach, stworzą naturalną barierę dla komarów, by te nie wlatywały do domu.

Komarzyca na zatoki

Komarzyca nie tylko pięknie wygląda i pięknie pachnie, ale ma również właściwości lecznicze. Jej właściwości przydadzą się chorującym na zapalenie zatok. Leczy się je często poprzez inhalacje i tu właśnie rola dla plekantrusa. Roślina ta bowiem łączy w sobie zalety mięty, melisy i eukaliptusa. Silny aromat potrafi udrożnić drogi oddechowe i wspomóc pozbycie się kataru.

Najłatwiej jest wziąć listki w palce i je rozcierać, a uwalniający się aromat wdychać. Można również przygotować napar, zalewając kilka listków gorącą wodą. Po kilku minutach można pochylić się nad miską okrywając głowę i miskę ręcznikiem i w ten sposób wdychać gorącą, esencjonalną parę. Do naparu można wlać dodatkowo kilka kropli olejku miętowego lub tymiankowego, co jeszcze bardziej wzmoże działanie komarzycy.

Odmiany komarzycy

W Polsce uprawia się kilka odmian komarzycy, traktując roślinę najczęściej jako jednoroczną ozdobę ogrodu, tarasu czy balkonu, rzadziej mieszkania. Odmiany różnią się od siebie najczęściej barwą i kształtem liści.

Do najpopularniejszych odmian komarzyc zaliczają się:

• ’Marginatus’ – liście mają karbowane brzegi i białe obwódki,
• ’Elf’ – liście grube, w dwóch odcieniach zieleni,
• ’Nico’ – komarzyca ciemna – jej pędy są znacząco krótsze a liście duże, z wierzchu ciemnozielone z fioletowymi nerwami, a pod spodem fioletowe,
• ’Cilatus’ – liście o nieregularnie powycinanych brzegach, zielone z białymi plamkami,
• ’Green Mountain’ – liście trójbarwne – biało-żółto-zielone,
• ’Two Tone’ – liście od spodu purpurowe i purpurowo zabarwione pędy.