Uprawa roślin wymaga wielu różnych działań, w tym stosowania herbicydów, środków grzybobójczych, jak i tych przeciw szkodnikom. Niestety na ich efektywne wykorzystanie może wpływać wiele czynników (twardość wody, inne preparaty, warunki atmosferyczne), które mogą zaburzać skuteczność preparatów. Aby zadbać o możliwie najlepsze działanie zabiegów można skorzystać z dodatkowej pomocy substancji wspomagających tzw. adiuwantów. Czym są adiuwanty? Jak działają?
Adiuwant – co to jest
Adiuwant to substancja pomocnicza stosowana wraz ze środkami ochrony roślin, nawozami dolistnymi czy regulatorami wzrostu. Może przyjmować różną formę np. wspomagacza, surfaktantu czy zwilżacza. Podstawową funkcją adiuwantów jest wsparcie skuteczności i wydajności stosowanych preparatów chemicznych. Ich stosowanie pomaga ograniczyć zużycie preparatów ogółem – opryski wymagają wówczas zastosowania mniejszych ilości wody i środków ochrony roślin, przez co koszty zabiegów ich maleją.
Adiuwanty, źródło: depositphotos.com
Dzięki adiuwantom roztwory przeznaczone na opryski lepiej rozprowadzają się na powierzchni roślin, są bardziej lepkie i nie spływają, ani też nie są roznoszone przez wiatr czy spłukiwane przez deszcz. Co więcej, adiuwanty wspomagają wnikanie substancji aktywnych do roślin (jak i szkodników), wydłużając czas ich działania.
Mechanizm działania adiuwantu
Podstawową rolą adiuwantów jest wspomaganie działania herbicydów, fungicydów czy insektycydów. Jego działanie widoczne jest na każdym etapie stosowania oprysków. Aby w pełni wykorzystać potencjał adiuwantu należy znać potencjalne zagrożenia, które mogą wpływać na skuteczność zabiegów z wykorzystaniem chemicznych środków ochrony roślin, nawozów czy regulatorów wzrostu. Dzięki tej wiedzy można dobrać najbardziej efektywny preparat.
Środki te mogą bowiem zmiękczać wodę, neutralizować substancje wpływające na reakcje negatywnie, ale i zadbać o gęstość i lepkość mieszanek czy odpowiednie utrzymanie się środków na pokrywanych powierzchniach – w tym także na szkodnikach. Stosując adiuwant można ograniczyć parowanie i spowolnić przenikanie preparatów w głębsze warstwy gleby – tym sposobem pestycydy nie przedostają się do wód gruntowych. Stosowanie adiuwantu sprawdza się także w tworzeniu mieszanin nawozów ze środkami ochrony roślin.
Adiuwanty – dlaczego warto je stosować
Adiuwanty to przede wszystkim wsparcie skuteczności stosowania środków ochrony roślin. Ich stosowanie:
- pozwala na lepsze osadzanie się preparatów na powierzchni roślin;
- wspomaga przenikanie środków do struktur komórkowych roślin;
- pozwala efektywnie przeprowadzić zabiegi z wykorzystaniem środków ochrony roślin, także przy zmiennych warunkach pogodowych – niespodziewany deszcz czy wiatr nie stanowią poważnego problemu;
- ogranicza koszty zabiegów z wykorzystaniem środków ochrony roślin;
- wpływa na zwiększenie obszaru poddanego kuracji;
- korzystnie wpływa na środowisko.
Jak wybrać odpowiednie adiuwanty
Różnorodność adiuwantów dostępnych na rynku pozwala na ich szerokie zastosowanie. Ich skład uzależniony jest od gatunku rośliny oraz tego, jakich rezultatów oczekujemy. Dostępne są adiuwanty na bazie olejów, ale i poliglicerolu. Podstawowym kryterium doboru adiuwantów jest rodzaj stosowanego środka ochrony roślin – wykorzystanie preparatu przeznaczonego do insektycydów nie przyniesie bowiem oczekiwanego efektu w połączeniu z herbicydami itp.
Przed wyborem adiuwantu należy zatem sprawdzić, czy dany środek może być stosowany z adiuwantem, a jeżeli tak – jaki będzie właściwy. Inny typ adiuwantu pomocny będzie w preparatach dolistnych, a inny w tych stosowanych doglebowo, dlatego tylko prawidłowo dobrany adiuwant pomoże zwiększyć skuteczność substancji aktywnych środka. Każdy stosowany produkt powinien posiadać stosowaną adnotację odnośnie stosowania adiuwantów na ulotce informacyjnej.
Adiuwanty wykorzystywać należy wraz z herbicydami, insektycydami czy fungicydami wedle terminarza i sposobu ich stosowania. Same w sobie nie stanowią odrębnego kryterium ustalania terminów czy sposobów prowadzenia oprysków. Warto jednak pamiętać, że niektóre z nich mają ograniczoną skuteczność w określonych temperaturach, a gdy te są wyższe ich stosowanie nie jest wskazane. Każdorazowo należy zatem sprawdzać zalecenia producenta, dopasowując termin stosowania środka i adiuwantu.
Wśród adiuwantów dostępne są preparaty o określonym działaniu, jak i adiuwanty wielofunkcyjne jak Agrigent Activ 5, AquaFol 7C, AS 500 SL, Atpolan Bio 80 EC Premium, Efectan 650 SL, Fortune, czy Li-700, bądź zwiększające skuteczność środków z określonych grup insektycydów czy fungicydów np. EntoMax pH-, Lewar pH- Fungi.
Adiuwant – zastosowanie oraz rezultaty
Zastosowanie wspomagaczy, którymi są adiuwanty jest bardzo szerokie. Finalny efekt zabiegów z wykorzystaniem środków ochrony roślin uzależniony jest bowiem od wielu czynników – jakości wody, sprzętu stosowanego w wykonywaniu oprysków, szybkości wchłaniania się preparatów, wielkości kropli mieszanki, ale i warunków atmosferycznych. Adiuwanty z racji na swój skład chemiczny można podzielić na:
- preparaty modyfikujące – wpływające na stan wody;
- preparaty aktywujące – wspomagające przenikanie substancji do tkanek roślinnych.
Te drugie mogą przy tym zmniejszać napięcie powierzchniowe preparatów, co poprawia wchłanianie się substancji aktywnych, ale i zwiększać przyczepność preparatu np. do chwastów czy szkodników, co uzyskują dzięki dodatkowi olejów mineralnych i roślinnych.
Przygotowanie mieszaniny środka oraz adiuwantu wymaga stosowania się do informacji na opakowaniu – w pierwszej kolejności należy przy tym przygotować środek ochrony roślin, a dopiero później dodać wcześniej dobrany adiuwant w ilości dopasowanej do ilości cieczy opryskowej. Tylko tym sposobem możemy uzyskać najwyższą skuteczność zabiegu.
Adiuwanty do herbicydów
Adiuwanty przeznaczone do wspomagania herbicydów poprawiają przede wszystkim rozpuszczalność substancji czynnych, przez co łatwiej dostają się one do nasion chwastów. Wpływając na odczyn pH cieczy użytkowej (adiuwanty mineralne), bądź wspierając przyczepność środków (adiuwanty olejowe) pozwalają uzyskać oczekiwane rezultaty zabiegów z wykorzystaniem herbicydów.
Dzięki większej skuteczności, pozwalają zmniejszyć ryzyko szkodliwych działań na znajdujące się w pobliżu rośliny. Dodatkowo, stosując adiuwanty wraz z herbicydami możemy poprawić ich działanie w niekorzystnych warunkach, jak i w sytuacji, gdy z opóźnieniem zastosowano środek przeciwko chwastom (zastosowanie adiuwantu zwiększa efektywność zabiegów). Można je łączyć zarówno z herbicydami stosowanymi dolistnie, jak i doglebowo.
Adiuwanty do fungicydów
Preparaty wspomagające fungicydy to doskonałe uzupełnienie zabiegów ochronnych w uprawie warzyw czy zbóż. Można je z powodzeniem wykorzystać także w sadach czy lasach, w których problemem są choroby grzybowe. Adiuwanty stosowane z fungicydami pozwalają zwiększyć skuteczność zabiegów nawet o 40% i działają na podobnej zasadzie jak te powyżej – wpływają na właściwości fizykochemiczne cieczy roboczej, jak i mogą wpłynąć na jej pH.
Adiuwanty do insektycydów
Adiuwanty stosowane wraz ze środkami przeciw szkodnikom to nieocenione wzmocnienie skuteczności zabiegów zarówno w gospodarstwach rolnych, sadach czy lasach. Zwiększając efektywność walki z insektami mogą one między innymi zmienić właściwości fizykochemiczne cieczy roboczej, znormalizować poziom jej pH, ale i zwiększyć skuteczność wchłaniania się substancji aktywnej przez pancerze owadów.
Fot. główna: depositphotos.com