Miesiącznica roczna, inaczej lunaria lub srebrniki Judasza (łac. Lunaria annua) to roślina z rodziny kapustowatych. Kwitnie od maja do lipca oferując duże, srebrzyste łuszczyny (owoce) przywodzące na myśl monety, stąd nierzadko nazywana jest judaszowymi srebrnikami. Naturalnie występuje ona w Europie południowo-wschodniej, a jej zdziczałe formy z powodzeniem rosną w naszym kraju. Co warto wiedzieć o miesiącznicy rocznej?
Charakterystyka miesiącznicy rocznej
Miesiącznica na swoich niemal metrowych pędach wydaje na przełomie maja i czerwca grona kwiatów o fioletowym lub purpurowym wybarwieniu kwiatów o delikatnym aromacie. To właśnie z nich wykształcają się później okrągłe łuszczynki z płaskimi nasionami osiągające 3-6 cm średnicy. Roślina ta jest dosyć duża, a jej wzniesiona łodyga rozgałęzia się ku szczytowi. Liście miesiącznicy mają sercowaty kształt i ząbkowane brzegi na długich ogonkach, które są coraz krótsze idąc ku górze. Dojrzałe łuszczynki to największa „atrakcja” tej pięknej rośliny. Gdy przychodzi ich pora tracą nasiona, pozostawiając delikatne, lśniące przegrody, które wykorzystywane są np. do dekoracji lub w bukietach.
Zastosowanie miesiącznicy – judaszowych srebrników
Judaszowe srebrniki najczęściej uprawiane są dla owocostanów. Pozwalają na tworzenie suchych bukietów, kompozycji florystycznych i im podobnych. Suszone pojedynczo stają się dosyć trwałą dekoracją. Miesiącznica może być traktowana również jako kwiat cięty, do formowania ciekawych rabat w ogrodzie, a pozostawiona z pędami i łuszczynkami do jesieni, ozdobi ogród przez długi czas.
Wymagania miesiącznicy rocznej
Idealnym podłożem pod miesiącznicę jest to żyzne i przepuszczalne, jednak z powodzeniem rośnie ona również na tych mniej wartościowych. Najlepiej zadbać o glebę o delikatnie zasadowym odczynie, gdyż w naturze rośliny te rosną wyłącznie na podłożach wapiennych. Warto zadbać również o zapewnienie jej umiarkowanie wilgotnej ziemi. Stanowisko pod miesiącznicę roczną powinno być słoneczne lub lekko zacienione. Rośliny te dobrze znoszą mrozy.
Uprawa miesięcznicy
Miesięcznica rośnie w cyklu uprawy dwuletniej – najlepiej wysadzać ją do rozsadnika w czerwcu, aby na jesień przenieść sadzonki na miejsce stałe. Można również wysiewać nasiona w marcu-kwietniu w inspekcie. Najlepszą rozstawą jest 20×25 cm. Roślina ta niezwykle łatwo się rozsiewa. Miesięcznice roczne nie przepadają za przesadzaniem, dlatego warto przemyśleć ich stanowisko przed sadzeniem.
Rozmnażanie miesiącznicy rocznej
Pomimo nazwy, miesięcznicę roczną najlepiej uprawiać jako dwuletnią. Najlepiej wysiewać ją z nasion – roślina ta również z powodzeniem rozmnaża się z samosiewu. W pierwszym roku po wysiewie pojawiają się liście, a w kolejnym kwiaty, z których zawiązują się kolejne nasiona. Uprawa taka nie jest zbyt wymagająca i co dwa lata możemy cały proces powtarzać.
Pielęgnacja miesiącznicy rocznej
Roślina ta jest niezwykle przyjemną w pielęgnacji. Najważniejsze jest jej podlewanie, szczególnie w okresach bezdeszczowych i w okresie nadmiernych upałów. Dobrze jest ją również starannie odchwaszczać – głównie na początku uprawy. Opcjonalnie można zasilić rośliny nawozem organicznym (kompost, obornik bydlęcy lub inny obornik granulowany) lub mineralnym z solidną dozą potasu i fosforu, szczególnie wówczas, gdy jej podłoże jest ubogie w składniki odżywcze.
Choroby i szkodniki judaszowych srebrników
Najczęstszą chorobą dotykającą miesiącznicę roczną są mączniaki – rzekomy i prawdziwy. Warto zatem profilaktycznie wykonywać na nich opryski ekologiczne np. z pomocą preparatów ze skrzypu polnego, mniszka lekarskiego lub pokrzywy. Ich wykorzystanie odstraszy przy okazji ewentualne szkodniki.
Miesiącznica – popularne odmiany
Miesiącznica roczna oferuje kilka ciekawych odmian, a wśród nich kwitnące na biało ‘Alba’ oraz ‘Stella’ o kremowych listkach nakrapianych w zielone plamki, fioletowe ‘Purple Honesty’ oraz ‘Chedglow’(miniaturka o bordowym wybarwieniu brzegów liści), jak i żółte ‘Ruth’ oraz ‘Alba Veriegata’, która zachwyca białymi smugami na liściach i fioletowymi kwiatami. Można wyróżnić również bylinową odmianę miesiącznicy – trwałą, która rośnie w Sudetach i Karpatach, osiągając nawet 2 metry wysokości.
Srebrne blaszki miesiącznicy, czyli dekoracyjne łuszczyny
Dekoracyjne łuszczyny – powód, dla którego wielu ogrodników uprawia miesiącznicę roczną to nieoceniony element dekoracji i kompozycji florystycznych. Przegrody nasienne owoców rośliny w formie pergaminowych, okrągłych i srebrzystych blaszek prezentują się zjawiskowo.
Miesiącznica na suche bukiety
Suche bukiety to ozdoba, która jeszcze przed laty była obowiązkowym elementem dekoracji domu. Piękne gałązki z okrągłymi monetami miesiącznicy doskonale komponowały się z innymi suszkami, w tym miechunkami, kocankami czy zatrwianami. Łatwość uprawy miesiącznicy sprawia, że warto powrócić do tej pięknej tradycji – subtelne, lekko połyskujące blaszki będą świetnym dodatkiem także do współczesnych, bardziej nowoczesnych wnętrz.
Ciekawostki o miesiącznicy
Miesiącznica poza źródłem swojej nazwy i ciekawemu zastosowaniu, skrywa w sobie nieco więcej tajemnic. Wśród nich znaleźć możemy ot chociażby to, że roślina ta zapylana jest przez ćmy, które przyciąga aromat kwiatów uwalniany na wieczór. Co więcej, miesiącznica roczna chętnie zmienia kolory kwiatów – mogą mieć one zupełnie inny odcień, aniżeli ten, który posiadała ich roślina mateczna. Nierzadko bywają również okazy wielokolorowe. Interesujące jest również to, że nazwa miesięcznicy wywodzi się z dawnego określenia Księżyca, który brzmiał właśnie miesiąc. Ciekawostką jest również to, że w naturze, dziko rośnie również miesiącznica trwała (wspomniana powyżej), obrastająca stronę zbocza np. Beskidu Śląskiego, gdzie znaleźć ją można wśród jaworów.
Fot. główna: depositphotos.com
