Wysiew lub sadzenie określonych gatunków roślin wspólnie może przynosić ogromne korzyści, a przy tym jest działaniem o niezwykle długiej tradycji, bowiem stosowane jest w ogrodnictwie i uprawie od dziesiątek lat. Poprzez uprawę odpowiednich gatunków w swoim towarzystwie, możliwe jest wsparcie ich wzrostu, ale i skuteczne pozbycie się niektórych szkodników lub uniknięcie chorób. Wiele roślin korzystnie wpływa także na podłoże, czyniąc ją bardziej zdatne pod kątem potrzeb niektórych gatunków. Jakie warzywa sadzić obok siebie?
Dlaczego wspólna uprawa określonych warzyw to dobry pomysł?
Rośliny są trochę jak ludzie – preferują towarzystwo jednych odmian, z kolei inne są dla nich mało przyjazne przy bliższym kontakcie. Jest to zjawisko wzajemnego oddziaływania na siebie roślin, dobrze już znane i opisane, czyli tzw. allelopatia. Odpowiednio dobrane sąsiedztwo pozwala również warzywom w sposób naturalny zapobiegać chorobom, ale i ograniczać potencjalne interwencje w ogrodzie np. zwalczanie określonych szkodników czy częstsze nawożenie.
Jakie warzywa sadzić obok siebie, autor: ethnobot/flickr.com
Mając wiedzę na temat tego jak oddziałują na siebie określone warzywa, możemy zadbać o najlepsze warunki ich wzrostu, a wraz z nimi zadowalające plony. Marchew wzrastająca z cebulą to rozwiązanie w którym zyskują obie, a niektóre warzywa w połączeniu z czosnkiem, bazylią czy rzodkiewką mogą polepszyć również swój smak. To niezwykłe zjawisko korzystnego lub niekorzystnego oddziaływania na siebie roślin nazywane jest allelopatią.
Jakie warzywa sadzić obok siebie?
Dobierając warzywa do uprawy w ogrodzie należy pamiętać o zasadach łączenia gatunków. Niektóre z nich poprzez wydzielanie określonych substancji mogą wpływać na sąsiedztwo warzyw korzystnie – lub wręcz przeciwnie. Wśród przykładów dobrego sąsiedztwa możemy wymienić:
- Marchew i cebula to przykład idealnego związku w uprawie. Ta druga za sprawą specyficznego zapachu skutecznie odstrasza szkodnika marchwi – połyśnicy marchwianki, a marchew z kolei pomaga cebuli uniknąć ataków szkodliwej dla niej śmietki cebulanki.
Jakie warzywa sadzić obok siebie – rzodkiewka i marchew, autor: Karen Blakeman/flickr.com
- Czosnek i inne warzywa – czosnek to najlepszy przyjaciel wielu warzyw, bowiem jego intensywny zapach odstrasza całą masę niebezpiecznych dla ogrodu szkodników. Pomaga on w walce z mszycami bądź nicieniami glebowymi. Jest on również niezrównany dzięki właściwościom bakteriobójczym i grzybobójczym bowiem zawiera związki siarki. W sąsiedztwie truskawek uchroni owoce przed atakami szarej pleśni, wśród porzeczek odstraszy wielkopąkowca porzeczkowego, a obok pomidorów i drzew owocowych odstraszy norniki. Usytuowany wśród brzoskwiń pomoże im uniknąć kędzierzawości liści. Wśród kwiatów jak tulipany, lilie lub róże pomoże odstraszyć nornice.
- Rzodkiewka i warzywa korzeniowe jak marchew, por, pasternak i pietruszka – połączenie ich upraw pozwala uniknąć zachwaszczeniu przestrzeni wokół warzyw korzeniowych, a po zbiorze rzodkiewki będą mogły się one swobodnie rozrastać – tym sposobem zyskamy możliwość pełniejszego wykorzystania grządki.
- Pomidory i bazylia są idealnym duetem nie tylko na talerzu, ale i w uprawie. Wysiana w towarzystwie pomidorów bazylia pozwoli uchronić je przed przędziorkami, mszycami i mączlikiem szklarniowym. Jest przy tym kusząca dla pszczół, przez co kwiaty pomidorów zyskują lepsze zapylenie. Bazylia jest genialnym wsparciem także dla upraw ogórków, moreli, a w ogródku kwiatowym dla fuksji.
Jakie warzywa sadzić obok siebie – pomidory i bazylia, autor: Seth Vidal/flickr.com
- Koper i warzywa kapustne to kolejna para, która lubi swoje towarzystwo. Dzięki aromatowi kopru, rośliny kapustowate zyskują ochronę przed bielinkiem kapustnikiem.
- Fasola i brokuły oraz mięta – mięta w sąsiedztwie tych warzyw zapewnia im ochronę przed mrówkami oraz niektórymi latającymi owadami i pchełkami ziemnymi.
- Groch i gorczyca – to połączenie upraw pomaga w sposób naturalny zaradzić inwazji szkodników grochu – pachówek strąkóweczek.
Tutaj możesz pobrać poniższą tabelkę w formacie PDF do wydruku: Jakie warzywa sadzić obok siebie?
Które warzywa nie czują do siebie mięty?
Powyższe przykłady to zdecydowanie dobrane pary, jednak w świecie warzyw nie każde sąsiedztwo bywa tak udane. Wiele roślin wytwarza bowiem inne organy podziemne oraz wydziela do gleby określone związki chemiczne, które mogą wpływać niekorzystnie na rozwój i wzrost sąsiadów. Niektóre z nich utrudniają kiełkowanie nasion, przyczyniają się do powstawania deformacji, ale i przyciągają wspólne szkodniki. Zjawisko, gdy rośliny ze względu właśnie na powyższe antagonizmy nie powinny być sadzone obok siebie to amensalizm. Aby zadbać o idealną uprawę, warto zatem unikać sadzenia obok siebie roślin z tej samej rodziny botanicznej np. papryki i pomidorów, ale i sadzić w oddali niektóre rośliny jak:
- Fasola z czosnkiem, cebulą, burakami lub kapustą – fasola w związku z wydzielanymi przez siebie związkami chemicznymi i budową korzeni hamuje wzrost tych warzyw.
- Pomidory z papryką i ogórkami – wspólny wzrost tych roślin na jednej grządce powoduje słabsze efekty uprawy, a dodatkowo z powodu wielu łączących je szkodników, ich ataki mogą skutecznie wyniszczać całe uprawy.
Jakie warzywa sadzić obok siebie – NIE pomidory i ogórki, autor: Seth Vidal/flickr.com
- Pomidory i ziemniaki – oba gatunki są szczególnie wrażliwe na zarazę ziemniaka, dlatego dobrze jest sadzić je z dala od siebie.
- Współpraca na linii kapusta i rzodkiewka w połączeniu z pomidorami również nie wyjdzie najlepiej – warzywa te opóźniają kwitnienie pomidorów i późniejsze dojrzewanie owoców.
- Cebula i fasola zdecydowanie nie przepadają za swoim towarzystwem, gdyż ta pierwsza spowalnia wzrost drugiej.
Poplon – sadzenie warzyw po sobie
Korzystanie z tym samych grządek do wysadzenia kolejnych roślin w poplonie to forma „sąsiedztwa” którą również warto wziąć pod uwagę planując uprawę. Odpowiednio dobrane po sobie rośliny zyskają lepsze podłoże do wzrostu, większą ilość azotu czy bardziej dogodną strukturę gleby. Wyróżniamy poplon letni oraz ozimy. Wśród gatunków roślin, które świetnie nadają się do tego rodzaju uprawy należą łubin żółty i niebieski, seradela, peluszka, wyka, facelia błękitna, gorczyca, bobik oraz gryka. W poplonie można z powodzeniem wysiać jeden z gatunków, jak i ich kompozycję.
Jakie warzywa sadzić obok siebie – poplon gorczyca, autor: Andy Wright/flickr.com
Warto wiedzieć nie tylko jakie warzywa sadzić obok siebie, ale również jakie zioła sadzić razem, by bujnie rosły i wzajemnie dobrze na siebie oddziaływały.
Fot główna: Jakie warzywa sadzić obok siebie – marchew i cebula, Karen Blakeman/flickr.com
