Strona Główna Ogród Na czym polega kopcowanie warzyw?

Na czym polega kopcowanie warzyw?

autor Ogarnij Ogród

Kopcowanie warzyw należy do jednych z najstarszych, ale jednocześnie nadal aktualnych sposobów na długotrwałe przechowywanie warzyw w okresie zimowym. Szczególnie często spotkać można to rozwiązanie w niewielkich gospodarstwach, w tym tych ekologicznych, jak również na ogródkach działkowych. Najlepiej zdaje ono egzamin w przypadku warzyw korzeniowych oraz kapusty. Jako, że jest to znany od wieków sposób magazynowania roślin, także każdy z nas może z powodzeniem wykorzystać go na swojej działce. Ważne jest jednak przestrzeganie pewnych zasad, w tym zachowanie staranności, pilnowanie terminów oraz nastawienie się na spory nakład pracy. 

Kopcowanie warzyw – podstawowe informacje

Do warzyw korzeniowych, które świetnie reagują na tę formę przechowywania zaliczyć możemy marchew i buraki ćwikłowe, niektóre odmiany pietruszek i rzadziej seler, dodatkowo idealnie magazynuje się w ten sposób kapusta. Aby kopcowanie miało sens, konieczne jest dopasowanie odpowiednich odmian warzyw, dobór roślin we właściwym stopniu dojrzałości, odpowiednie nawiezienie gleby, ale również sposób zbioru. Co do zasady, najlepsze do kopcowania są odmiany późne, jak również warzywa w odpowiednim stopniu dojrzałości – młode mogą nie przetrwać w warunkach kopcowych. Podczas planowania kopcowania warto zwrócić uwagę na odpowiednie schłodzenie warzyw, ale i należyty czas przykrycia ich ziemią, aby te zwyczajnie nie zgniły.

Negatywny wpływ na przechowywanie warzyw tą metodą ma gleba, w której wzrastały, szczególnie ta przenawożona azotem i pozbawiona innych składników mineralnych. Dobrze jest zatem zadbać o optymalną podaż fosforu i potasu, które pozwolą zyskać prawidłowe dojrzewanie warzyw oraz wzmocnienie ich odporności na patogeny. Podczas zbioru warzyw ważne jest ich delikatne wyjmowanie z ziemi – tak aby nie uszkodzić korzeni. Najlepiej wykonać je w bezdeszczowe dni.

Warzywa uszkodzone, porażone chorobami lub ze szkodnikami nie nadają się do kopcowania, dlatego przed wrzuceniem warzyw do kopca warto dokładnie je obejrzeć, aby później nie stały się one przyczyną utraty całego zbioru. W przypadku warzyw korzeniowych należy oderwać lub odciąć ich nać, a przypadku selerów warto przyciąć korzenie boczne. Podczas przechowywania warzyw w kopcach należy ograniczyć ich procesy życiowe do minimum poprzez zapewnienie im odpowiedniej wilgotności, temperatury oraz składu atmosferycznego. 

Kopcowanie warzyw

Kopcowanie warzyw, autor: James Mann/flickr.com

Gdzie kopcować warzywa?

Najlepszym miejscem do kopcowania jest lokalizacja osłonięta od wiatru, niepodmokła, o przepuszczalnej, lekkiej i najlepiej piaszczystej glebie. Dla bezpieczeństwa przechowywania warzyw, dobrze jest co roku miejsce to zmieniać, co pozwoli uniknąć pojawienia się chorób lub szkodników. W przypadku, gdy nie mamy innych miejsc do dyspozycji, warto glebę pod kolejne kopcowanie dokładnie oczyścić i zdezynfekować np. z pomocą nawozu wapniowego na około 3 miesiące przed planowanym magazynowaniem.

Najlepiej ulokować kopiec na płaskim terenie od strony północnej, w kierunku północ-południe, co pozwoli uniknąć nadmiernego nagrzania wiosną. Rowy pod warzywa należy wykopać tuż przed kopcowaniem, aby gleba zbytnio w nich nie przeschła. Na warzywa w kopcu warto wykorzystać świeży, lekko wilgotny piasek, który pozwala zadbać o optymalne warunki przechowywania i zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób. 

Co do zasady, kopcowanie warzyw można przeprowadzić na trzy podstawowe sposoby: rozłożone luźno bez przesypywania ich ziemią, rozłożone luźno przesypywane piaszczystą ziemią lub układane warstwowo i przysypywane piaszczystą ziemią.

W zależności od rodzaju warzyw poddanych kopcowaniu należy umiejscowić je w rowach o odmiennej głębokości i szerokości. Buraki ćwikłowe najlepiej przechowywać w rowach o głębokości 20-30 cm i szerokości 1-1,2 m, z kolei marchwi i pietruszce najlepiej służą te o szerokości 40-50 cm i głębokości 50-60 cm. Selery należy przechowywać w wąskich i niegłębokich rowach szerokości 40–50 cm i głębokości 50–60 cm bądź w kopcach szerokości 60 cm i głębokości 70–80 cm, a dla pewności podsypać je piaskiem i lekką ziemią. Kapusta potrzebuje z kolei kopców o głębokości 30–40 cm i szerokości 150 cm, w których główki przechowuje się w 2-3 warstwach na płasko.

Można również wykorzystać w tym celu kopcowanie w kopcach o szerokości 100–120 cm i głębokości 20–30 cm układając główki w kształcie piramidy na 4-5 warstwach. Po nadejściu mrozów warstwę ziemi na kopcach warto zwiększyć i dodatkowo przykryć folią lub słomą. Zbyt wczesne okrycie kopców przed schłodzeniem się warzyw do temperatury 0 do +10°C może jednak powodować ich gnicie, dlatego warto mądrze oraz wedle starannie dopracowanego planu i obserwacji podejść do kopcowania. 

Kopcowanie warzyw

Kopcowanie warzyw, źródło: depositphotos.com

Rodzaje kopców dla warzyw

Kopce można wykonywać napowierzchniowo lub w zagłębieniach. W tych pierwszych, warzywa układane są na pryzmach na powierzchni gruntu, a drugich układane są w płytszych lub głębszych rowach. Napowierzchniowe kopcowanie warzyw stosowane są w miejscach, gdzie grunt jest zalewowy, co może niekorzystnie wpłynąć na kopcowanie warzyw, jednak nie zapewniają one pełnej ochrony przed zmiennością temperatury. Kopce zagłębione lub półzagłębione to najskuteczniejsza opcja kopcowania, bowiem oferują najbardziej stabilną temperaturę, jednak głębokość przechowywania warzyw zależy tutaj od ich odmiany oraz rodzaju gleby. W przypadku ciężkich i mocno nawodnionych gruntów lepsze będą rowy płytsze, a w glebie lżejszej te głębsze. 

Kopce bez względu na rodzaj, na początku przykrywane są ciekną warstwą gleby do czasu schłodzenia warzyw do +1 do +20°C. Idealna temperatura tworzy się w chwili przyjścia pierwszych silniejszych przymrozków. Jest to sygnał do zimowego okrycia kopców. Należy wówczas pokryć je 15-20 cm warstwą gleby, a następnie grubą warstwą słomy – ewentualnie folią. W przypadku wyjątkowo mroźnej zimy, zabieg powyższy można powtórzyć. 

Warzywa przechowywane w kopcu powinny być pod stałą kontrolą, warto sprawdzać temperaturę kopców z pomocą specjalnych termometrów – nie zaleca się jednak odkrywania kopców, a jedynie delikatnie zdejmując okrywę izolacyjną oceniać temperaturę gleby w kopcu. Tym sposobem można zwiększać lub zmniejszać okrywę izolacyjną doprowadzając do utrzymania idealnych warunków przechowywania. Jeżeli temperatura w kopcach nadmiernie wzrośnie, może rozpocząć się proces gnicia, dlatego aby uniknąć strat w zasobach, warto prawidłowo przeprowadzić cały zabieg kopcowania i dbać o najbardziej sprzyjające warunki dla roślin. Psujące się warzywa powodują konieczność likwidacji kopców. Metodę tę najlepiej stosować do marca, wyjątkowo do połowy kwietnia, do czasu ustąpienia przymrozków. 

Zdj. główne: depositphotos.com

Przeczytaj także

Dodaj komentarz