Ocieplanie się klimatu powoduje coraz dalej idące zmiany w strefach mrozoodporności roślin na terenie naszego kraju. I nagle okazuje się, że rośliny, które jeszcze do niedawna można było uprawiać co najwyżej w zimowych, oszklonych i dogrzewanych ogrodach, teraz przy odpowiednim zabezpieczeniu zimą mogą zdobić nasz ogród. Odporność bowiem na temperatury ujemne warunkuje możliwość uprawy poszczególnych gatunków czy odmian. Po zapoznaniu się z najnowszą mapą stref mrozoodporności w Polsce będziemy wiedzieli jakie nowości mogą się w naszym ogrodzie pojawić. A klimat wciąż się zmienia, wziąć ociepla i zmiany te będą postępowały.
Czym są strefy mrozoodporności?
Strefy mrozoodporności zostały ustalone na podstawie wieloletnich pomiarów średnich, minimalnych temperatur występujących w danym regionie i są dla nas podpowiedzią, które rośliny na danym obszarze mogą być uprawiane. To właśnie minimalne temperatury warunkują możliwość uprawy roślin na danym obszarze. Aktualne mapy dostępne są np. w katalogach roślin czy w internetowych portalach. Porównując mapy z różnych okresów oraz tą najnowszą, zmiany widać gołym okiem i są one naprawdę zaskakujące.
Jak korzystać z map stref mrozoodporności?
Nie ma problemu, jeśli kupujemy rośliny rodzime, te zimę przetrwają. Natomiast jeśli nabywamy taką, której nie znamy, trzeba przede wszystkim dowiedzieć się z jakiej strefy klimatycznej pochodzi. Będzie to dla nas informacja jaki jest poziom jej mrozoodporności. Wiedza, z jakiej pochodzi strefy klimatycznej w połączeniu z naszą mapą stref mrozoodporności pozwoli nam podjąć decyzję o zakupie. Powinno się bowiem uprawiać rośliny z tej samej lub niższej strefy klimatycznej danego rejonu. Dzięki temu będziemy wiedzieli czy roślina, na zakup której mamy chrapkę przetrwa zimę w naszym ogrodzie bez potrzeby jej zabezpieczania.
Mapy stref mrozoodporności
Pierwszy podział regionów na strefy mrozoodporności powstał w roku 1960 w Stanach Zjednoczonych. Wprowadził do Departament Rolnictwa USA (USDA). W późniejszych latach pomysł ten zaczęły wykorzystywać inne kraje na świecie.
Również w Polsce mapy takie są dostępne i wykorzystywane. Pamiętać jednak należy, że wartości podane na poniższych mapach to nie najniższe odnotowywane temperatury danego regionu, ale najniższe średnie wartości temperatur. I nie oznacza to, że w strefie 9a zaczął panować klimat śródziemnomorski.
Najczęściej spotykaną mapą Polski z wyznaczonymi strefami mrozoodporności jest ta opracowana przez W. Heinzego o D. Scheibera z roku 1984. Mapa ta dzieli Polskę na 7 stref klimatycznych: gdzie najzimniejszą jest strefa 5b a znajduje się ona na Suwalszczyźnie a najcieplej jest w okolicach Szczecina, co oznacza strefę 7b. Większość terenu naszego kraju znajdowała się w strefie 6b. Tam, gdzie ta mrozoodporność jest najwyższa, różnorodność roślin, które można zasadzić jest największa.
Źródło: https://atlas-roslin.pl/strefy-klimatyczne-usda-zagrozenie-mrozowe.htm
Ta mapa (mapa Snowarskiego) opublikowana została w roku 2012 i obejmuje średnie temperatury z lat 1976-2011. Widać wyraźnie, że najchłodniejsza strefa z poprzedniej mapy, 5b zniknęła, co oznacza, że średnie temperatury w naszym kraju są wyższe. Wyraźnie również widać, że rozszerzyło się na terenie Polski panowanie stref cieplejszych. Oznacza to, że nasze zimy straciły na surowości.
Źródło: https://atlas-roslin.pl/strefy-klimatyczne-usda-zagrozenie-mrozowe.htm
Ale tak było w roku 2012 i jeśli ktoś ma nadzieję, że nic się nie zmienia, to niestety się rozczaruje. Najnowsze publikacje map mrozoodporności, publikowane na portalu www.plantmaps.com. Zadziwiające jak szyszko ociepla się nasz klimat. Całkowicie zniknęła strefa 5b, czyli ta, która była w Polsce najzimniejszą. W zamian pojawiły się 3 nowe strefy cieplejsze, których wcześniej nie było, a mianowicie: 8a (od -12,2oC do -9,4oC), 8b (od -9,4oC do -6,7oC) oraz 9a (od -6,7oC do -3,9oC). Prawda, że bardzo to interesujące, jak w niedługim czasie mapa się zmieniła?
Źródło: https://www.plantmaps.com/interactive-poland-plant-hardiness-zone-map-celsius.php
Fot. główne: depositphotos.com
