Pędraki w trawniku

Pędraki w trawniku to larwy chrząszczy, przede wszystkim chrabąszcza majowego (Melolontha melolontha), ale również m.in. : rohatyniec nosorożec, kruszczyca złotawka, guniak czerwczyk i jelonek rogacz. Pędraki, które pojawiając się w naszym ogrodzie żerują w strefie korzeniowej roślin, skutecznie uniemożliwiając ich zdrowy wzrost. Odpowiednia ilość pożywienia oraz optymalne warunki temperatury i wilgotności sprawiają, że larwy te szybko rozwijają się pod ziemią. Ich obecność sprawia, że wyniszczeniu ulega zarówno trawnik, jak i inne rośliny naszego ogrodu. W przypadku zauważenia obecności niechcianych intruzów warto działać natychmiast – w przeciwnym wypadku mogą zupełnie zniszczyć efekty pracy w ogrodzie. 

Pochodzenie pędraków

Szkodniki, które najczęściej spotykamy w rodzimych ogrodach to z reguły larwy chrząszcza majowego, który ma w zwyczaju składanie jaj w podłożu. Larwy wylęgając się pod powierzchnią początkowo odżywiają się martwą materią organiczną, którą znajdują w próchnicy, jednak z czasem przerzucają się na korzenie roślin i trawy. Ich żarłoczność sprawia, że mogą wyrządzać one naprawdę duże szkody. 

Pędraki w trawniku, autor: Hans/pixabay.com

Rozpoznanie pędraków nie jest trudne, bowiem charakteryzuje je podłużny, ciemny odwłok, brązowa główka oraz odnóża, a poszczególne okazy osiągają nawet do 4 cm długości. Zazwyczaj zwijają się przy tym w podkówkę. Jeżeli pojawią się w ogrodzie, ryzyko pojawienia się ich w kolejnym sezonie rośnie, dlatego ich zwalczanie staje się koniecznością. 

Skąd się biorą pędraki w trawniku – fazy rozwojowe chrabąszcza majowego

Cały cykl rozwojowy chrabąszcza majowego trwa od 4 do 5 lat, z czego 4 lata stanowią jego żerowanie pod powierzchnią ziemi. Z nadejściem czwartego sezonu wegetacyjnego, gdy temperatura oscyluje w ok. 20°C dojrzewające osobniki chrząszcza przepoczwarzają się w formę dorosłą, opuszczając miejsce swojego zimowania, wylatując na powierzchnię w kierunku pobliskich drzew. Tam wieczorową porą odbywa się tzw. rójka, która trwa 6 tygodni. Po jej zakończeniu samice przenoszą się co ziemi kopiąc 15-20 cm tunele, gdzie składają żółte jaja wielkości ziarna prosa, z których po kolejnych 6 tygodniach wylegają się larwy. Jedna samica jest w stanie złożyć w swoim życiu ok. 50 jaj. 

Początkowo młode larwy żerują zaraz pod powierzchnią ziemi czerpiąc pokarm z rozkładających się resztek roślin. W kolejnym roku przechodzą głębiej, podgryzając korzenie roślin. Największą szkodliwość wykazują w trzecim roku – głównie na przełomie maja i czerwca. W roku czwartym z kolei zaczynają się przepoczwarzać, aby w sierpniu osiągnąć dorosłą formę, a po przezimowaniu wyjść na powierzchnię początkując kolejny cykl życia. Wyraźne nasilenie chrząszczy majowych można zatem zaobserwować co 4 lata, w okresie rójki. 

Żerujące pędraki w trawniku – objawy

Pierwszym z niepokojących objawów na trawniku jest jego żółknięcie w formie sporych placków. Darń w ogrodzie staje się luźna, łatwo oddzielić ją od gleby, a z czasem zaczyna brązowieć i zasychać. Po oderwaniu kawałka darni można na ogół zauważyć wijące się pod spodem pędraki. Niestety ich żerowanie nie ogranicza się wyłącznie do trawników, bowiem pędraki lubią również korzenie drzew i krzewów, jak i pozostałych roślin w ogrodzie. W pierwszej fazie ich zerowania rośliny najczęściej zaczynają wykazywać niedobory pokarmowe, stopniowo żółkną ich liście i pędy, aby finalnie brązowieć i zamierać. 

Jeżeli nasza pielęgnacja opiera się o regularne stosowanie nawozów, a pomimo tego objawy nadal nie ustępują i nie zauważyliśmy obecności niepokojących objawów chorobowych czy innych szkodników – dobrze jest zajrzeć pod ziemię, czy przypadkiem naszych roślin nie zaatakowały pędraki. Podobne objawy mogą wykazywać nicienie, jednak są one trudniejsze w zaobserwowaniu, gdyż nie sposób ich zobaczyć gołym okiem. 

Zwalczanie pędraków na trawniku

Podstawowym sposobem na zwalczanie pędraków jest zapobieganie ich zasiedleniu się. Kluczowa staje się zatem odpowiednia pielęgnacja. Regularne zabiegi takie jak wertykulacja i aeracja pozwalają zapobiec rozwojowi pędraków na trawniku. Ważne będzie także regularne koszenie trawnika i zwrócenie uwagi na staranne grabienie pozostałości traw, które mogą zasychać i tworzyć pokrywę tzw. filcu, który staje się idealnym pożywieniem dla pędraków. 

Innym sposobem na uniknięcie rozwoju pędraków jest zaciemnianie powierzchni trawnika z pomocą czarnej folii, stosowaną na dzień. Pozwoli to zmylić pędraki, które zaczną wychodzić na powierzchnię jak mają to w zwyczaju robić nocą. Po odkryciu trawnika szkodniki można zebrać z jego powierzchni ręcznie lub pozostawić je żerującym ptakom. 

Zanim sięgniemy po bardziej drastyczne metody, pędraki w trawniku możemy zwalczać z pomocą wrotyczu. Doskonale sprawdzi się w tym celu np. gnojówka z wrotyczu – 1 kg ziela zalewamy w plastikowym lub drewnianym pojemniku 10 litrami wody, pozostawiając w zacienionym miejscu na 2-3 tygodnie codziennie mieszając. Gdy piania z powierzchni naszej mikstury zniknie (co oznacza koniec fermentacji) możemy podlewać nią trawniki i ogród. Przed przeprowadzeniem zabiegu należy rozcieńczyć gnojówkę z wodą w proporcji 1:20. 

Ostateczną bronią przed pędrakami są środki zwalczające szkodniki. Jest to opcja ostateczna, gdyż chemiczne środki nie wpływają zbyt dobrze na nasz ogród. Można przy tym sięgnąć po ekologiczne środki, które działają na pędraki w trawniku odstraszająco, powodując ich wychodzenie na powierzchnię. Rozwiązanie to może być pomocne także w walce z nicieniami. Wśród chemicznych środków skutecznym rozwiązaniem może okazać się np. Mospilan, który stosujemy wówczas, gdy pozostałe metody nie przyniosą efektów. Jest to chemia, dlatego podczas jej stosowania należy zadbać o wykorzystanie zgodnie z zaleceniami producenta. 

Zwalczanie pędraków w ogrodzie

Jeżeli poza trawnikiem pędraki atakują również pozostałą część ogrodu, warto skusić do zamieszkania w naszym ogrodzie owadożerne ptactwo. Pędraki są smakowitym kąskiem dla sikorek, szpaków czy muchołówek. Chcąc zaprosić je do siebie dobrze jest zawiesić budki lęgowe pełne przysmaków w różnych punktach ogrodu (najlepiej jesienią). Ich obecność pozwoli skutecznie zwalczać pędraki – jak i wiele innych niechcianych gości. Pędraki w ogrodzie możemy zwalczać także z pomocą środków ekologicznych, które są bezpieczne dla ludzi i zwierząt, a ostatecznie wykorzystać powyżej wspomniany Mospilan. 

Zwalczanie pędraków nie należy do zadań niemożliwych – staranna pielęgnacja i regularne obserwowanie ewentualnych niepokojących zmian w ogrodzie to sekret zdrowej przestrzeni zielonej wokół domu. Obecność ptaków w ogrodzie i dbałość o rośliny to sposób najskuteczniejszych, bowiem pozwala uniknąć wielu nieprzyjemnych konsekwencji.

Czy da się zapobiec inwazji pędraków?

Zapobieganie atakom pędraków nie jest zadaniem łatwym. A jedynym sposobem jest pilna obserwacja ogrodu. Jeżeli zauważymy sporę natężenie latających chrząszczy na wiosnę, warto z tym większą uwagą kontrolować ziemię, gdyż jedynie to pozwoli uchwycić moment, w którym rozpoczną swoje żerowanie. Pomocne będzie również zachęcenie ptaków lub pożytecznych ssaków jak jeże czy ryjówki do zamieszkania w naszym ogrodzie, gdyż pomogą szybko i skutecznie zredukować ich liczebność. Warto przy tym zadbać o pielęgnację ogrodu – odchwaszczanie trawnika, zabiegi aeracji i wertykulacji, regularne podlewanie, które wychładza podłoże oraz stosowanie nawozów regeneracyjnych, które wzmocnią system korzeniowy roślin. 

Fot. główna: depositphotos.com