Październik w ogrodzie

Październik to złota, polska jesień, czyli niezwykła różnorodność kolorów, babie lato, jeszcze wciąż wiszące owoce na drzewach i mnóstwo jesiennych, kolorowych kwiatów. Październik w ogrodzie jest to oczywiście kolejny, niezwykle pracowity miesiąc, gdyż zaczynają się zbiory wielu warzyw, ale również przygotowania do zimy. To również idealny moment na nowe nasadzenia drzew i krzewów oraz przesadzanie tych, które już mamy, ale chcielibyśmy je widzieć w innym miejscu. Czyli jak zwykle jest co robić. 

Warzywnik

Październik w ogrodzie to przede wszystkim czas zbiorów. I to w dużej mierze warzyw, które nadają się do długiego przechowywania. Przechowywać warzywa można na wiele sposobów. Jeśli mamy ciemną i chłodną piwnicę nie będzie z tym problemu. Wiele warzyw nadaje się również do kopcowania, co warto wykorzystać. 

Zaczyna się zbiór marchwi i kapusty. I tu od razu uwaga. Część kapusty wraz z dodatkiem marchwi dobrze jest zakisić. Najlepiej oczywiście w beczce. Nie musi być drewniana, są również odpowiednie do przechowywania żywności beczki z tworzyw. Jeśli nie mamy beczki, kapustę można kisić bezpośrednio w słoikach. 

Październik w ogrodzie – zbiory warzyw, autor: fietzfotos/pixabay.com

Dzięki siewom poplonowym możemy się cieszyć rzodkiewką, rzepą oraz rzodkwią. 

To idealny moment na zbiory kalafiorów i brokułów.

Na krzaczkach wiszą wciąż pomidory, często jeszcze zielone. Można je przenieść do ciemnego i ciepłego pomieszczenia, gdzie spokojnie dojrzeją. Ale jeśli jesteśmy amatorami sałatek z zielonych pomidorów, można je od razy przygotować do słoików. 

Warzywa korzeniowe jak pietruszka, seler, marchew i buraki umieszczamy w piwnicy lub kopcu, natomiast cebulę i czosnek w miejscu, gdzie będzie zimą sucho, np. na strychu. Październik w ogrodzie to również miesiąc wykopków ziemniaków. 

Wszelkie resztki roślinne po zbiorach, jeśli nie noszą śladów chorób czy szkodników możemy z powodzeniem przenieść na kompostownik. Gdy jednak takie porażenia wystąpiły, trzeba je zutylizować. Pamiętać należy, że palenie resztek roślin jest zabronione i grozi za to mandat.

Przekopujemy ziemię na pustych już rabatach, to jest dobry moment na zastosowanie obornika lub kompostu. Możemy również siać poplon (np. rośliny motylkowe). Jeśli nie prowadzimy gospodarstwa ekologicznego możemy podłoże zasilić nawozami mineralnymi. 

Październik w ogrodzie – wykopki, autor: Christian Guthier/flickr.com

Z początkiem października można posadzić zimową odmianę cebuli dymki, ale pod koniec listopada taką uprawę należy okryć by ją uchronić przed mrozem. Przy okazji okryć trzeba rośliny korzeniowe wieloletnie, które rosną w gruncie. 

Październik w ogrodzie – Sad

Październik w ogrodzie to ostatnie zbiory późnych odmian jabłek, gruszek, śliwek a także pigwy. Jeśli aura sprzyja i jesień jest ciepła, na drzewach możemy pozostawić jeszcze nie do końca dojrzałe owoce. Jabłkom i gruszkom nie zaszkodzą nawet temperatury spadające nocą poniżej zera. Śliwki natomiast nie powinny już pozostawać na drzewach. Te mniej dojrzałe można przeznaczyć na kompoty a te bardziej idealnie nadają się do suszenia lub do zrobienia przepysznych śliwkowych konfitur. 

Październik w ogrodzie – sad, autor: keywest3/pixabay.com

Owoce pigwy nie bardzo nadają się do bezpośredniego spożycia, nie są niestety zbyt smaczne, ale za to idealne na przetwory lub nalewki. 

Po zerwaniu owoców robimy porządek z drzewkami. Usuwamy porażone pędy czy owoce, które wiszą w formie mumii. Wygrabiamy dokładnie spod drzew i krzewów liście i opadłe, gnijące owoce by w kolejnym roku nie stały się źródłem ataków szkodników czy chorób. Jeśli resztki roślin i owoce wykazywały objawy porażeń nie możemy nimi zasilać kompostownika. Trzeba je trwale zutylizować. 

Usuwamy zakładane wcześniej pułapki na szkodniki, czyli opaski i pułapki lepowe. 

Gdy sad został uporządkowany przyszedł moment nawożenia. Oczywiście najlepszymi nawozami są kompost i obornik. Do tego jeszcze mączka bazaltowa. Jeśli kompost to nie obornik, ale mączka może być użyta i z jednym i drugim nawozem. Nawozy rozrzucamy, mączkę rozsypujemy i całość lekko przekopujemy lub mocno przegrabiamy. Pomocna tutaj może okazać się glebogryzarka.

Październik w ogrodzie – sad, autor: Chorengel/pixabay.com

Teraz jest najlepszy moment na sadzenie drzew i krzewów owocowych, zwłaszcza tych z gołymi korzeniami (te w donicach można sadzić cały sezon). Świeżo posadzonych drzewek i krzewów się nie przycina. Nasadzenia obficie podlewamy.

Na koniec miesiąca warto jeszcze cały sad odchwaścić. Dzięki temu chwasty dużo później pojawią się wiosną. 

Rośliny ozdobne

To dobry moment na wysianie nasion gatunków jednorocznych, np. nagietka, chabrów, ostróżki pospolitej czy smagliczki nadmorskiej. Nasiona wysiane jesienią bardzo szybko zaczną kiełkować wiosną, jeśli tylko aura będzie sprzyjająca. 

Sadzimy cebule roślin kwitnących na wiosnę, ale za to wykopujemy wszystkie cebule i kłącza roślin, które naszej mroźniej zimy nie są w stanie przetrzymać pozostawione w podłożu (mieczyki, dalie, tygrysówki, frezje, fiołki, tritonie oraz pacioreczniki). Cebule roślin takich jak eukomis, cynobrówka, kamasja, arisema czy galtonia mogą zimować w ziemi, pod warunkiem, że zabezpieczymy jest gałęziami świerkowymi lub warstwą liści.

Październik w ogrodzie – ogród ozdobny, autor: K M/flickr.com

I w ogrodzie ozdobnym październik to dobry moment na sadzenie drzew i krzewów. Tak jak w przypadku drzew owocowych, te uprawiane w donicach można sadzić cały sezon, ale te z odkrytymi korzeniami najlepiej jest sadzić jesienią. Po posadzeniu trzeba je obficie podlać.

Wszystkie krzewy i byliny wrażliwe na mróz kopczykujemy. Tzn. usypujemy wokół ich łodyg ziemię lub korę na wysokość 20-40 centymetrów w zależności od rośliny. Nawet jeśli roślina częściowo przemarznie, to bez problemu odbije po usunięciu uszkodzonych pędów powyżej kopczyka. Szczególnie zadbać trzeba o róże. 

Możemy rozmnażać byliny. Ich sadzonki z wierzchołkowych części pędów spokojnie zdążą się przez zimą ukorzenić. W październiku możemy je również przesadzać. 

Można też przygotować sadzonki ze zdrewniałych części pędów roślin. W ten sposób rozmnaża się róże i inne krzewy liściaste. Takie sadzonki umieszczamy w skrzyneczce wypełnionej wilgotnym piaskiem i w chłodnym miejscu przechowujemy do wiosny. 

Trawnik

Przede wszystkim na bieżąco usuwamy z trawnika opadłe liście i inne cząstki roślin, by do wiosny nie powstała na nim skorupa filcu, trzeba go dokładnie wygrabiać. W zasadzie na koniec października powinno się przed zimą ostatni raz trawnik skosić. Ale jeśli jesień jest długa i ciepła, nie możemy zostawić zbyt długich źdźbeł, gdyż pod śniegiem będą się łamać i gnić. Może się zatem zdarzyć, że ostatnie koszenie będzie miało miejsce w listopadzie.  Jesień to również doskonały moment na założenie nowego trawnika. 

Październik w ogrodzie – trawnik, autor: Alexas_Fotos/pixabay.com

Oczko wodne

Przed zimą trzeba się starannie zająć oczkiem wodnym. Pierwsza czynność to dokładne oczyszczenie zbiornika z przekwitłych kwiatów, uszkodzonych liści czy pędów. Z powierzchni wody natomiast usuwamy wszelkie zanieczyszczenia, które przywiał wiatr, by nie opadały na dno i nie gniły. 

Do pomieszczenia należy przenieść wszystkie rośliny wodne, które nie są w stanie przetrwać na zewnątrz zimy. Są to np. hiacynty wodne, salwinie czy topiany. Pamiętać należy, że nie przetrwają w całkowitej ciemności i należy je tam doświetlać. 

Październik w ogrodzie – oczko wodne, autor: David McSpadden/flickr.com

Jeśli nasze oczko wodne jest wystarczająco głębokie (min. 1,2 m) by całkowicie nie zamarznąć zimą, to zostawiamy w nim ryby. Jeśli nie, trzeba je na zimę przenieść do akwarium w pomieszczeniu. 

Zdjęcie główne: autoronnola/flickr.com