Sosna czarna vel Sosna austriacka (Pinus nigra) jest gatunkiem drzewa należącym do rodziny sosnowatych (Pinaceae). Jej ojczyzną jest południowa i południowo-zachodnia Europa. Powszechnie również spotkać ją można w Azji Mniejszej. Do nas została sprowadzona w XVIII wieku. Rośnie wolno, ale jest drzwem wytrzymałym i odpornym na trudne warunki środowiskowe. Dlatego świetnie się nadaje do sadzenia na terenach miejskich, w parkach albo w dużych ogrodach.
Sosna czarna – jak wygląda
Sosna czarna ze względu zarówno na swój pokrój jak i niezwykle intensywny, ciemnozielony kolor długich igieł należy do najpiękniejszych sosen. I, co ciekawe, nawet odmiany miniaturowe czy karłowe mają takie same długie, ciemnozielone igły jak ich pełnowymiarowe kuzynki. Do tego dochodzi jeszcze niebanalny urok spękanej, ciemnobrunatnej korowiny. Młode okazy mają równomierny, stożkowy pokrój, korony tych starszych zaczynają przypominać parasol, ale nie są zbyt regularne.
Sosna czarna dorasta do ok. 50 m wysokości, a jej roczne przyrosty oscylują w granicach 30-70 cm. Finalnie może mieć nawet 10 m rozpiętości. Igły są długie, szpiczaste intensywnie zielone, o grubości 1-2 mm. Opadają po około 3-4 latach. Drzewo jest długowieczne, spotyka się okazy mające ponad 500 lat. W Europie jest to ok 350 lat. Sosna ta jest rośliną zimozieloną.
Uprawa sosny czarnej
Uprawa sosny czarnej nie należy do skomplikowanych. W zasadzie wystarczy drzewko zasadzić, podlać (i młode podlewać, gdy nie pada) i samo rośnie. Wymagania ma bowiem niewielkie. Gleba może być piaszczysta i uboga, ale optymalne podłoże to to wapienne. Dobrze jest posadzić sosnę czarną w słońcu, ale poradzi sobie również rosnąc w półcieniu. Nie straszne jej miejskie zanieczyszczenia.
Jest jednak jeden warunek, który należy spełnić, jeśli nie sadzimy odmiany karłowej – tym warunkiem jest przestrzeń. Drzewo jest bowiem duże i potrzebuje miejsca. W naszych warunkach dorasta bowiem do 10 m wysokości (po 30 latach), a docelowo może osiągnąć metrów 20.
Jeśli sadzimy sosnę czarną ukorzenioną w donicy, to można to robić od wczesnej wiosny, do późnej jesieni. Natomiast te z nagim korzeniem najlepiej jest sadzić albo wczesną wiosną albo jesienią. Latem bowiem drzewko, nawet systematycznie podlewane może nie przetrwać upałów. Dobrze jest przez pierwsze dwa sezony sonę podlewać, jeśli oczywiście nie pada. Byleby nie przesadzać, bo rośliny te źle znoszą stanie w wodzie.
Pielęgnacja sosny czarnej
Sosna czarna nie wymaga w zasadzie zabiegów pielęgnacyjnych. Natomiast nic nie szkodzi na przeszkodzie, żeby o drzewko dbać. Będzie wówczas lepiej rosło, igły będą intensywnie zielone, będzie bardziej odporne na choroby i szkodniki. Młode drzewko dobrze jest ściółkować. Ściółkowanie podłoża to zatrzymywanie przez dłuższy czas w nim wilgoci. To ochrona korzeni młodego drzewka przed przemarznięciem. Poprawia to również estetykę otoczenia.
Sosna czarna dobrze znosi cięcia, natomiast nie ma konieczności jej przycinania. Ma bowiem piękny pokrój. Chyba, że mamy fantazję posiadania drzewka bonsai, wówczas bez problemu można drzewko przycinać. Dotyczy to jednak odmian karłowych.
Jeśli uprawiamy sosnę czarną w pojemnikach, pamiętać należy o systematycznym ich podlewaniu. Podlewanie konieczne jest również zimą, oczywiście wówczas, gdy nie ma przez co najmniej kilka dni mrozów. Mowa tu zarówno o drzewkach rosnących pod chmurką (jeśli długo nie pada), jak i tych pod dachami.
Najpopularniejsze odmiany sosny czarnej
W sprzedaży dostępnych jest całe mnóstwo odmian sosny czarnej. Można kupić sadzonkę sosny, z której wyrośnie typowe drzewo, ale również odmiany miniaturowe, karłowe albo gotowe drzewka bonsai. Poniżej kilka najbardziej popularnych odmian sosny czarnej.
Sosna czarna odmiana austriacka
Sosna czarna odmiana austriacka to typowy przedstawiciel gatunku, czyli drzewo drzewo iglaste o zwartym i szerokostożkowym pokroju, które osiągnie ok. 20 m wysokości i nawet 10 rozpiętości. Rośnie średnio szybko, ma małe wymagania glebowe, jest rośliną w pełni mrozoodporną (strefa mrozoodporności 5A) . Idealna do dużych ogrodów i do sadzenia w miastach.
Sosna czarna 'Black Prince’
Sosna czarna 'Black Prince’ to sosna karłowata, jedna z ładniejszych o kulistym kształcie. Młode rośliny są niemal idealną kulą, z czasem rozrastając się na boki. Roczne przyrosty tej odmiany to niespełna 10 cm, by po 10 latach drzewko dorosło do ok. 50-70 cm wysokości i nieco więcej rozpiętości. Drzewko ma długie, ciemnozielone igły i nawet wnętrze jest mocno zagęszczone, co daje naprawdę fajny efekt.
Sosna czarna 'Oregon Green’
Sosna czarna 'Oregon Green’ jest odmianą dorastającą do 10 m wysokości po 10 latach, rośnie więc bardzo wolno. Ma piękny, stożkowaty pokrój. Igły są ciemnozielone, mocne i sztywne, przylegające do pędów. To idealne drzewo do roli solitera, pięknie i dostojnie się prezentuje rosnąc choćby po środku trawnika.
Sosna czarna 'Brepo’
Sosna czarna 'Brepo’ (Pinus nigra 'Brepo’) to gęsta, zwarta, karłowa odmiana sosny. Jej korona jest regularna, złożona z krótkich, sztywnych pędów i wyjątkowo długich, ciemnozielonych, kłujących igieł. Odmiana Brepo’ rośnie bardzo wolno, po 10 latach uzyskuje 50 centymetrów wysokości, jej roczny przyrost to około 5 centymetrów. 'Brepo’ najczęściej sprzedawana jest zaszczepiona na wysokim pniu. Polecana do nasadzeń w ogrodach przydomowych, skalnych, na wrzosowiskach i alpinariach. Dobrze prezentuje się również w pojemnikach na tarasach i balkonach.
Uprawa sosny czarnej 'Brepo’
Sosna czarna 'Brepo’ jest odporna na niskie temperatury i długotrwałe susze, poradzi sobie z zanieczyszczonym powietrzem i zasoleniem podłoża. Jest całkowicie mrozoodporna. 'Brepo’ najlepiej czuje się na stanowisku słonecznym, lub w lekkim półcieniu (wtedy jednak może posiadać bardziej luźniejszy pokrój). Odmiana 'Brepo’ ma małe wymagania co do podłoża, rośnie na glebie lekko zasadowej lub obojętnej, piaszczystej, ale także na gliniaste, o umiarkowanej wilgotności.
Fot. główna: Roberto Verzo from Bad Voeslau, CC BY 2.0, commons.wikimedia.org
