Pielęgnacja trawnika, który będzie prezentował się efektownie, ciesząc zieloną i bujną trawą to praca wymagająca systematyczności przez cały rok. Jak zadbać o idealną kondycję murawy? Jakie zabiegi należy wykonywać i jak zaplanować prace w ogrodzie, aby trawnik zachwycał?
Kluczowym momentem w pielęgnacji trawnika jest jego regeneracja po zimie, do której należy przystąpić wczesną wiosną, zaraz po stopnieniu ostatnich śniegów i rozmarznięciu murawy. Nie mniej ważne są jednak i zabiegi wykonywane w pozostałych porach roku. O czym pamiętać planując całoroczną pielęgnację trawnika? Poniżej najważniejsze zadania.
Zabiegi pielęgnacyjne na trawniku
- Wałowanie
Zabieg wałowania należy do pierwszych kroków wykonywanych na trawniku wczesną wiosną. Pielęgnacja trawnika polega w tym wypadku na wyrównaniu podłoża i dociśnięciu korzeni trawy do gleby. Wyrównany teren i solidnie przylegające do niego darnie lepiej się rozkrzewiają. Wałowanie przeprowadzamy z wykorzystaniem walca ogrodowego o masie od 70 do nawet 300 kg (w zależności od powierzchni) najlepiej na 2-3 dni przed i po pierwszym koszeniu.
Pielęgnacja trawnika – wałowanie trawnika, autor: glasseyes view/flickr.com
- Wertykulacja
Wertykulacja trawnika to działanie, które wykonujemy celem pozbycia się martwej i sfilcowanej warstwy zalegającej na trawniku (w skład której wchodzą obumarłe korzenie, rozłogi, źdźbła, zanieczyszczenia czy mchy). Zabieg wertykulacji pomaga zadbać o lepszy dostęp światła, tlenu, wody i składników odżywczych do głębszych warstw darni. Pielęgnację trawnika poprzez wertykulację wykonujemy z pomocą tzw. wertykulatora (ręcznego, spalinowego lub elektrycznego), bądź skaryfikatora, narzędzia przypominającego grabie. Podczas wertykulacji wyczesywana i nacinana w pionie na ok. 7 cm darń jest odświeżona, czego efektem jest lepszy wzrost i estetyka trawnika. Kiedy wertykulować trawnik? Zabieg ten warto przeprowadzać przynajmniej raz do roku, najlepiej wczesną wiosną, po pierwszym koszeniu.
Pielęgnacja trawnika – wertykulacja, źródło: depositphotos.com
- Aeracja
Napowietrzanie trawnika, czyli tzw. aeracja trawnika to kolejny zabieg ważny w pielęgnacji murawy. Pomaga on dotlenić podłoże, czego efektem jest szybciej wzrastająca i gęstsza trawa. Nakłuwanie trawnika (na ok. 10 cm) wykonać można z pomocą aeratora, wideł lub specjalnych nakładek z kolcami na obuwie.
Pielęgnacja trawnika – aeracja trawnika, autor: Kim Unertl/flickr.com
- Top dressing, czyli piaskowanie
Po wykonaniu aeracji i wertykulacji warto wykonać zabieg piaskowania, który polega na rozrzuceniu po powierzchni murawy mieszanki drobnego piasku. Jego zadaniem jest pobudzenie nowych korzonków, rozłogów i pędów darni do intensywniejszego wzrostu. Dodatkowo piasek poprawia strukturę gleby, która pozwala na uzyskanie lepszej elastyczności trawnika, ale i wypełnia nierówności podłoża. Zastosowanie piaskowania pomaga również w zwalczaniu chwastów. Zabieg ten podobnie jak poprzednie, warto przeprowadzić przynajmniej raz do roku na wiosnę.
Pielęgnacja trawnika –piaskowanie trawnika, źródło: depositphotos.com
- Wapnowanie
Raz na 2-3 lata warto zweryfikować kondycję podłoża naszego trawnika. Oceniając próbkę gleby możemy określić jej pH, które powinno wynosić od 6,0 do 7,0. Jeżeli ziemia jest nazbyt kwaśna (pH poniżej 5,5), niezwykle ważnym, wiosennym zabiegiem uzdatniającym podłoże (który można wykonać także jesienią) będzie wapnowanie trawnika. W przypadku, gdy podłoże jest zbyt zasadowe, warto zastosować nawóz zakwaszający.
Pielęgnacja trawnika – wapnowanie trawnika, źródło: depositphotos.com
- Mulczowanie
Pielęgnacja trawnika obejmuje również mulczowanie, które polega na wykorzystaniu krótko ściętej trawy w charakterze nawozu dla trawnika. Podczas koszenia, rozdrobnione źdźbła trawy pozostawiamy wówczas na murawie, aby ta po rozłożeniu stała się wartościowym źródłem składników odżywczych. W mulczowaniu ważne jest jednak solidne rozdrobnienie trawy oraz staranne i równomierne jej rozrzucenie. Tylko wówczas zawarty w skoszonej tym sposobem trawie azot szybko ulegnie mineralizacji, stając się doskonałym nawozem.
Pielęgnacja trawnika–mulczowanie trawnika, autor: iBSSR who loves comments on his images/flickr.com
- Koszenie
Koszenie to zabieg, który w okresie wegetacyjnym trawnika należy wykonywać regularnie. Pierwszy raz warto przeprowadzić je wówczas, gdy źdźbła trawy mają ok. 10 cm. Najczęściej wypada ono na przełomie marca i kwietnia. W zależności od tempa wzrostu trawnika, murawę przycinamy co 4 do 10 dni. W okresie upałów, trawnik możemy kosić rzadziej, a w niektórych przypadkach można z niego czasowo zrezygnować, aby nie dopuścić do nadmiernego przesuszenia podłoża.
Pielęgnacja trawnika – koszenie trawnika, autor: Counselling/pixabay.com
Najważniejszą zasadą podczas koszenia jest skracanie trawnika do maksymalnie 1/3 jego wysokości. Jeżeli trawa jest bardzo wysoka, wówczas warto zabieg ten podzielić na dwa etapy. Najlepiej utrzymywać trawnik na wysokości ok. 4 cm. Ostatnie koszenie przed zimą przeprowadzamy na ogół do końca października lub w listopadzie przed pierwszymi opadami śniegu. Regularne przycinanie murawy pozwala zachować ją w doskonałej kondycji, zadbać o jej estetykę i gęstość. Wybierając sprzęt do koszenia, dobrze postawić na dobrej jakości kosiarkę i podkaszarkę, a w przypadku większego areału warto zainwestować w kosę spalinową lub traktorek do koszenia. Ważne jest zadbanie o dobre naostrzenie noży, aby nie uszkadzały one delikatnych źdźbeł trawy.
- Odchwaszczanie
Usuwanie chwastów to jeden z wyjątkowo ważnych zabiegów w pielęgnacji trawnika i całego ogrodu. Nie ma jednego sprawdzonego sposobu na ich niwelowanie, jednak możemy wykorzystać w tym celu specjalne opryski na chwasty dwuliścienne, najlepiej stosując bezpieczne, ekologiczne herbicydy (trawa jest jednoliścienna, stąd nie każdy środek na chwasty będzie dla niej odpowiedni). Pojedyncze okazy chwastów np. mniszka lekarskiego możemy usuwać z pomocą specjalnych narzędzi do usuwania chwastów, które dostępne są w działach ogrodniczych.
- Nawożenie
Nawożenie to kluczowy zabieg pielęgnacyjny, który pozwala zadbać o prawidłowy wzrost trawnika, jego piękny kolor, ale i odporność na mróz i suszę. Pierwsze nawożenie warto wykonać bezpośrednio po pierwszym wiosennym koszeniu – na ogół przypada to na miesiąc marzec. Nawozy wiosenne do trawników zawierają wysoką zawartość azotu, który świetnie pobudza murawę do bujnego wzrostu, oferując przy tym cały wachlarz niezbędnych mikro- i makroelementów jak potas, fosfor, wapń czy magnez.
Kolejne nawożenie warto przeprowadzić na przełomie maja i czerwca, stosując nawozy uniwersalne. W okresie od końca lipca i w sierpniu nawozić możemy mieszankami z niską zawartością azotu, który nie jest wskazany przed zakończeniem okresu wegetacyjnego, kiedy to rośliny mają przygotować się na okres zimowy. Jesienne nawożenie można przeprowadzić na przełomie sierpnia i września, korzystając ze specjalnych mieszanek jesiennych bogatych w fosfor i potas niezbędnych roślinom w przygotowaniu do zimy. Podczas pielęgnacji trawnika warto pamiętać, że nawożenie trawnika w czasie suszy mu nie służy, dlatego warto poczekać na bardziej umiarkowaną pogodę.
- Nawadnianie
Susza to największy wróg trawnika, dlatego w czasie, gdy temperatury są wysokie warto wspomóc go regularnym podlewaniem. W okresie upałów, dobrze jest nawadniać murawę do 2-3 dni, wykonując ten zabieg wczesnym rankiem lub pod wieczór. Podlewanie w samo południe przy pełnym słońcu może bowiem skutkować poparzeniami trawy. Dobrym sposobem na podlewanie jest rzadsze, ale obfitsze nawadnianie, które pozwala wodzie dotrzeć do głębszych warstw podłoża, skąd system korzeniowy dłużej będzie mógł czerpać. Optymalną dawką wody jest 11 l /m2 trawnika. Na większych powierzchniach doskonale sprawdzają się specjalne systemy nawadniające.
- Dosiewki, czyli overseeding
Zdarzają się sytuacje, kiedy to po srogiej zimie na trawniku pojawiają się puste lub przerzedzone place. Aby trawa prezentowała się lepiej, warto w tym wypadku przeprowadzić tzw. overseeding czyli dosiać trawę w miejscach ubytku. W tym celu wykorzystać można specjalną mieszankę nasion do regeneracji trawnika bądź skorzystać z mieszanki, z której zakładaliśmy trawnik. Miejsca bez trawy należy wcześniej spulchnić, podsypać torfem lub żyzną ziemią, delikatnie ubić i wysiać nasiona. Kolejno warto przestrzeń tę lekko przegrabić i obficie podlać. Po dosiewce dobrze pozostawić trawnik w spokoju na 7-10 dni.
- Pielęgnacja trawnika poprzez usuwanie liści i kretowisk
Obie powyższe czynności to zabiegi pozwalające utrzymać większą estetykę trawnika, ale i zadbać o jego świetną kondycję. W przypadku opadających liści, dobrze jest je regularnie usuwać, aby te nie ograniczały dostępu powietrza i światła do trawy. Można zbierać je podczas koszenia – kosiarką, ale i zagrabiając je z powierzchni z pomocą grabi. Problemem ogrodu mogą być również kretowiska, które utrudniają zabiegi pielęgnacyjne trawnika, ale i wpływają na jego estetykę. Ziemię z kretowisk warto zbierać i wykorzystywać ją np. do kwiatów doniczkowych, a aby krecie szkodniki nie rujnowały naszej pracy nad murawą, możemy je odstraszyć z pomocą elektronicznych urządzeń emitujących do podłoża niskie dźwięki lub zastosować specjalne substancje odstraszające zapachem.
Trawnikowy kalendarz prac pielęgnacyjnych
Powyższe zabiegi realizowane w ogrodzie to przepis na piękny i zdrowy trawnik. Aby przyniosły oczekiwane rezultaty warto je wcześniej dobrze zaplanować i wykonywać zgodnie z potrzebami naszej murawy. Jakie prace możemy wykonywać w poszczególnych miesiącach? Poniżej terminarz, wedle którego można zadbać o idealną zieleń w ogrodzie!
- Przełom grudnia i stycznia – najlepszą pielęgnacją jest w tym czasie pozostawienia trawnika w spokoju. W grudniu i styczniu dobrze jest unikać chodzenia po nim, co pomoże zapobiegać zaduszeniu murawy przez zbity śnieg. Nadmierne eksploatowanie trawnika w tym okresie może powodować rozwój chorób grzybowych, a w efekcie niszczenie, a nawet obumieranie darni.
- Luty to czas na zaplanowanie prac i przygotowanie sprzętu. Teraz warto zbadać odczyn gleby, aby ewentualnie pomyśleć o zastosowaniu wapnowania lub nawozów zakwaszających podłoże.
- Marzec – rozpoczyna okres wegetacji trawnika, dlatego gdy tylko zniknie śnieg, pora przystąpić do zabiegu wałowania, wertykulacji, aeracji, piaskowania, pierwszego koszenia, dosiewek i nawożenia.
- Kwiecień to szczególnie intensywny czas w pielęgnacji trawnika. Warto zadbać o koszenie, ale i przeprowadzenie powyższych zabiegów – jeżeli marzec był zimowy. Jeżeli przez długą i mroźną zimę nasz trawnik ucierpiał, teraz warto szczególnie zadbać o jego nawiezienie, uzupełnienie braków trawy i regenerację.
- Maj – jest czasem, w którym zieleń trawy zaczyna nasz cieszyć szczególnie. Warto teraz pamiętać o regularnym koszeniu – najlepiej wieczorem lub po południu, zwalczaniu chwastów i podlewaniu.
- Czerwiec – kontynuujemy prace majowe, ale w razie upałów kosimy rzadziej, pamiętając tym samym o częstszym podlewaniu. Warto pomyśleć także o zastosowaniu nawozu mineralnego wieloskładnikowego.
- Lipiec – to miesiąc kiedy pamiętamy o podlewaniu, a w razie upałów rzadziej kosimy murawę. Końcem miesiąca, możemy przeprowadzić ponowne nawożenie.
- Sierpień – działamy podobnie jak w lipcu, ale końcem miesiąca stawiamy już na jesienne nawożenie.
- Wrzesień to czas, kiedy kosić możemy wedle potrzeby, a w razie pojawienia się filcu lub mchów powinniśmy wykonać także zabieg wertykulacji i usunąć chwasty.
- Październik – to pora, w której rzadziej kosimy, ale warto pomyśleć o regularnym grabieniu liści. To czas, kiedy możemy pomyśleć również o wapnowaniu.
- Listopad jest miesiącem, w którym może pojawić się już śnieg, ale jeżeli zima jeszcze daleko, warto wykonać ostatnie koszenie i starannie zebrać liście. Pozostawienie ich na trawniku na okres zimowy może osłabić jego kondycję i przyczynić się do powstania chorób grzybowych. W listopadzie możemy również wykonać zaległe wapnowanie (jeżeli w październiku nie zdążyliśmy).
Zielony, bujny i piękny ogród jest w zasięgu każdego z nas – pielęgnacja trawnika wymaga nieco wysiłku, ale wykonywana zgodnie z kalendarzem, z pewnością się przyniesie wspaniałe efekty.
Fot. główna: dscreations1992/pixabay.com