Szczaw lancetowaty (Rumex hydrolapathum) jest gatunkiem, który należy do rodziny rdestowatych. Można go w naturze spotkać na terenie całej Europy, występuje również w Turcji. U nas powszechnie na nizinach występujący chwast porastający brzegi rzek i stawów, ale również roślina uprawiana ze względu na swoje właściwości lecznicze a także jako roślina ozdobna.
Jak wygląda szczaw lancetowaty
Szczaw lancetowaty jest byliną o pięknych, długich (50-70 cm), lancetowatych liściach. Są to liście odziomkowe, lekko pofalowane na brzegach. Pięknie, wręcz pionowo w górę układają się, tworząc rozety. Wczesną wiosną są lekko zaczerwienione, z czasem kolor zmienia się w żywo zielony.
Łodygi, na których pojawiają się wiechowate kwiatostany osiągają nawet 2 metry wysokości, są wzniesione, rozgałęziające się na pewnej wysokości. Roślina kwitnie od czerwca do sierpnia. Korzeniem szczawiu lancetowatego jest mięsiste kłącze.
Uprawa szczawiu lancetowatego
Szczaw lancetowaty jest rośliną mało wymagającą i prostą w uprawie. Będzie rosnąć w nawet słabej jakości ziemi, a by zapewnić dorodne rozety liści wystarcz podłoże średnio zasobne, przepuszczalne i do tego wilgotne o lekko kwaśnym odczynie. Miejsce powinno być słoneczne, do lekko zacienionego. Idealne byłoby nad stawem lub przy oczko wodnym, może rosnąć nawet w samej wodzie. W naturze porasta wilgotne łąki, rowy, brzegi rzek i stawów.
Szczaw lancetowaty można rozmnażać wysiewając jego nasiona wiosną. Jesienią można również rozmnażać go oddzielając od rośliny matecznej odrosty korzeniowe, których dość sporo tworzy. Szczaw lancetowaty rozmnaża się również bez problemu sam. Jego nasiona rozsiewa wiatr, a na podziemnych kłączach tworzą się odrosty korzeniowe.
Właściwości szczawiu lancetowatego
Szczaw lancetowaty ma właściwości lecznicze. Można go oczywiście uprawiać, ale surowiec bez problemu pozyskuje się z natury, rośnie bowiem powszechnie nad jeziorami, rzekami czy rowami melioracyjnymi. Rośliny zbiera się jesienią lub wiosną by w odpowiedni sposób je wysuszyć.
Surowcem zielarskim jest przede wszystkim korzeń szczawiu lancetowatego. To bogactwo garbników pirogalowych i pirokatechinowych,, kwasów fenolowych a także związków antranoidowych, flawonoidów, cukrów, soli mineralnych, organicznych związków żelaza oraz związków żywicowych.
Zastosowanie szczawiu lancetowatego
Szczaw lancetowaty wykazuje właściwości lecznicze, ale również prozdrowotne. Dzięki temu, że zawiera garbniki ma działanie ściągające, antyseptyczne ale również przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Specjalnie preparowany i przygotowywany korzeń wykazuje działanie przeciwbiegunkowe. Roślina ta ma również działanie przeciwanemiczne.
Również ziele ma wiele właściwości, a to dzięki zawartym w nich kwasom fenolowym. Zwalczają one skutecznie wolne rodniki, działają również stymulująco na układ immunologiczny. Szczaw lancetowaty wykorzystywany jest również w leczeniu stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej oraz górnych i dolnych dróg oddechowych.
Dla zmagającym się z anemią podaje się sok z całej rośliny. Ale nie tylko. Pić powinni go również zmagający się z osłabionym mięśniem sercowym, z owrzodzeniem przewodu pokarmowego, przy przewlekłych biegunkach, w zaburzeniach przemiany materii czy chorzy na gościec.
Odwar z kłączy powinno dodawać się do kąpieli, mają bowiem działanie odprężające, działają tonizująco i łagodzą bóle reumatyczne.
Szczaw lancetowaty jest wykorzystywany również jako roślina ozdobna i sadzony na brzegach stawów, oczek wodnych czy na rabatach.
Szczaw lancetowaty jest rośliną barwierską – z jej korzenia pozyskuje się żółty barwnik.
Młode liście szczawiu lancetowatego są jadalne i można je wykorzystywać jako dodatek do surówek i sałatek.
Fot. główna: Stefan.lefnaer, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org
