Cebula (Allium cepa) należy do tych warzyw, których nie może zabraknąć w ogrodzie. Należy ona do grupy warzyw cebulowych dość prostych w uprawie, choć wymagających pod względem zasobności podłoża i odpowiedniej jego wilgotności. Ale choć proste w uprawie, to nie zawsze udaje się uzyskać satysfakcjonujące plony. Powodem są atakujące uprawę cebuli szkodniki oraz patogeny chorobotwórcze. Ekologiczny oprysk na cebulę to doskonała profilaktyka, która skutecznie zapobiegnie wystąpieniu chorób a także uchroni uprawę przed atakiem szkodników.
Szkodniki cebuli
Jest całkiem sporo szkodników, które zagrażają cebuli. I ekologiczne opryski często nie są skuteczne, gdy już szkodnik zaatakuje, najlepsza jest więc profilaktyka. Warto stosować choćby płodozmian warzyw, czyli metodę sadzenia warzyw pochodzących z tej samej grupy co 4 lata w tym samym miejscu. Stosowanie zasad dobrego sąsiedztwa warzyw to również dobra metoda na ochronę cebuli przed atakiem szkodników. Np. marchew posadzona między cebulami ochroni je przed śmietką cebulanką, a cebula da ochronę marchwi przed połyśnicą marchwianką.
Najgroźniejsze szkodniki cebuli:
- śmietka cebulanka
- mszyca cebulowa
- wciornastek tytoniowiec
- niszczyk zjadliwy
- poskrzypka cebulowa
- pędraki
- miniarki
- rolnice
Choroby cebuli
Tak samo jak w przypadku szkodników, również w przypadku chorób cebuli lepiej jest zapobiegać niż z nimi walczyć. I tutaj również pomogą zasady płodozmianu oraz dobrego i złego sąsiedztwa warzyw. A cebula jest narażona na naprawdę sporo różnych chorób:
- choroby grzybowe cebuli oraz te wywoływane przez lęginowce: mączniak rzekomy cebuli, alternarioza cebuli, zgnilizna szyjki cebuli, różowa zgnilizna korzeni cebuli i pora, antraknoza cebuli, biała zgnilizna cebuli, zielona zgnilizna czosnku, fuzaryjna zgnilizna cebuli, głownia cebuli
- choroby bakteryjne cebuli: mokra zgnilizna cebuli, bakterioza cebuli, bakteryjna nekroza liści cebuli
- choroby wirusowe cebuli: mozaika ogórka na cebuli, żółtaczka astra na cebuli, żółta karłowatość cebuli
Ekologiczny oprysk na cebulę
Nie ma co się oszukiwać, jeśli nastąpi wzmożony atak szkodników albo patogenów chorobotwórczych, to uratowanie uprawy opryskami ekologicznymi na cebulę, ale często nawet tymi chemicznymi niewiele już pomoże. Warto więc opryski ekologiczne stosować profilaktycznie albo w początkowej fazie choroby czy też przy niskiej populacji szkodnika.
Ekologiczny oprysk na cebulę przeciw szkodnikom
Jest sporo szkodników, które zagrażają uprawie cebuli. Wśród nich najgroźniejsza jest śmietka cebulanka. Jej larwy uszkadzają podziemne części cebuli, drążąc w jej wnętrzu tunele, a następnie wchodzą w szczypior. By odstraszyć muchówki, których larwy dewastują uprawę należy minimum 2 razy w tygodniu przeprowadzać ekologiczne opryski na cebulę wyciągami wykonanymi z wrotyczu lub bylicy piołunu.
- Wyciąg z wrotyczu lub wyciąg z bylicy piołunu – 300 g świeżego ziela (lub 30 g suszu) zalać 10 l letniej wody i pozostawić na 24h. Przecedzić, dodać wody (1:2). Wyciąg ma moc tylko zaraz po sporządzeniu, trzeba go zatem przygotowywać przed każdym użyciem
- Wywar z wrotyczu lub wywar z bylicy piołunu – 300 g świeżego ziela (lub 30 g suszu) zalać 10 l wody, powoli doprowadzić do wrzenia i zmniejszyć maksymalnie ogień, po 30 minutach napar jest gotowy, wrzątek można wlać do słoików i i odwrócić do góry dnem, zapasteryzuje się i będzie gotowy do kolejnych oprysków a część można wykorzystać od razy dodając wody (1:2)
Ekologiczny oprysk na cebulę przeciw chorobom
Również choroby nie oszczędzają upraw cebuli, ale oczywiście są takie, które nigdy się nie pojawią, ale i takie, które są poważnym zagrożeniem dla warzyw. Ta najgroźniejsza choroba to mączniak rzekomy cebuli. By cebulę przed nim ochronić warto obsypywać ją mączką bazaltową dobrze również działa wywar z wrotyczu (przepis powyżej)
Ekologiczny oprysk z mleka albo drożdży będzie chronił uprawę cebuli przed wieloma patogenami grzybowymi ale również przed bakteryjnymi.
- oprysk z mleka na cebulę — tłuste mleko należy wymieszać z wodą (1:5) i pryskać cebulę raz w tygodniu już po zachodzie słońca; laktoferyna, która jest w mleku działa grzybobójczo oraz bakteriobójczo
- prysk z drożdży — 50 g drożdży należy wymieszać ze szklanką tłustego mleka i 5 l wody, taką świeżą mieszanka pryska się cebulę raz w tygodniu
Fot. główna: Forest & Kim Starr, CC BY 3.0, commons.wikimedia.org